Чодыраш кошташ моткоч йӧратем. Яндар южым шӱлен, вийым налам. Яра жап улмо годым емыжым, поҥгым погаш коштам, чонем дене канем. Ялна деч тораште огыл ик кожла уло. Тушко верысе калык пешыжак огеш кошт, уда верлан шотла. Кажне гана воктечше эртен кайымем годым кочамын каласкалыме историйжым шарналтем, да каплан копыж-ж-ж чучын колта…
Тиде 1940-ше ийлаште лийын. Васли кочам тунам школыш коштын. Ик шыже кечын тудо йолташыж-влак дене поҥгым погаш каен. Изиш лиймек, рвезе, моло-влак деч торлен, саде кожлаш миен лектын. А поҥгыжо тушто шотлен пытараш лийдыме! Кочам чодыра кӧргыш пурен кайымыжымат шижын огыл. Куршышкыжо поҥгым лым лийде оптен. Трук шеҥгелныже палыдыме йӱк шоктен:
– Уныкам, мылам полшо. Мый йомынам!
Кочам савырнен ончалын, шеҥгелныже шоҥго кова шога. Ик кидыштыже – корзиҥга, весыштыже – шовыч вӱдылка.
Кочамын тыгай поҥган верым коден кайымыже шуын огыл. Тудо ковайлан каласен:
– Эре вигак ошкылза, йолгорно туштак лийшаш.
Но шоҥго ковай верже гыч тарванен огыл. Уэш-пачаш сӧрвален йодын:
– Чамане мыйым, уныкам, лекташ полшо. Шкетын, товатат, йомам. Шинчамат начарын ужеш. Ик кидем гыч вӱдалтен кучо.
Рвезылан нигуш пураш, лукташ келша. Ковам кидше гыч куча да корно могырышкыла вӱден наҥгая. Ик жап гыч йолгорныш лектыт.
– Ындыжым тиде корно дене веле ошкылза, шукат кодын огыл, – ойлен кочам.
Трукышто шоҥго кува кидшым чот кормыжтен кучен, шучко йӱк дене воштылаш тӱҥалын, шке йырже чыташ лийдымын пӧрдыктен.
Кочам моткоч лӱдын. Осалым вашлиймыж нерген умылен. Ондак тӱрлӧ аватмутым вудыматен, вара ала-кунам колмо молитва-влакым ойлаш тӱҥалын.
– О Юмо, арале, полшо, – уэш-пачаш сӧрвален шке семынже. Трукышто кован кидше деч утлен да ыреслаш тӱҥалын. Тунамак чыла йомын. Лӱдмыж дене кочам ял марте куржын. Тидланак кӧра изиж годым южгунам тӱкнен кутыра ыле, маныт.
Кочам тиде историйым шарналташ йӧратен огыл. Тиде кожлаш нигунамат шкет ит кошт манын, эре ойлен. Ӱмыржӧ мучко тудо Юмылан ӱшанен.
Рита.
Морко район.