Кызыт Марий кугыжаныш университетыште йот элла гыч толшо 2,5 тӱжем утла ӱдыр-рвезе тунемеш. Иктыже – Индонезий Республик гыч Зилола Эргашева.
Зилола Бандунг олаште кум шочшан ешыште шочын-кушкын. Ӱдыр – эн кугу йоча, тудын вич ияш шӱжарже да латвич ияш шольыжо улыт. Авашт сурт коклаште шогылтеш, ачашт туныктымо пашаште тырша.
Географий келшен
– Мемнан элыште тӱҥ йылмылан индонезийский йылме шотлалтеш. Но тыгак Индонезийыште илыше-влак 700 утла диалект йылме дене кутырат. Мемнан кугыжаныште школ системе кум ужашлан шелалтеш: тӱҥалтыш школ – куд класс, кыдалаш – кум класс, кугурак – кум класс. Умбакыже шинчымашым университетыште налаш лиеш.
Школышто тунеммем годым географий предмет мыланем моткоч келшен. Сандене шке гыч сандалык, пӱртӱс, эл-влакын тӱҥ олашт нерген шуко лудынам, тыгак элна мучко тӱрлӧ олаш архитектур памятникым, тоштерым ончаш кудалыштынам. Кугурак класслаште тунеммем годым политик але дипломат профессийым налаш кумылаҥынам налынам. Школым тунем пытарымек, вес элысе университетыш тунемаш кайыме нерген шонаш тӱҥалынам. Россий тӱрлӧ нацийлан поян, тыгак тыште йолташем-влак тунемыт, нунак тиде кундем дене палымым ыштеныт. Тыште вияҥаш шуко йӧн уло, мыланем тысе тунемме системе лишыл. Ешем дене кутырымек, ача-авам мыйым колтеныт, – ойла Зилола.
Йошкар-Ола келша
– Российыш 2023 ий октябрьыште толынам. Кызыт июнь марте подготовительный группышто тунемам. Группыштына – 15 еҥ, ӱдыр-рвезе-влак Египет, Узбекистан, Туркменистан гыч улыт. Ме руш ден англичан йылмылам, историйым, обществознанийым, литературым тунемына. Шукыж годым Чавайн лӱмеш Калыкле книгагудышто погынена. Тыгак Йошкар-Олам ончен коштына, вара тидын шотышто ятыр жап мутланена. Тунеммаште эн нелын вочмык шотышто теме шижалтеш, тыгак йыгырмут-влакым шарнен ом код. Шонем, эше тунем шуам, – палемда ӱдыр.
У тунемме ийыште Зилола Озаҥ оласе федеральный университетыште тӱнямбал кокласе кыл факультетыште тунемаш тӱҥалеш. Тидлан студентке лӱмын видео-интервьюм войзен колтен. Тушто молан тудо Российыште тунемаш шонымыж нерген каласкален.
«Йошкар-Ола тыланет мо дене келша?» йодышлан Зилола тыге вашештыш:
– Ты ола мыланем шке шымалыкше, тыныслыкше, сӧраллыкше дене келшен. Мый шоненам, пуйто тыште ик кремль уло гына, но йоҥылыш лийынам. Ты олаште ятыр архитектур памятник, черке, парк, стадион улыт. Тыгак калык тыште пеш поро, тыматле койышан. Тыштак шуко у йолташым муынам. Кызытат кылым кучена, ваш полшена.
Палаш оҥай:
-
Индонезий (Австралий деч тора огыл) – отрола гыч шогышо тӱнясе ик эн кугу эл. Чылаже 17 508 отро уло, но нунын кокла гыч 6000 тӱжем отроштыжо гына илат. Шуко отрон лӱмжӧ алят уке.
-
Индонезийыште тӱрлӧ кушкыл ден янлык шуко, шанчызе-влак ий еда 200 наре у кушкылым да янлыкым пален налыт.
-
Мландышарысе ик эн кугу пеледыш – раффлезий Арнольда – Индонезийысе кок отрошто гына вашлиялтеш, тетла тӱняште нигуштат уке. Тудын пеледышыже 8 кило нелытан.
-
Индонезийыште Аям Цемани шем чыве уло – тудын пыстылже веле огыл, тыгак кӧргыжат, лужат шеме.
-
Индонезий – пальме ӱйым ыштен лукшо эн кугу эл, тудым косметикыш, кочкышыш да эмыш ешарат.
-
Ты элыште ик эн тӱҥ верлан Бали отро шотлалтеш, тудо вулкан полшымо дене ышталтын.
-
Саронг – традиционный вургем, тудым кап йыр пӱтырат, тыглай кечын да церемоний годым чият.