Ял илыш чонлан лишыл

Келшымышт годым нуно коктынат, ешым чумырен, пачерым налын, Йошкар-Олаште илаш шоненыт. Шонымышт шукталтын: университетым тунем лектыныт, ешан, пачеран лийыныт. Но Михайловмыт илаш кусненыт ялыш – Морко район Унчо селаш. Еш оза Йӱдвел кундемыште вахте дене пашам ышта, самырык ава селасе почто пӧлкам вуйлата, кум икшывышт йочасадыш коштеш.

Фото келшен

Анфиса ден Михаил студент улмышт годым палыме лийыныт. Кужэҥер район Шорсола ялын ӱдыржӧ МарГУ-со историй да филологий тунемын, а Миша электроэнергетический факультетын студентше лийын. Миша Анфисан соцкыл лаштыкыштыже фотожым ужын. Варажым соцкылыштак ваш возкаленыт, телефон дене кутыреныт.

Икымше гана 2013 ий 2 декабрьыште кастене вашлийынна. Пычкемышыште Мишан чурийжым сайын ужын омыл, садлан эн ончыч тудын йӱкшым колынам. Йӱкшым пуйто шуко жап паленам гай чучын, эре колыштмем шуын. Тунамак умыленам да шижынам: Миша чонемлан лишыл айдеме. Мый 1-ше номеран тӱшкагудышто иленам, а Миша воктенысе 5-ше номеран тӱшкагудышто. Пӧлемысе окнам гыч тудын окнаже койын, кидым ваш рӱзенна. Тунемме деч вара пӧлемышкем толын пуремат, тудын окнаштыже тул йӱла але уке, эре ончем ыле, – манеш А.Михайлова.

Ола гыч – ялыш

Дипломым налмеке, Михаил вигак Йӱдвел кундемыш пашаш каен. «Сургутнефтегаз» компанийыште электромонтёрлан тыршен. 2016 ийыште ӱдыр-каче сӱаным ыштеныт. Ик жап гыч Анфисат пелашыж дене пырля Йӱдвелыш кайышаш улмаш. Но изи йоча дене тушто паша верым муаш куштылго огыл, а пачерым айлен илаш шерге лийын. Садлан самырык ава пелашыжын шочмо суртыштыжо илаш тӱҥалын.

Пелашем ешыштыже визымше эрге. Эн изи икшыве семын тудо шочмо суртшым кучышаш. Чаманен каласыман, икмыняр ий ончыч пелашемын ачажын, Валериан Михайловичын, ӱмыржӧ кӱрылтын. Мишан пашаште улмыж годым авана Галина Орспаевна да кум икшыве дене суртышто шогена. Тудо поро кумылан, арулыкым йӧрата. Уна-влакым порын вашлиеш, тутло кочкыш дене сийлен колта. Вич ий пырля илымеке, мыят тудын деч шукылан тунемынам да кызытат тунемам. Галина Орспаевна мый денем чоным почын кутыра, мыят ойгемат, куанемат тудын дене пайлем, – каласкала Анфиса.

Михайловмыт вольыкым ятыр ончат: кок ушкалым, презым, сӧснам, шорыкым, сурткайыкым. Эрдене вольыкым Галина Орспаевна онча гын, самырык ава пӧртыштӧ арулыкым ышта, икшывыже-влакым йочасадыш наҥгая, шкежат пашаш кая. Кечываллан мӧҥгыжӧ толын савырна. А кеҥежым эррак кынелман. Ушкалым лӱштыман, шӧрым сдатлыман, вольыкым кӱтӱш колтыман. Икте ик сомылым шукта, весе – весым, кажныже ыштышаш пашажым пала.

Мӱкш гаяк пашаче улыт

Михайловмыт ешыште эше ик сомыллан шукырак лийын – ынде кумшо ий мӱкшым ончат. Тидым ышташ Михаил кужу жап шонен коштын.

Паша деч вара яра жапше годым Миша мӱкшым ончымо паша нерген интернетыште видеом ончен, ятыр лудын. Да шкежат мӱкшызӧ лияш кумылаҥын. Ынде тиде пелашемын хоббиже, чоным кандарыше сомылжо. Изиэм годым, шарнем, кочам мӱкшым ончен. Но мый тиде паша нерген нимом пален омыл. А кызыт пелашемлан кертмем семын полшаш тыршем. Ончыч кок омартам налын конденна, а кызыт тутло да пайдале мӱй шкалан веле огыл, родо-тукымлан йокма семын пуашат, ужалашат ситышын. Мыланна тиде пашалан эше тунемман да тунемман. Валериан Михайловичын мӱкшызӧ йолташыже-влак каҥаш денат полшат, толын ончыктен каят. Мӱйым кӱзымӧ жаплан Миша кок гана пашаште лийын. Туддеч посна тидым ышташ пернен. Моштыдымо паша уке, маныт, илыш эн сай туныктышо, манеш А.Михайлова.

Самырык озавате тыгак тӱрлӧ пеледышым шындаш йӧрата, тудлан пакчаште, садыште сомылым шукташ келша. Телым окна ончылно сылне кушкыл шинчам куандара гын, кеҥежым кудывечыште да пакчаште кажне лукышто сӧрал пеледыш-влак пелед шогалыт.

Ончыкылыкышт верч

Михайловмытын Йошкар-Олаште кок пачерышт уло. Иктыжым «Молодая семья» программе полшымо дене налыныт, кызыт тушто олмыктымо пашам ыштат.

Ончыч олаште илаш шоненна. А кызыт мыланна ялысе илыш утларак лишыл. Олаште кӱ пырдыж коклаште илыме ок шу. Тушто кажне гана уремыш лекмылан оксам ямдыле веле кевытыш пурыде от чыте. Икшыве-влакымат нигӧ дене кодаш. А ялыште южшат весе, уремыште пошкудо-влакым вашлийын, кутыралтет.

Каныш кечылан Йошкар-Олаш кудалына гын, миен пураш верна уло, йоча-влак пӧрт воктенысе площадкыште модаш йӧратат. Пелашем дене коктынат ялысе улына, Икшывына-влак, кушкын шумекышт, Йошкар-Олаш тунемаш каят гын, шке илыме веран лийышт манын шонена. А нуно вара шке икшывыштын сай ончыкылыкышт верч тыршаш тӱҥалыт, – ойла самырык ава.

Тораште, но эре пелен

Пелашын вахте йӧн дене пашам ыштыме годым еш илышыште икте-весым умылымашым, йӧратымаш тулым кузе арален кодаш? – йодым А.Михайлова деч.

Пелашем ик тылзе пашам ышта да тынарак кана. Южгунам пашаште кужунракат кучалтеш. Тӱҥалтыште пеш йӧсӧ ыле. Кызыт, видеокыл дене йыҥгыртен, шинчаваш ончен кутырена. Мӧҥгыштӧ мом ыштена, пелашемлан чыла каласкалем, ончыктем, фото-влакым колтем. Кутырымо годым Мишан шинчашкыже ончалам да чыла умылем, шижам. Тудат тыгак. Иктаж-могай нелылык лийын кая гын, пелашем мыйым ончалеш да иканаште умыла. Мут деч посна кутыраш тунемынна манаш лиеш. Йӧратымаш деч посна нимо ок ышталт. Кызытат ваш-ваш ӧрыктарена, пален налына.

Мишан пашаште улмыж годым мый неле йодыш-влакым ом рашемде. Толеш да, коктын кутырен, тӱрлӧ кугурак пашам ыштена, мо кӱлешым наледена. Мишан мӧҥгӧ толмыж годым суртыштына эре пайрем. Толмашешыже тутло кочкышым эре ямдылем, мончаш олтем. Пелашем шижшаш: мӧҥгыштӧ тудым куанен вучат. Икшывына-влакат палат: ачашт толеш гын, нунылан пӧлекым конда.

Ешна чимарий верам куча, отыш кумалаш коштына. Икшывына-влакымат тынеш пуртымо огыл. Мый шкежат чимарий йӱлам шуктем. Илаш кӱлеш туге, кузе тыйын пелашетын ешыже ила. Кугыеҥ-влакым пагалыман, еш йӱлам шуктыман, ешын ужашыже лийман, – манеш Анфиса Викторовна.

Икте-весым йӧратыше, пагалыше да умылышо ача-аван икшывыштат ушан-шотан, шке калыкшым аклыше да пагалыше кушкыт. Михайловмыт лач тыгай улыт.

Еш альбом гыч налме фото-влак.