26 апрельыште, Марий талешке кечын, Йошкар-Олаште Мер-политике рӱдерыште Марий форум эртаралтын.
Тышке Марий Эл, Пошкырт, Угарман, Киров, Севастополь кундемла гыч марий-влак погыненыт ыле. Вес семынже форумым Мер Каҥашын шошо сессийже манына. А ты мер ушемын еҥже-влак ончылно кугу задаче шога – тений шыжым Марий калыкын XII погынжым эртарыман. Вес могырым, Марий талешке кечым пырля палемдаш кугу йӧн ыле. Шукынжо тидлан кӧра ик кечылан ондакрак толыныт да эрдене эрак марий талешке-влакын шарныктышышт деке вашкеныт.
Йылмынам тунемше шагалемын
Форумышто марий йылме да марий йоча-влак теме дене доклад ден выступлений-влакым колыштмо. Эн ончычак Марий Элысе образований да науко министрын алмаштышыже Валентина Гаврилова выступатлыш.
Тудын мутшо почеш, республикыштына марий йылмым шочмо йылме семын тений 7457 йоча 81 школышто тунемеш (тидыже 9% лиеш); кугыжаныш йылме семын – 55 школышто 10269 йоча (12%). Тыгак этнокультурный компонентым ИКН предмет дене пырля туныктымо пашам 111 школышто (10495 йоча) шыҥдарыме. А посна ИКН предмет 161 школышто 40 процент икшывылан туныкталтеш.
Мутат уке, шочмо йылмым тунемше-влак кажне ийын шагалемыт. Теве кодшо ийын школлаште шочмо йылмым ОГЭ-м сдатлаш 9-ше классым пытарыше 513 йоча ойырен налын (кокла баллышт – 4,17), сылнымутым – 77 икшыве (3,61 балл). А тений сылнымутым шукырак йоча сдатла – 136, а шочмо йылме дене – 344. Но тений экзаменым эртарыме йӧн вашталтын. Сылнымут дене устный собеседований лиеш гын, шочмо йылме дене – изложений ден тергыше заданий-шамыч.
Кодшо ийын Марий образований институт тунемше-шамычлан 9 программым ямдылен. Тудым РФ-н Шочмо йылме-влак институтыш экспертизыш колтеныт. Вара нуным федеральный туныктымо программыш пуртымо.
А кызыт марла книга комплект ямде, тудат тыгаяк корным эртышаш. Пытартыш жапыште учебник-влакым ямдылыме дене Марий образований институтын пӧлкажым вуйлатыше Надежда Гусева палдарен.
Варажым марий йылмым туныктымо шотышто шкешотан выступлений ден каҥашымаш лийыч. Мутым налше-влак тудын вуйушым пудыратымылан тунемаш кӱлмӧ, сар годымат полшымыжо, могай йӧн дене тунемаш лийме нергенат ойлышт.
