«Моско марий» землячестве шуко марий еҥым шке йырже чумыра. Тышке тӱрлӧ кундем гыч Москошко пашам ышташ толшо чолга еҥ-влак коштыт, тӱрлӧ мероприятийыште, концертыште мастарлыкым ончыктат. Нунын коклаште – Виче кундем Вӱрзым район Шурмучаш ялын эргыже, Домодедово аэропортышто пассажир-влак дене пашам ыштыше специалист Иван Сметанин.
Тора кундемыш каен
Иван школышто тунеммыж годымак чолга койышыжо, мураш-кушташ йӧратымыж дене ойыртемалтын. Спорт дене школын чапшым шуко гана нӧлтен, сайын тунемын.
Англичан йылмым келгынрак тунемаш манын, 8-ше класс деч вара Вӱрзым гимназийыш каен. Кум ийыште тудо йот йылмым эше чотрак йӧратен шынден да эсогыл кусарыше лияш шонен пыштен. Но Иван Сметанин Киров олаште верланыше Вятский кугыжаныш университетыште «Тӱҥалтыш класслам да англичан йылмылам туныктышо» специальностьым налын.
Армий гыч пӧртылмеке, паша корно тудым пошкудо Кугу Рой школыш наҥгаен. Тушто тунемше-влакым кок ий туныктен. Но окса чӱдылык самырык рвезын кумылжым волтен да Москошко каяш шонымашым луктын. Тыге Домодево аэропортыш миен лектын.
– Москошто родо-влак улыт, сандене тушко корнем виктаралте. Тусо аэропортыш пассажир-влак дене пашам ыштыше специалистлан (агент) пуренам. Кум ият пеле тушто ыштенам. Варажым чоҥымо пашаште, страховой компанийыште тыршенам. Но 2021 ий кеҥежым уэш Домодедово аэропортыш толынам. Самолёт гыч волышо тӱрлӧ пассажирым вашлиям да тергем. Йот йылмым палымем кӱлеш лийын. Чӱчкыдын англичанла мутланаш логалеш, вет эше йотэлысе авиакомпианийын экипажше дене тыршем. Йот еҥ-влаклан полшем, мо кӱлмым умылтарем.
Калык дене ышташ, нунылан полшаш келша. Пашадарым сайын тӱлат. Илаш верем уло. Шочмо кундемыштем лишыл еҥем-влак улыт, чон тушко шупшеш гынат, але тыштак кодаш шонем, – мане И.Сметанин.
Землячествыште – шым ий
Рвезын марий шӱлышан улмыжо эре шижалтын. Тудо ондак Вӱрзымыштӧ аваж дене пырля Марий касымат эртарен. Нунын деке тусо районысо ялла гыч шуко еҥ мураш, кушташ коштын. 2013 ийыште Иван Сметанин Волжский район Сотнур селаште эртарыме Марий самырык тукым слётышко толын коштын. Тиддеч вара марий улмыж дене чотрак кугешнаш, шке йылмыжым, тӱвыражым йӧраташ, аклаш тунемын. Усталык шӱлышыжӧ Москоштат палдырнен. 2015 ий гыч тудо Марий землячествыш коштеш.
– Тушко мыйым шкенан вел Кикнур район гыч палыме рвезе Павел Михалёв ӱжын. Тудо шкеже Москошто инженерлан ышта. Тыге мый коллективыш ушнышым. Эн чолга еҥже 10 еҥ гын, чылаже 50 еҥ погына. Нунын коклаште туныктышо, экономист, инженер да молат улыт.
Ме тӱрлӧ мероприятийыш, концертыш, национальный пайремыш ушнена, Марий касым, Пеледыш пайремым, дискотекым эртарена. Москошто «Дружба народов» фестиваль годым концертыште икмыняр номерым ончыктенна. Кажне ийын тыште Пеледыш пайрем эрта. Тушко курыкмарий, пошкырт, урал, виче марий-шамыч, тыгак Йошкар-Ола гыч толыт. Дмитровский районышто икана марий кумалтышым эртарыме, тушко шкенан карт-влак толыныт.
2018 ий марте мероприятийыш чот ушненам. Кызыт паша шуко жапым налеш. Но Москошто улам гын, ончыкыжымат тышкак кошташ шонем, – мане рвезе.
И.Сметанин яра жапше годым гитарым перкала, книгам лудеш, спорт дене шкем шуара. Шочмо кундемышкыжат миен толаш жапым муэш. Вет тушто тудын ачаже, аваже, шольыжо, шӱжарже улыт. Марий Элыштат родыжо-влак шагалын огытыл. Ончыкылан ешан-шочшан лияш шона.
Ты рвезе Москошто ила, Виче кундемысе диалектым кучылтеш гынат, марла чаткан кутыра. А вет кызыт тыгай-влакым моткоч шуэн вашлийына. Шуко самырык еҥ рушыш «савырнаш» йӧрата.
