Кодшо арнян М.Шкетан лӱмеш Марий драмтеатрыште черетан премьер лие. Режиссёр Степан Пектеев А.П.Чеховын произведенийже почеш «Дядя Ваня» экзистенциальный драмым темлыш.
Вигак йодыш лекте. А мом ончыкта «экзистенциальный» шомак? «Экзистенциальный» – тиде айдемын ты тӱняште шке вержым муын кертме, илен моштымо, илыш нерген шонкалымашан спектакль. Степан Пектеевлан лач келшен толшо жанр, шоналтышым вигак. Вет тудо проста комедий ден драме-влакым ок шынде, а эре ум кычалеш, залыш погынышо-влакым илыш нерген тӱрлӧ семын шонаш тарата. Йошкар-Олаште ты режиссёрын шке зрительже-влак улыт. Тиде раш. Садлан ты кастенат шукынжо «Дядя Ваням» ончаш огыл, а Степанын у постановкыжым ужаш толыныт, шонем.
У семын шындаш Чеховын классикыже лач келшен толеш. Вет А.П.Чехов шкежат шке жапыштыже новатор лийын, пьесе-влакым вес семынрак возен. Шукын тудым умылен огытыл, молан манаш гын пьесылаштыже келге конфликт олмеш ончышо-влаклан социальный ден психологический проблеме-влакым утларак почын ончыкташ тыршен. Адакшым спектакльысе персонаж-влак чыла тиде шижмашым лач кӧргыштышт кученыт да нуным мимике, движений, икмыняр шомак гоч гына зрительлан ончыктеныт. Умылет гын, умыло, уке гын – уке.
Чеховын пьесылаштыже тӱҥ герой уке (пуйто Чехов, автор, – шкеже тӱҥ герой. Тидын нерген мыланна вузышто тунемме годымак ойленыт ыле). Чучеш: чылан герой улыт. А Шкетан лӱмеш театрыште моткоч виян актёр ансамбльым чумыраш лиеш. Ужында да шекланенда: кажне спектакльыште гаяк Степан Пектеев посна геройым огыл ончык луктеш, а лач актёр коллективым. Садлан театрын «Гамлет. Машина. Цемент» постановкыжым да тусо актёр-влакым «Золотая Маска» театральный премийлан номинантыште ужмеке, вик шоналтышым: тыште актёр-влак посна номинацийлаште сеҥен кертыт мо? Вет посна герой семын нуно пуйто йомыт, «Гамлет. Машина. Цемент» утларакшым пӱтынь спектакль семын гына ончалтеш. Лач пырля веле нуно кугу вий улыт. «Дядя Ваня» шотыштат тыгак манын шонем. Кеч тыште кок тӱҥ геройым ойырем ыле. Тиде Ваня чӱчӱ (Алексей Сандаков) ден Софья (Наталия Алексеева). Нуно уло спектакльым кучат да ала-кузе пырля ушат. Шонем, куштылгак лийын огыл артист-влаклан ты спектакльыш пураш. Поснак – Ваня чӱчӱм модшо Алексей Сандаковлан. Тыгай кугу монолог-влакым чон гоч колташ тудлан да молыланат чот тыршаш кӱлын.
Те театрыш Чеховын классикыжым ончаш шонен миеда гын, кумылда вола, очыни. Тиде йӧршеш вес постановко. Вес семын шындыме, вес семын ужмо… Сценографийжат спектакль мучко ок вашталт. Тыште нимогай пейзаж, пӧрт, пӱкен, ӱстел уке улыт. Декорацият спектакль мучко ок вашталт: лач сур пырдыж, кӱртньӧ омса (ала воктенак улшо сай илышыш омса?), зал марте шуйымо поезд корно да герой-влак. Ик вургем, ик вер, ик жап (ала кечывал, ала кас). Кок шагат артист-влак эре сценыште улыт. Тӱҥжӧ: чылан марла кутырат. Но тиде спектакльлан марий тӱсым ок пурто. Тиде марий илыш нерген постановко огыл. Тиде илыш нерген шонкалаш таратыше произведений.
Кажне айдеме илышыште сайлан ӱшанышаш да тачысе толкын почеш ласкан гына кайышаш огыл. А шонен, кучедалын, нелылыкым сеҥен, ум кычалын илен моштышаш. Вет сай илышыже теве воктенак, омса гоч веле. Тушко ошкыл лектын веле моштыман. От мошто, ынет мошто гын, верыштетак парнятым нулен шинчет да пьесысе герой, Соня, семын шканет ойлаш тӱҥалат: «Ме чытена. Ме умбакыжат чыташ тӱҥалына. Умбакыжат моло-влаклан пашам ышташ тӱҥалына. Колымекына, мотор, яндар илышым ужына да тачысе неле жапнам воштылын веле шарналтена». Мемнан тыге ынже лий. Ала тидым умылен налашак ты спектакльыш толаш кӱлеш.
Шкетан театрын альбомжо гыч налме фото-влак.