Усталык паша дене волгалт ила

Йошкар-Олаште шочын-кушшо Екатерина Вячеславовна Рыбакова йоча жапше годсек мураш-кушташ йӧратыше кумылан лийын. Тачат усталык паша илышыштыже тӱҥ верым налеш. Тудо Медведево район Пӱкшерме ялысе тӱвыра пӧрт пеленысе «Весела кумыл» калык ансамбльыште балетмейстерлан 16 ий тырша, тыгак тусо «Орешки» йоча ансамбльым вуйлата.

Чолга еш

Екатеринан йоча пагытше Йошкар-Олаште веле огыл, шукыж годым аважын шочмо кундемыштыже, Медведево район Пӱкшерме ялыште, коча-кова пелен эртен. Ялысе илыш ойыртем, шоҥгыеҥ-влакын сӧрал ойышт, муро-куштымаш изи ӱдырым марий фольклорлан утыр кумылаҥденыт. Тудын коча-коважат, ача-аважат мураш-кушташ йӧратеныт.

– Ачам пошкудо Нюхта ялеш, авам  Пӱкшерме ялеш шочын-кушкыныт. Ачам Цибикнур селасе «Рвезе кумыл» ансамбльыште куштен, авам – «Весела кумыл» коллективыште. Ачам велым ковам балалайке дене сайын шоктен, кочам сылнын мурен, – ойла Е.Рыбакова.

Рӱдола гыч Пӱкшермышке

Екатеринан ачаже Вячеслав Арсеньевич ик заводышто, аваже Алевтина Васильевна «Труженица» фабрикыште тыршеныт. Алексей ден Екатерина шочшышт-влак 29-ше №-ан школышто тунемыныт. 1995 ийыште Екатеринан Пӱкшерме ялыште илыше коваже колымеке, вате-марий Степановмыт Йошкар-Ола гыч ялышке илаш кусненыт.

– Тунам мый 5-ше классыште тунемынам. Кочамлан полшаш кӱлын: тудо вольыкым шуко ашнен, сурткӧргӧ пашат ситыше лийын. Ачам ден авам тушко чӱчкыдынак кудалыштыныт. Эн ончыч ялыш ачам илаш куснен. Тусо совхозышто тыршаш тӱҥалын. Варажым 7-8-ше класслаште тунемме годым ешге илаш каенна. Тунам кажне кечын ял гыч Йошкар-Олашке тунемаш кудалыштынам, – ойла тудо.

Ялыште илен, Катя марлат сайын, лывыргын мутланен, мураш-кушташ утыр кумылаҥын. 5-ше классыште тунеммыж годым тудо Пӱкшерме клубысо «Орешки» йоча ансамбльышке кошташ тӱҥалын.

Историк олмеш хореограф

Сценыш лекташ йӧратыше ӱдыр илыш корным усталык паша дене кылдаш шонен. Но аважын мутшым колыштын, Н.Крупская лӱмеш Марий пединститутышко историклан каен. А чонжо садак вес пашашке ӱжын. Кумшо курс деч вара, тунем пытарыдеак,  2005 ийыште тудо Пӱкшерме ялысе тӱвыра пӧртышкӧ пашам ышташ тӱҥалын. Ик ий тыршымеке, И.С.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжышке хореографлан заочно тунемаш пурен.

2011 ийыште дипломым налмеке, Е.Рыбакова МарГУ-шко тӱвыра да тӱвыра кокласе коммуникаций институтышко калык художественный культур специальность дене этнокультурный рӱдерым вуйлатышылан, культуроглан тунемаш пурен. Варажым магистратурышто шинчымашым келгемден. А 2019 ийыште тудо Озаҥысе кугыжаныш тӱвыра институтышто ешартыш шинчымашым нӧлтен.

Кушташ туныкта

«Орешки» йоча коллективышке 7 ияш гыч 15 ияш марте 35 икшыве коштеш. Е.Рыбакован мутшо почеш, кушкын шуын, шукын «Весела кумыл» калык ансамбльышке куснат.

– Кугу куан: тений «Орешки» йоча ансамбльлан образцовый лӱмым пуышт. Тыште икшыве-влаклан марий, руш, татар, узбек, эвенки да моло калык куштымашым шындем. Тӱрлӧ конкурсышто, фестивальыште шкенам тергена. 2019 ийыште йоча-влак Крымыште «Алтын Майдан» тӱнямбал фестивальыште участвоватленыт да кокымшо степенян кок дипломым, икымше степенян кум дипломым налыныт. Йошкар-Оласе Татар тӱвыра рӱдерын эртарыме «Шома бас» тӱнямбал фестиваль-конкурсыштыжо чӱчкыдын ончыл верлашке лектынна.

 «Весела кумыл» ансамбльышке тӱрлӧ ийготан 36 еҥ коштеш. Медведево вел куштымаш-мурымаш деч посна Киров, Пошкырт, Татарстан вел куштымаш-влакымат ямдылена. Ансамбль дене Донецкыште, Нижний Новгородышто, Тверьыште, Башкирийыште, Пензыште, Калмыкийыште, Карелийыште до моло вере лийынна. Сеҥымашна шуко, – ойла Е.Рыбакова.

Екатерина Вячеславовна тӱрлӧ калыкын йӱлажым эскера, шымла, илалше-влак деч тӱвыра, йӱла нерген шуко йодыштеш. Медведево районысо тӱрлӧ ялышке лектын, шоҥгыеҥ-влак деч фольклор материалым пога. Тидыже посна калыкын куштымаш ойыртемжым ончыкташ кугун полша. Калыкнан сын-кунжо ожнысо илыш ойыртем, йӱла, эсогыл тошто гоч почылтеш.

Екатерина – кум шочшан ава. Кирилл эргыже 4-ше классыште, Лена ӱдыржӧ 2-шо классыште Йошкар-Оласе 29-ше №-ан школышто тунемыт. Тений сентябрьыште Рыбаковмыт ешыште эрге шочын. Игорь пелашыже Йошкар-Олаште тырша.

Елена Вячеславовна – ура чонан, тыршыше, пашаче ӱдырамаш. Уло моштымашыжым йоча-шамычым шуарыме усталык пашалан пуа. Икшыве-влакым изинек марий куштымашлан кумылаҥда, шочмо калыкнан йӱлажым, тӱвыражым аклаш туныкта.