Вольыкым ятыр ий ашныше-влак презе кунам лийшашым, мом да кузе ыштышашым палат. А кӧ ушкалым але тунам налын веле гын, мом палыман? Тидым Марий Элысе вольык, янлык чер ваштареш кучедалме шотышто станцийым вуйлатыше Владимир Данилов умылтара.
Презын шочмыжо
Ушкал 280-285 сутка тӱжӧ коштеш. Ушкалын вашке лийшашыж нерген эн ончычак аппетитше пытыме ойла. Кастенысе шудо кормушкеш кодеш, вольык лӱдын колта, пылышыжым тарватылеш, шеҥгел йол-влак дене тошкыштеш, ломыжеш, мӱшкыржым ончал колта.
Ушкал кийышыла презым ышта, южгунам шогалеш. Тыгай годым ушкалым лыпландарыман, тудлан шола могырыш возаш полшыман. Ушкалын пеҥыжмыж годым шӱвыроҥ лектеш, вара вӱд йоген кая. Презе кӱлеш семынак кия гын, ушкал сайын лийшаш, шӱвыроҥ шке пудешталтшаш, а уке гын, тудым пудештарыман. Тидым ышташ огыл гын, презе вӱдым нелын кертеш.
Презе шочмо тат 30-60 минут шуйна. Но ушкал яндар южышто шукертак коштын огыл але туна икымше гана презым ышта гын, 5-6 шагат марте шуйнен кертеш. Тыгай годым вольыклан полшыман. Шочшаш презым, тӱжвалне койшо кок йолжо гыч кучен, шке могырыш да изиш ӱлыкрак ыштен шупшман.
Презын неррожшо, умшаже да пылышыж гыч тазылам 2 процентан борный кислота раствореш нӧртымӧ солык дене ӱштын налман. Кылымде кандыра кӱрылтын огыл гын, презын мӱшкыржӧ деч 10-12 см тураште карболовый раствореш дезинфицироватлыме вашкӱзӧ дене пӱчман. Тыгодым кылымде кандыра мучашым йод але марганцовко растворыш чыкен лукман.
Водарыш – пел шагат гыч
Презе шочмеке, ушкал презым нула. Тыге тудын коваштыжлан массаж лиеш, вӱр сайынрак кошташ тӱҥалеш. Ушкалынат сӱвыжӧ (послед) куштылгынрак лектеш. Сӱвӧ, презе шочмеке, 2-4 шагат гыч лекшаш, эн шукыжо – 8-12 шагат гыч. Сӱвӧ ок воч гын, ветеринарым ӱжман. Ушкалын нулымыж дене презылан шӱлашыжат сайрак лиеш.
Лийше ушкалым, шочшо презым пукшымо нерен умабыкже 18 февральысе газетыште лудса. Кевыт