Телым чатлама йӱштӧ кид-йолым кылмыкта, кеҥежым кече чыташ лийдымын пелта, шыжым йӱр талын йӱреш гынат, экскурсовод садак туристше-влак деке куанен вашка. Нунын кокла гыч иктыже – Марий Турек район Косолап селаште шочын-кушшо, Йошкар-Оласе историй тоштерыште куд ий наре пашам ыштыше Юлия Хорошавина.
Ончерым чумыраш полша
Сымыктыш аланым, поснак живописьым йӧратымыже Юлиям тоштер пашаеҥ профессийым ойырен налаш да МарГУ-шко Калыкле тӱвыра да тӱвыра кокласе коммуникаций институтыш тунемаш каяш таратен. Кумшо курсышто тунеммыж годымак тудо Йошкар-Оласе историй тоштерын коллективышкыже ушнен. Таче тушто экспозиционно-выставочный пӧлкаште тӱрлӧ выставкым чумыраш полша.
– Ме идалыкаш паша план дене тыршена. Тӱрлӧ ончерым эртарена. Тудым шкенан фондысо арвер-влак гыч чумырена, тыгак Йошкар-Оласе коллекционер-влакын пашаштымат посна ончыктена. Пытартыш жапыште теве кидмастар-влакын выставкыштым чумырымо.
Кызыт тоштерыш коштшо-влак шукемыт. Поснак каныш кечылаште ешге толын каят. Рӱдоласе школлаште тунемше ӱдыр-рвезе-влак чӱчкыдын тышке коштыт. Вет ме школла дене чолган пашам ыштена, кажне кечын манме гай йоча-влак тышке толыт, – мане Ю.Хорошавина.
Рӱдола дене палымым ышта
Йошкар-Оласе историй тоштер пелен Туристический информационный рӱдер пашам ышта. Тушко йыҥгыртен, еҥ-влак тӱрлӧ экскурсийым йодын кертыт. Юлия Хорошавинат Йошкар-Олаште экскурсийым эртараш аккредитацийже уло. Палемдыме жап дене келшышын, тудо турист-влак дене вашлиеш да олан мотор верлаж дене палымым ышта. Тыгодым марий калыкын тӱвыраже, йӱлаже, тыгак йылмыж нерген каласкала.
– Экскурсоводын пашаже моткоч оҥай. Экскурсийыш лекме деч ончыч чот ямдылалтман, шуко лудман, данный-влакым эскерыман. Еҥ-влакын уш-акылыштым пойдарет веле огыл, тыгак тӱрлӧ калык дене мутланен, шкеат шуко ум пален налат. Вес элла гыч толшо-влак вашлиялтыт. Нунын дене кутырен, опытым погаш, йылмым лывырташ ик эн сай йӧн. Моско, Санкт-Петербург, Екатеринбург, Пермь да моло ола гыч шуко турист толеш. Южгунамже 40-50 еҥан тӱшкамат коштыкташ логалеш.
Экскурсий-влак ик шагат, шагатат пеле але кум шагат марте шуйнен кертыт. Йошкар-Оласе Патриарший, Дева Мария, Оболенский-Ноготков площадь-влак дене поснак палымым ыштена. Йолын ошкылмо годым историеш кугу кышам кодышо пӧрт, зданий-влак нерген каласкалена. Турист-влак Изи Какшан эҥер воктенысе мотор кумдыкым ончен куанат. Нунылан Йошкар-Олан сылне верлаже, поснак архитектуржо, марий калыкын тӱвыраже, йӱлаже, кочкышыж нерген пален налаш оҥай. Марий йылме нерген йодыштыт. Икмыняр шомакым марла ойлен колтет гын, почеш пелешташ тӧчат, – ойла экскурсовод.
Кундемыштына туризм талын вияҥеш, тидын шотышто Йошкар-Ола – ончылно. Кызыт йотэллашке каяш корным петырыме. Сандене рӱдола нерген пален налаш шонышо-влак кажне ийын ешаралтыт. Мутлан, Озаҥ олашке толыт гын, Йошкар-Олашке пурен лекде огыт кай. Тидын нерген Юлия Владимировна поснак палемден кодыш. Кужу пайрем каныш годым шуко турист Йошкар-Олашке экскурсий дене толеш. У ий каныш, тыгак Май пайрем-влак годым калык лыҥ погына. Ак тӱрлӧ лийын сеҥа. Экскурсийын ик шагатше 1000 теҥгеш шуэш.
Ю.Хорошавина пашажым моткоч йӧрата, еҥ-влак дене икойыш шуын мошта. Пытартыш ийлаште тудо книгагудым чумыраш тӱҥалын. Кевытлаште сымыктыш дене кылдалтше тӱрлӧ книгам пога да шымла.
Пашам кумылын ыштет гын, тудо ушнен толеш да лектышым пуа. Юлия Хорошавина еҥ-влак дене куштылгын мутлана, уна-влакым куандарен мошта. Ты пашаште кажне ийын опытым пога, шинчымашым келгемден толеш. Экскурсоводын шушаш тӱнямбал кечыже дене тудым шокшым саламлена да пашаште сеҥымашыш шуаш тыланена!