Украиныш специальный операцийыш мобилизаций тӱҥалмеке, кундемна гыч ятыр рвезе, пӧръеҥ тушко кайыш. Нунын коклаште марий-шамычат шукын улыт. Нуно тушто лӱдде тушман ваштареш шогат, а тыште авашт, пелашышт, йочашт, йолташышт вучат. Вучат ӱшанен, пӧртылмышт марте кечым шотлат, вучат йыҥгырыштым… Нунын коклаште – мурызо, радиовӱдышӧ, Марий Эл Республикысе тӱвыра министерствын пашаеҥже Татьяна Соловьёва.
Шукерте огыл Марий Эл Радиошто Татьянан «Пӧртыл» мурыжо йоҥгаш тӱҥале. Шонаш таратыше, шинчавӱдым йоктарыше ты муро шуко еҥын чонжым тарватыш. Тачысе жаплан келшыше муро. Мо кызыт Татьянан чоныштыжо ышталтеш, кӧлан ты мурым пӧлеклен? Чыла тидын нерген Т.Соловьева дене вашлийын кутырышна.
– Пелашетым тушко кунам наҥгаеныт?
– Мобилизаций тӱҥалмеке, икымше кечылаштак пелашемлан повесткым кучыктеныт. Мый тургыжланенам, ойгыренам, но тудо манын: шылын монь кошташ ом тӱҥал. Повесткым кучыктеныт, тугеже элым аралаш кайыман. Пӧръеҥ элым аралышаш. Жапше годым Чечня сарыштат лийын, садлан пеҥгыде позициян айдеме.
Ӱмаште октябрьыште тудым наҥгайымеке, чоныштем вигак тыгай шижмаш шочын: пуйто пелашемлан эше ала-мом ыштен, каласен шуктен омыл. Тунамак мурым возаш шоненам. Тудо эре кӧргыштӧ эркын дене кӱын, январьыште нуным Ульяновск гыч Украиныш наҥгаеныт, а февральыште муро шочын, пуйто шкенжын жапшым вучен киен. А икана пелашем йыҥгырта да ойла: «Таче омым ужынам, пуйто тый мылам мурым возенат». Мый тудлан муро нерген нимом шым ойло, кеч мутшат, семжат ямде лийыныт. Сюрпризым ышташ шоненам. Кызыт ты мурым колтенам. Колыштеш. Пала, кузе ме тудым мӧҥгӧ вучена.
Кугу таум ойлем аранжировкым ыштыше Виктор Апталиковлан. Тудо мыйын чон ойгем пайлен, шӱлыкем ден тургыжланымем шижын моштен. Муро пеш шӱлыканжат огыл, но тыгодым чоныш логалше, чоныш ӱшаным пуртышо лектын.
– Таня, тый икана шуко мурет тыйын илышет нерген огыт каласкале манын ойленат ыле. Но тиде муро лач тыйын илышет, тыйын тургыжланымашет нерген вет. Ешетын илышыж гыч историй.
– Чынжымак, мыйын пелашем кызыт – Украина кундемыште. Кузе неле ӱдырамашлан, авалан, палат лач нуно-шамыч, кӧмытын пелашышт да йочашт таче ты пуламырыште улыт. Неле тугай ешлан, кӧн суртышкыжо сар шомак тӱкалтен. Но ме ӱшан дене илаш тыршена.
Мыйын тыгай шижмаш: кызыт еҥ да еш-влак пуйто кок тӱшкалан шелалтыныт. Иктышт ондакысе семынак, кузе иленыт – тугак илат. Пуйто нунылан нимогай сар уке. Нимом шылташ: а ме йӧршеш вес семын илена. Ала малена, ала уке. Ойгырена. Мыйын, мутлан, нимом ыштыме, нигуш лекме ок шу. Кеч тидым иктыланат от ончыкто. А тургыжланымашым кузе шылташ, кузе шкем лыпландараш? Мый тиддеч нимогай эмым ом пале. Моткоч неле йӱдым, омо кошка, ушыш ала-моат толын пура. Вашкерак мален колташ ыле, шонем, кеч йӱдым тургыжланаш огыл.
Тидын нерген пелашемлан ом ойло, мемнан верч арам ынже тургыжлане манын шонем. Тиде мурымат шке пелашемлан пӧлекленам. Палыже: ме тудым йӧратена да мӧҥгӧ тазам вучена.
Ме ӱшанена: чылажат сай лиеш, сар вашке пыта да лишыл еҥна-влак мӧҥгӧ пӧртылыт.
– Тыгай годым чон шокшым аралашыже куштылгак огыл, Таня? Мом тый ыштет?
– Эн нелыже тыште: кыл уке. Ме огына пале, кушто нуно улыт, таза улыт мо, илат мо? Арнялан южгунам ик гана веле йыҥгыртат, южгунам кылжат кӱрылт кая. А вара шонет, мо лийын, кушко йомо? Вес йыҥгыр марте. Йӧра Telegram-каналыште «Наши дорогие, любимые» чатым ыштыме. Тушто СВО-што улшо-влакын пелашышт, родо-тукымышт возкалена. Иктаж еҥ дене кыл кужурак жап ок лий гын, вашла муаш полшена.
Мутат уке, таче ӱшан Юмылан гына. Ме, лишыл еҥышт-влак, тушко миен, нуным арален налын огына керт. Но ӱшанена: мотор вес шошым лишыл еҥна дене пырля вашлийына.
– Ты пуламыр вашкерак пытыже да элышкына, тӱнямбаке тыныс толжо.
– Мыят тидым пеш вучем. Вет шукыжым еш илышым шот дене тамлен шуктыдымо самырык рвезе-влакым наҥгаеныт. Конешне, мый тиде мурышто жаплан шкет кодшо, ӱшанен вучышо кажне ӱдырамашын шижмашыжым почын пуаш шоненам. Ала тиде муро нунын чонышкышт кеч изиш ласкалыкым пурта.
Мом ыштет, илыш тыгай: пӧръеҥ элнам аралышаш. А ме, ӱдырамаш-влак, Татьянан мурымыла – чон-шокшым. Да эре нуным вучаш тӱҥалына. Палыза тидым, элнам аралыше-влак. Таза мӧҥгӧ пӧртылза. Тыныс лийже тӱнямбалне. Айста икте-весынам умылаш, чаманаш, вашла полшаш тӱҥалына.
Ирина Степанова.
Т.Соловьёван еш альбомжо гыч налме фото-влак.