Медведево районысо Лӱльпан школ республикысе моло школла деч ойыртемалтеш. Мо дене? Тыште тыглай ешыште да йоча пӧртыштӧ илыше икшыве-влак пырля тунемыт. Кызыт школышто 142 йоча шинчымашым пога, нунын кокла гыч 36-ын йочапӧрт гыч улыт.
Тиде школым 1910 ийыште церковноприходской-миссионерский семын почыныт. Ондак тудо Виче губерний Яраҥ уездыш пурен. Ялыште марий-влак иленыт, сандене школышто марий йоча-влакым туныктеныт. Жап эртыме семын Лӱльпаныш руш-влак илаш кусненыт. Тыге ял эркын рушаҥын. Марий йоча-влакым туныктеныт гынат, ты школышто марий йылме предмет лийын огыл. Коло ий ончыч Лӱльпан школыш самырык туныктышо Людмила Аркадьевна Яндыганова (фотошто) толын. Тудо ты сомылым шке ӱмбакыже налын да тачат тунемше-влакым марий йылмым дене туныкта.
– Марий йылмым туныкташ куштылгыжак огыл, поснак кызытсе жапыште. Йошкар-Ола воктене илена, сандене шукынжо рушла кутырат. Ешыште марла мутланат гынат, шке коклаштышт да школышто рушла ойлат. Но шке кумылын тунемше йоча-влакат улыт, шукынжо – тӱҥалтыш класслаште. Марий йылмым кокымшо класс гыч туныктена. Кугурак класслаште тунемше-влак шочмо кундем нерген шымлыме пашам возат, шымлат. Кертмына семын тӱрлӧ конкурсышто, олимпиадыште вийнам тергена, – каласкалыш Людмила Аркадьевна.
Л.А.Яндыганова марий йылме кабинетыште изирак тоштерым ыштен. Кабинет ситыдымылан кӧра тидлан изирак верым веле ойыреныт, туге гынат тудым оҥайын сӧрастарыме. Икмыняр ӱзгарым туныктышо мӧҥгыж гыч конден, моло туныктышо-влакат, тунемше-влакат тоштерым пойдараш полшеныт.
Школым Юрий Валерьевич Антонов вуйлата. Коллективыште 16 туныктышо пашам ышта. Тӱҥалтыш класслаште пӧръеҥ туныкта – Игорь Николавич Чернядев, тидыже кызытса жаплан изишак ӧрыктара.
– Мемнан школышто йочапӧртыштӧ илыше икшыве-влакат тунемыт, сандене нунын верч чотак тургыжланыман. Мутлан, эрдене школыш толын ӧндалалтыт, южышт икмыняр гана саламлалтыт. Йочапӧртыштӧ нунылан вниманий огеш сите, сандене тиде ситыдымашым нуно школышто поснак шижыт, тидым палдараш тыршат. Ме тидым умылена да кертмына семын урок деч вара тӱрлӧ погынымашым эртарена, пырля куржталаш лектына. Школнан эше ик ойыртемже – Нурма черке дене индеш ий пеҥгыде кылым кучена. Шочмо еда Александр ача ешартыш занятийым – тӱрлӧ темылан мутланымашым эртара. Йӧн лийме годым йоча-влакым службышкат намиен коштыктена, – ойлыш Юрий Валерьевич.
Кажне гаяк школышто марий йылмым туныктымо шагатым шагалемдат але кораҥдат манын колына. Тыгайыш шуаш огыл манын, мутат уке, туныктышыланат чот тыршымылан. Людмила Аркадьевна марий йылмым сайын туныкташ манын, могай гына йӧным огеш кычал. Тугеже чылажат мемнан кидыште! Но ача-ава-влак тыршышаш улыт. Тунам тӱшка вий дене ме чыла сеҥена!