Таджик ден марий тамга – икгай

Мехрофарид Самадова Таджикистан гыч Марий Элыш кок ий ончыч толын. Ӱдыр Марий кугыжаныш университетыште «Лечебное дело» специальность  дене тунемеш.

Меха (лӱмжым кӱчыкын тыге маныт), Таджикистанысе Бустон (Чкаловск) оласе 1-ше гимназийым тунем пытарымеке, «Россотрудничество» программе почеш Йошкар-Олашке тунемаш толын. Российыште тунемаш шонышо-влак тиде йӧн дене куд олам ойырен налын кертыныт. Меха шуко шонен огыл, вет тыште тудын тукым акаже тунемын.

«Марий кугыжаныш университетыште Медицинский факультет йӧршеш у факультет лийын. Тыште оборудований жаплан келшыше, кӱлешан препарат-влак улыт. Сандене лач Йошкар-Олам ойырен нальым. Мый квото почеш толынам, бюджетный верыш логалынам. Тунем пытарымеке, Таджикистанышке пӧртылын, кум ий терапевтлан пашам ыштышаш да тунеммылан кугыжанышлан оксам пӧртылтышаш улам», – каласкалаш тӱҥале Мехрофарид.

Меха Йошкар-Олаште кок ий веле ила гынат, тӱрлӧ мероприятийышке ушна. Ӱмаште Килемар район Арда кундемысе «Раздолье» каныме базыште эртаралтше «Территория согласия» форумышто тудо шке калыкшын куштымашыжым ончыктен.

«Кушташ лӱмын тунемын омыл. Школышто мемнам, кугурак капан ӱдыр-влакым, погеныт да калык куштымашлан туныктеныт. Утларакшым президентын толмыжлан национальный куштымаш-влакым ончыктенна», –мане Меха.

Ӱмаште эртарыме «Лингва территория» форум деч вара  ӱдыр вес калык-влакын тӱвыраштым шымлаш кумылаҥын. Тений тудлан шанче статьям возаш да тудым научный журналыште савыктен лукташ темленыт. «Шке пашаштем мый марий ден таджик тамга-влакым таҥастаренам. Тиде доклад дене студент-влакын конференцийыштышт кумшо верым налынам. Мемнан орнаментыштына утларакшым кушкылым ончыктышо тамга-влак улыт, а марийыныште – янлыкым, кушкылым ончыктышо да геометрический фигур-влак. Таджикистанысе курыкан верыште илыше калыкын вургемже марий калыкын дене икгайрак коеш. Кок калыкшыге ош куэмыште йошкар шӱртӧ дене тӱрла, геометрический орнаментыштат, тувыр кройыштат икгайлык палдырна», – умбакыже ойла М.Самадова.

«Таджик-влак шке йӱлаштым аралат мо?» йодышемлан Меха тыгерак вашештыш:

«Утларакшым ялыште илыше-влак аралат. Олаште илыше-шамыч мондаш тӱҥалыныт. Ешыштына религий дене кылдалтше йӱлам шуктена. Мутлан, Новруз пайрем годым ик сутка жапыште сумалак кочкышым ямдылена. Тыгак Рамаданым, Иди-курбаным пайремлена. Тунам ме надырлан тагам пуэна. Яллаште илыше-влак сӱанымат йӱла почеш эртарат. Ондак моткоч шуко еҥ погынен гын, кызытсе президентна вашталтышым пуртен. Ынде сӱанышке 120 деч шуко еҥым погаш огеш лий. Тидыже оксам аныклаш манын ышталтын».

Меха рушла сайын мутлана, вет шочмо олаштыже руш школышто тунемын. Тудын ойлымыж почеш самырык-влак утларакшым таджик кутырымо йылме дене мутланат. Литератур йылмым рӱдолаште гына кучылтыт. Ӱдырын ешыштыже литератур йылме дене кутырен огыт мошто, вет тушто шуко неле мут ден ойсавыртыш вашлиялтыт. Механ ачаж ден аваже Совет Ушем жапыште рушла тунемыныт, сандене шочшышт дене рушлат, таджик кутырымо йылме денат мутланат.

Тунем лектын, Мехрофарид ординатурым Российыштак эрташ шона, а вара шочмо элышкыже пӧртылеш. Пандемийлан кӧра тудо ешыжым кок ий ужын огыл. Тений каникул жаплан тора Таджикистаныш миен толнеже.