Тӱрлемшудо (подорожник) кокырымо годым пайдале. Ик стакан шокшо вӱдыш ик кугу совла тыгыдемдыме коштымо лышташым пыштыман, шокшын леведман да 15 минут кучыман. Лемым ик кугу совла дене кочмо деч ик шагат ончыч йӱман. ОРВИ годым лемым тынарак мӱй дене вараш да ик кугу совла дене кечеш ныл гана йӱаш лиеш.
Тӱрлемшудо сокым гастрит, колит да энтереколит годым йӱаш пайдале. Сокым ышташ манын, лышташым мясорубко гоч колтыман. Марле гоч пунчалман. Сок нугыдо гын, вӱд дене варыман (сок ден вӱдым икнаре налман). Вара тудым ик-кок минут шолтыман да, пел стакан вӱдыш ик-кок кугу совла сокым пыштен, мӱй дене пырля йӱман. Тыге ик тылзе эмлалташ лиеш. Ямде сокым аптекыштат ужалат.
Телылан кылмен черланыме годым эмлалташ сиропым ямдылаш лиеш. Тыгыдемдыме лышташым банкыш, сакыр дене шавен, лончо дене оптыман. Вара сайын петырыман да юалге верыште шинчыктыман. Сироп кок тылзе гыч ямде лиеш. Телым ик изи совла дене кечеш кум гана йӱман.
Кок-кум кугу совла кушкылым мӱй але сакырложаш дене икнаре налын варыман. Петырыман да вартышым шокшо плита ӱмбалне кучыман. Йӱкшымеке, ик изи совла дене кечеш ныл гана кочмо деч пел шагат ончыч йора да пагар-шоло дене кылдалтше моло чер годым йӱаш пайдале.