Амурский областьысе Завитинск военный олаште шочшо да Архангельск областьысе Плесецк космодром (тиде петырыме военный вер) пеленысе школышто тунемше Р.Хайруллин шочмо да лишыл вершӧрлан Марий Элым шотла.
Военный ешыште
Белый теҥыз воктене илымыж годым изирак капан 18 ияш рвезым флотышко служитлаш налыныт. Ты жапыште военнослужащий ачажлан лач тыште пачерым пуэныт. Армий гыч пӧртылшылан ола да вершӧр вигак келшеныт. Таче тудо тысе поро калыклан, Марий Эл Правительствылан таушта.
Руслан тидын нерген радамлен каласкалыш:
– Военный ешыште кушкынам. Ачам Ильдар Гарифович военно-транспортный авиацийыште служитлен, Адель изам Совет Ушем годым Противовоздушный оборонышто Украиныште службым эртен, Следственный комитетыште пашам ыштен. Ачам Афганистаныштат лийын. Тудлан эре гаяк командир должностьым ӱшаненыт. Десантым, сусыргышо-влакым, грузым, тыгодымак груз-200 манмым самолёт дене наҥгайыме шотышто экипажын командирже семын мутым кучен. Кызыт коктынат шапашысе майор улыт.
А шкеже Йошкар-Олам шочмо пӧртемлан шотлем. Тыште мылам йӧнан да сай.
Молан каенам?
– Армийыште 1998 ий гыч 2000 ий марте служитленам. Эн ончыч Йӱдвел, варажым – Шем теҥызысе флотышто. А вара элнан Обороно министерствыж дене контрактым подписатленам да Таджикистанысе Куляб олашке каенам. Тушто 2000 ий июнь гыч 2004 ий апрель марте лийынам.
Варажым мый, пашам ыштыше пӧръеҥ, «Вагнер» группо дене контрактым шке кумылын подписатленам да 2022 ий октябрьыште СВО-ш каенам. Молан? Украинысе националист-влаклан ӱчым ышташ огыл, а порысым шукташ. Мутат уке, мемнан дене удан койшо-влак шотышто ӧпкем кученам. Вет боевой йолташем-влак тушто вуйым пыштеныт. Тидыжак мыйым ты корныш шӱкалын. Тыгодым, мутат уке, Шочмо эл верч тургыжланенам.
Флотышто служитленам, сандене мыйым отдельный разведротышко налыныт. Эн ончыч наводчик-оператор, старший разведчик-пулемётчик да механик-водитель должностьлаште служитленам. Варажым сапёр-влак деке логалынам, тунам войсковой разведкын отделений командиржылан шогалтышт. Ик мут дене каласаш гын, штурмовик. Группыштына 12-13 еҥ дене лийын. Мый передовойышто эн ончылно улшо кум еҥ радамыште тыршенам. Паша неле, но кӱлешан ыле.
Такшым тӱҥалтыштак лу кечаш курсым эртенам. Тушто АГС (автоматический гранатомёт станковый) расчётын командиржылан туныктеныт.
Лӱдыкшӧ?
«Передовойышто лӱдыкшӧ вет?» – йодым Руслан деч.
– Конешне, лӱдыкшӧ. Но айдеме илышыште чыла нелылыклан тунем кертеш. Чыланат шке задачыштым шуктеныт, икте-весыштлан полшеныт.
Мый Артёмовск направленийыште Бахмут мясорубкышто лийынам. 29 ноябрьыште кугу бой годым сусыргенам. Миномёт дене ӱмбакына чотак лӱйкаленыт. Но шкемын тёзкам, тыгак сусыргышо Русланым, чара пасу гоч нумал наҥгаенам. Ик кече ончыч, 28 ноябрьыште, тудлан улыжат 23 ий темын ыле. А кузе тыгай самырыкым кудалтен кодет? Тудо илыше кодшо манын, корно мучко Юмылан пелештен ошкылынам. Вет рвезе шуко вӱрым йоктарен. Шкеже каен кертын огыл…
СВО-н геройжо каласкала, а шинча лукыштыжо шинчавӱд погына да йӱкшат чытырналтеш.
Сусыргышо вес сусыргышын илышыжым арален коден. Тиде подвиглан Руслан Хайруллинлан «За отвагу» кугыжаныш наградым кучыктеныт.
Но геройын шкенжынат кидшым кӱрылт лектын вочмо деч арален кодаш кӱлын. Шыл кечен, лу гына тудым кучен. Тидым шкеже тыгерак радамлыш:
– Лу кече Луганскысе военный ден полевой госпитальла мучко коштынам. А пулям Йошкар-Олаште луктыныт. Пурла кидем шӱаш тӱҥалын. Мыйже «Вагнер» частный военный компаний гыч лийынам, сандене военный госпитальыште эмлалташ обязательно огыл. Тунам мылам каласышт: «Кызыт пулям луктына гын, сусырыш шӱйшӧ логалешат, сепсис тӱҥалеш. Вара ала кидым пӱчкаш логалеш. Тудым шӱйшӧ деч эрыктен шогашат огеш лий, вет тушто пуля шинчен». Тунам мый Йошкар-Олаш тольым.
Ешарынем эше иктым. «Вагнер» группо шке салтакше-шамычым шуэн коден огыл: контракт пытымеш чыла оксам тӱленыт. Тыгак Марий Эл деч дотацийымат, страховкымат, сусыргымылан выплатымат налынам. Мемнам моло салтак семынак аклымыштлан поснак Марий Эл Правительствылан тауштем. Ты шотышто кугу полышым шижмылан куанаш веле кодеш.
Кызыт Р.Хайруллин йӧратыме пашажым шукта, мебельым ужала. Кок эргыже кушкеш. Пурла кидше пел ийыште тӱрыс гаяк пашам ышташ тӱҥалын. Ме СВО-н геройжылан тазалыкым, пиалым тыланен тауштена.
Эльвира Терентьева.
Фотом еш альбом гыч налме.