Чынжымак, таче тыланда суксо кузе шочмо нерген каласкалынена. Мутат уке, пу гыч ыштымым. Нуным озаже чыланыштым чонан гайым ышта: кажныжлан келшыше лӱмым пуа, тӱрлӧ пуш (ӱян духи) дене шыжыкта да вес еҥын кидышкыже кучыкта.
Гульзия Баннова дене Йошкар-Олан 440 ияш лӱмгечыжым пайремлыме годым палыме лийым. Тудо Чебоксарыште ила да олашкына йӧн лийме семын толашак тырша, шке пу кидпашаже-влакым конда.
Йӧршеш вучыдымын
Кузе мастар еҥ пу гыч кидпашам ышташ тӱҥалмыжым уло кумылын каласкалыш:
– Ондак мый пу гыч сравочым вераҥдаш изи шкафчикым, карандашым опташ атым, панном, картиным ыштылаш тӱҥалынам. Тӱҥ шотышто нуным пӧлекленам.
А вара мый декем шинчыше суксо-шамыч вучыдымын «тольыч». Нуным «шочыкташ» лобзикым, шлифовальный машинкым, насадке-влакым кучылтам. Марием мылам кызыт 8 Март пайремлан лач тыгай пӧлек-влакым кучыкта.
Кажне кечын мый шкемын кок пачашан гаражыштем улам. Тушто мастерскойым келыштаренам. Кечывалым пӱчкедем, заготовко-влакым ямдылем, а кастене чиялтем. Вара лӱмым муам, кажныжлан шкешотан значенийым палемдем. Мылам тидыже моткочак келша, пуйто мый юзо сомылым шуктем.
Мо оҥайже: Гульзия полицийыште 20 ий пашам ыштен. Тений мартыште МВД системыште сулен налме канышыш лектын. А ик тылзе гыч, апрельыште, ӱдырамаш деке «Суксо-шамыч чоҥештен толыныт».
Тӱня мучко коштеш!
Суксо-сакче-шамыч дене пырля Гульзия кугу олалашке кошташ тӱҥалын. Эн ончычак нуным Калининградышке «наҥгаен». Тидын нерген тыгерак мане:
– Тушто набережныйыште шинченам да моткоч шуко моктеммутым колынам. Эртен кайыше-влак ӧрыныт, йывыртеныт, таум ойленыт. Тидыже мыйым эшеат чот пашалан кумылаҥден. Тунам ушышкем посна образ-шамычым келыштарыме нерген шонымаш пурен: кажныжлан лӱмым пуаш, шкешотан пуш дене нуным келыштараш. Вет мыняр ӱдырамаш, тунаре суксо. Тидлан тӱрлӧ пушан ӱйым лӱмынак наледенам.
Тыге эркын-эркын ужалаш тӱҥальым. Шке пашам весылан пуэн, тидлан надырым налат да эшеат шукырак вий-куат лектеш, маныт. Тыгак тӱрлӧ вере ончерышке шке суксем-влакым коштыктем.
Жап шагал эртен гынат, но кажне кечын у образ шочеш. Шкеат южгунамже тидлан ӧрам. Телеграм-каналем уло. Тушто подписчик-влак южгунам йодыт: «А эрла могай суксо лиеш?» А мый ом пале, могай суксо эрла мый декем «толеш». Ушышкем шонымаш пурымеке, уло тӱнялан, сандалыклан тыгай чапле образым колтымыжлан тауштем.
Варажым Гульзия теҥгече гына ыштыме суксым Йошкар-Олаште ты кечын налын кайыме нерген каласкалыш. Кугу шляпам упшалше шкешотан сакчым Трансформация манын лӱмден. А тудым келыштарыме годым Суксо ден Сандалык коклаште шкенжым колын ыштыше семын шижын. Лачак мастар ӱдырамашлан Сандалык ятыр уверым колтеда, нуным Гульзия калык деке намиен шукта. А Суксыжо-шамыч илышылак чучыт, пуйто шкешт посна еҥ деке гына «каят». Ӧрмаш да юзо вий озаланат!
Лӱмышт тӱрлӧ да ойыртемалтше. Нунылан айдемын лӱмжым пуымо огыл. Нунат мастар еҥын ушышкыжо вучыдымын толын пурат. Йомакысе персонаж семынак йоҥгат. Мутлан, Былом, Перло да молат.
– Мый изинек иктаж-мом шонен луктедаш йӧратенам. А тунем пытаренам Озаҥыште «Журналистике» факультетым. Татарстанысе элгӧргӧ паша министерствын пресс-службыштыжо пашам ыштенам. Полицийын майоржо званий дене пенсийыш лектынам. Могай пашам шуктенам, чылажымат йӧратен ыштенам. Санденак теве тыгай пуымаш-налмаш денак вий-куат ешаралтеш.
Эн ончыч пелашем «Ала-мом ыштылат» манеш ыле. Ынде ужеш: еҥ-шамычлан келша, заказым ыштат, налыт. Сандене кызыт умыла да полша, – каласыш Гульзия.
Кидмастарын пашаже тӱрлӧ: кумылым лукшо, вийым пуышо. Ик тылзыште 50 наре суксо еҥ кидышке кусна да тынарак весе шочеш. Йӧратен ыштыме арвер да модыш дене пайдаланашат сайрак, сурткӧргыш вераҥдашат келшен толеш. Але вара тыгай суксо суртышкына ямым пуртышаш огыл?..
Эльвира Терентьева.
Авторын фотожо-влак.