Шыпкын (сурепка) шӱкшудылан шотлалтеш. Тудын нӧшмыжӧ тӱкан шолдыра вольыклан, имньылан, сурткайыклан аяран, но айдемын тазалыкшылан тиде кушкыл пайдале. Тудын мландымбалысе ужашыжым пеледмыж годым пӱтынек погыман, нӧшмӧ логалшаш огыл.
Шыпкын инсульт деч вара писынрак тӧрланаш, пуалмым (отёк) кораҥдаш полша, уло организмым пеҥгыдемда. Авитаминоз, невроз, депрессий да атеросклероз годым пайдале. Давленийым изишак волта. Тыгак пиелонефритым, циститым, простатитым да импотенцийым эмла, слабительный эффектан.
Ик стакан шокшо вӱдыш ик изи совла тыгыдемдыме шудым пыштыман, ик шагат шинчыктыман да шӱрыман. Ты лемым, кок але кум ужашлан пайлен, ик кечыште кочмо деч пел шагат ончыч йӱман. Тыге кок кече эмлалтман. Пагар-шоло але давлений дене нимогай нелылыкым огыда шиж гын, шудым ик кугу совлам, а вӱдым пел литрым налаш лиеш. Кум арня тыге эмлалтман.
Шудым моло кушкыл дене пырля варен йӱаш сай. Мутлан, уло организмым тазаҥдаш да эрыкташ манын, шыпкыным, тӱрлемшудо (подорожник) лышташым, вӱршудым, нужым да шалфейым икнаре гыч налман. Шыпкын лем гаяк лемым ямдылыман.
Шотыш налза: кугу кислотностян гастрит, йора, энтероколит, вергыште да шондыгалташте кӱ улмо годым, тыгак мӱшкыран ӱдырамашлан ты шудо дене эмлалтман огыл.