Тыге ойла Йошкар-Олаште шочын-кушшо Ольга Богомолова. Тудо тӱрлӧшудым пога, чайым ямдыла.
– Ольга, кузе тиде сомыллан кумылаҥынат?
– Мый Сомбатхей микрорайонышто эре Пӱнчер ото воктене иленам. Иктаж лу ий ончыч тушко кажне кечын кошташ тӱҥалынам. Пӱртӱс лоҥгаште кушшо кушкыл-влакым эскераш келшен да нунын нерген утларак пален налмем шуын. Тыге шке семынем шымлаш пижынам.
Вара ВКонтакте соцкылыште «Обитель» тунемме рӱдерым муынам да тушто онлайн-йӧн дене тунемынам. Кушкыл-влак нерген науко дене пеҥгыдемдыме ятыр пайдале материал дене палыме лийынам. Тыгак Калык медицине ассоциаций деч свидетельствым налынам, ынде вес еҥ-влаклан каҥаш дене полшен кертам.
Вара утларак да утларак тӱрлӧ шудым погаш тӱҥалынам, шапаш сайынак погынен. Кызыт шкемын изирак производство мастерскоем уло.
– Чыла шудым чай семын йӱаш лиеш мо?
– Южыжым кажне кечын йӱаш лиеш, нуно организмлан эҥгекым огыт ыште. Тиде тӱҥ шотышто пакчаште, сурт воктене кушшо шудо-влак улыт: шоптыр лышташ, мӱкшшудо (мелисса), матрушка (душица), писте пеледыш, вуйдеҥге (иван-чай) да молат.
Но шудо дене эмлалташ шонеда гын, тунам курс дене йӱман. Мутлан, солодкым, валерианкым. Нуно калыкыште тунар чот шарлыше огытыл.
Эмлалташ шудо вартышым ямдылыме годым кушкыл-влакын икте-весылан келшен толмыштым шотыш налман. Мутлан, ик кушкыл вийым ешара, весе, мӧҥгешла, малта. Але икте вӱргорным шара, весе аҥысыремда. Противопоказаний лийын кертмымат палыман.
Тӱрлӧ черым эмлаш могай шудым йӱмӧ шотышто мыят темлен кертам. Но чот неле состояний годым тидым врач але фитотерапевт ыштышаш.
Кызыт шудо-влакым ямдылыме шокшо тургым. Тений гыч пеленем кумылан еҥ-шамычым погаш коштыктем. Тунам нунылан кушкыл-влакын пайдашт нерген умылтарем, моло шотыштат каҥашым пуэм.
– Шуко тӱрлӧ чайым ямдылет? Нуным кумылын налыт?
– Мый кажне кечын йӱаш келшыше чайым ямдылем. Ласкалыкым пуышо чайыш эчкевондо (таволга), матрушка (душица), писте пеледыш пурат. Уло, мӧҥгешла, вийым пуышо чай. Тушко кокыртышшудым (чабрец), кож лӱсым, пӱртньыкым оптем. Нуно иммунитетым пеҥгыдемдат, тыге тӱрлӧ чер деч аралалташ полшат, куатым ешарат.
Мончалан лӱмын чайым ямдылем. Тудо мончан эмлыше вийжым эшеат кугемда. Составыште мӱкшпеледыш (мелисса), лаванда, эчкевондо, агытанора (боярышник), календуло улыт. Нине кушкыл-влак организмым эрыктат, пӱжвӱдым сайын лукташ, нойымым пытараш полшат. Тунамак шӱмым аралат. Мутлан, агытанора. Ты шудо вӱдым монча кӱышкат кышкаш да шӱлен шинчаш пайдале.
Ӱдырамаш-влаклан тазалыкыштым пеҥгыдемдыше посна чайым темлен кертам. Тудым йошкар клевыр, матрушка гыч ямдылем.
Чайын пайдале веле огыл, тамле таман лиймыжланат тӱткышым ойырем.
Чайым Чарла кремльыште ужалем. Тудым шукын наледат, 80 процентше турист-влак улыт, нуно лач верысе чайым тамлен ончынешт.
– Шкендын йӧратыме кушкылет уло?
– Мыланем эчкевондо (таволга) чот келша, тудо кызыт лачак пеледеш. Ты кушкыл йырваш мӱй пушым шара, тамымат тугайымак пуа.
Эчкевондо мемнан дене шуко кушкеш, но ала-молан еҥ-влак тудым шагал погат. Арам. Пеш пайдале кушкыл. Тудо лыпландара, сайын малаш полша, садлан утларакше кастене йӱаш келшен толеш. Тыгак составыштыже салициловый кислота уло, тидлан кӧра пӱжалтара, кугу температурым волташ полша. Тыгак корштымым луштара, сандене корштышо верышкат йыгаш лиеш. Эше пуалмым пытара, пагар да шоло чер годым йӱаш пайдале. Тудым йочалан, мӱшкыран ӱдырамашланат йӱаш лиеш.
Чайым йӱмаш – шкешотан йӱла, манеш О.Богомолова. Тудым вашкыде, кажне шудо тамым, пушым шижын ыштыман. Тидлан 15-20 минутым ойыраш темла. Тыгодым лыпланет, мландын вийжым шижат, тыге уло капкыллан пайда лиеш.
Ольга шкеже эше мотор чашке-влак гыч чайым йӱаш йӧрата. Шкенжын изирак коллекцийжат погынен.
О.Богомолован альбомжо гыч налме фото.