Шошын икымше тылзыжат вашке эртен кая. Йошкар-Олаште март мо дене ойыртемалт кодеш? Могайрак тудо ондак лийын? Тидым Йошкар-Олаште илыше да игечым ятыр ий эскерыше Геннадий Рыбаков радамла:
– Йошкар-Олаште 1989-2025 ийлаште шошымсо кокла температур – 3,5 градус йӱштӧ: тылзын икымше пелыштыже – 5 градус йӱштӧ, кокымшо пелыштыже – 2 градус йӱштӧ. А тений кокла шот дене ончымаште (кечывалымсе ден йӱдымсӧ температур шотыш налалтеш) 1,37 градус леве шога: икымше пелыште 0,3 градус леве лийын, кокымшо пелыште – 2,4 градус леве.
Пытартыш 37 ийыште тиддеч левырак Йошкар-Олаште 2020 ийыште шоген: тунам +1,43 градус лийын. Ты жапыштак эн йӱштӧ март 2018 ийыште лийын, тунам кокла шот дене 9,4 градус йӱштӧ шоген.
А эше ондакысырак жапым, 1927-1959 ийлам ончалаш гын, каласаш лиеш: тунам мартыште кокла шот дене 7 градус йӱштӧ шоген. Тугеже лектеш: 100 ий ончысо деч мартыште кок пачаш левештен.
Йошкар-Олаште мартын икымше пелыштыже эн шокшо кече-влак лийыныт: 2001 ийыште – 8 градус шокшо, 2020 ийыште – 9, 2025 ийыште 10 градус шокшо; мартын кокымшо пелыштыже: 1983 ийыште – 17 градус, 2007 да 2020 ийлаште – 15 градус шокшо, 2025 ийыште – 15 градус деч шокшо огыл.
Эн йӱштӧ кече мартын икымше пелыштыже лийын: 1981 да 1983 ийлаште – 30 градус йӱштӧ, 2014 ий деч вара 22 градус деч йӱштырак лийын огыл, 2025 ийыште – 5 градус йӱштӧ гына. Мартын кокымшо пелыштыже: 1982 ийыште – 25 градус йӱштӧ, 2005 ийыште – 24 градус йӱштӧ, 2006 ий деч вара 17 градус деч йӱштырак кече лийын огыл, 2025 ийыште – 7 градус йӱштӧ.
Пытартыш 44 ийыште лум мартыштак шулен пытен 2020 (15 мартлан) да 1983 (29 мартлан) ийлаште. Теният 16 мартланак лум 15 процентше наре гына кодын ыле. А теве 1979, 1987, 2005, 2018 ийлашет мартышет лум але шулашат тӱҥалын огыл.
Лум шотышто теве мом каласаш лиеш: декабрьыште нормо деч 23-лан утларак лумын, январьыште нормо деч 20 %-лан шагалрак, февральыште да мартыште – 45 %-лан шагалрак.
Апрельыштат лумым вучаш лиеш, а тыгайже пытартыш 37 ийыште 22 ийыште лийын, кокла шот дене ончымаште мландым 8 см марте леведын. Южо ийын лум чотракат возын. Мутлан, 1997 ийыште – 22 см, 1998 ийыште – 29 см, 2002 да 2004 ийлаште – 15 см, 2022 ийыште – 17 см, 2017 ийыште – 37 см. 2017 ий 20 апрельыште ик йӱдыштӧ гына 20 см лум лумын, кечывалым –эше 15 см, эсогыл поран ӱштын.
А 1998 ийыште лум 27 мартыште (+4 градус лийын) веле шулаш тӱҥалын. 2 гыч 9 апрель коклаште плюсан температур йӧршеш шоген огыл, йӱдым эсогыл 19 градус йӱштӧ лийын, тыгак лум лумын да поран ӱштын, верын-верын лум 50 см марте киен. Лум 23 апрель мартеат шулен огыл, манаш лиеш. Тунам калык кокымшо теле толын манынат ойленыт.
Шошо нерген тӱрыснек ойлаш гын, пытартыш 33 ийыште эн йӱштӧ шошо 1999 да 2018 ийлаште шоген, а эн леве – 1995 да 2023 ийлаште. Тений леве шошо лийшаш.
П.Васильевын фотожо.