Кужэҥер районысо Шорсола ял рӱдӧ посёлко деч 9 меҥге наре тораште верланен.
Тыштак – администраций. Шорсола ял шотан илемыш Памашнур, Шӱшпык, Лажмучаш, Шорсола, Рушплак, Кожлаял да Рӱдӧ Шӱргыял ял-влак пурат.
Чумыр ял шотан илемыште 800 еҥ шотлалтеш гын, 400 наре еҥже Шорсолаште ила.
Вич уреман ялыште 137 суртышто илат. Посна оралте-влак деч посна кум пачашан, шуко пачеран пӧрт-влакат улыт. Ялыште школ, йочасад, книгагудо, почто, клуб, медпункт пашам ыштат.
– Тыште илыше еҥ-влак тӱҥ шотышто «Акашево» чыве фабрикыште пашам ыштат. Тыгак моктанен кертына: мемнан «Маяк» агрофирмына уло. Григорий Фёдорович Ивановын вольык фермыже ялыште илыше еҥ-влаклан ятыр паша верым пуа. Самырык-влак олаш каяш тыршат, туштак пашам муыт. Такшым илаш йӧным ышташ тыршена. Теве газ пучым шупшын пытарена, Памашнур кундем гына кодын. Вӱд пуч уло. Шӱшпык ден Лажмучаште веле таве дене пайдаланат. Тыгак кызыт Шорсола, Рушплак, Кожлаял, Рӱдӧ Шӱргыял велыш корным ачалена, – мане Шорсола ял шотан илем вуйлатышын сомылжым жаплан шуктышо Галина Лебедева.
Мутланыме годым чоныш логалше йодыш-влакымат тарватышна. Южо ял койынак пытен толеш. Мутлан, Шӱшпык ялыште 5 сурт веле кодын. Тыгак Галина Арсентиевна икшыве-влакын шагалеммышт нерген ойлыш. Икмыняр ялыште йоча йӧршынат уке. Тысе йочасадыш коштшо ньога-влак школыш вес вере тунемаш каят. Тидыже Шорсола школын ончыкылыкшо верч тургыжланаш тарата.
Кеч-мо гынат, Шорсола ял уремыште эр-кас еда вольык йӱкым колаш лиеш. Ял калык паша шӱлыш дене ила. Тидыже яллан илыш вийым пурта. Тыште ушкалым, казам, тӱрлӧ сурткайыкым ашнат. Оза-влак эр эрденак погаш толшылан шӧрым ужален колташ лектыт. А пайрем еда, уло ял дене погынен, пырля каналтат…
Книгагудо
Администраций оралтыштак книгагудо уло. Тудын вуйлатышыже И.Милютина тыште 25 ий тырша. Поро кумылан ӱдырамаш изиж денат, кугуж денат икойыш шуын мошта. Иктаж-кӧ книгагудыш толын огеш керт гын, Ирина Витальевна йодмо книга-влакым мӧҥгышкак намиен пуа. Тыгак тудо пашам ыштыме жапыштыже ты кундемысе лӱмлӧ еҥ-влак нерген моткоч шуко материалым поген.
– Кундемнам шымлаш кумылем уло, садлан краеведений пашам шуктем. Мемнан ял шотан илемна кугу огыл гынат, лӱмлӧ еҥ-влак ятырак улыт. Теве Пётр Шорский (Пётр Иванович Иванов) нерген шымлымаш-влак. Тудо поэт, журналист лийын. Селькор, комсомолец Степан Лебедев нерген «Мондалтдыме йолташ» книгам возен… «Куженер кундем» книган авторжо Евгений Афанасьевич Хлебников нерген погымо материал да молат…
Таум каласыме шуэш Василий Кузьмич Ивановлан. Тудо эртыше пагыт нерген моткоч шуко каласкален. Вара возаш тӱҥалын. Ятыр паша погынен, – каласкалыш Ирина Витальевна.
Шорсола книгагудо изи гынат, кажне лукшо поян. Ик пырдыжыште Марий Элын сылнымут мастарже-влак дене палдарыше фотосӱретан плакат кеча. Вес велне – эше ик ужаш. Тудо Кужэҥер кундемыште шочын-кушшо театр пашаеҥ-влаклан пӧлеклалтын. Теве изирак книга ончер да газет ден журнал-влакын у номерышт. Каласен кодымо шуэш: книгагудо ятыр марий газетым кызыт шке ыштен налме оксаже дене налын шога. Тидланже таушташ гына кодеш…
■ Шорсола ял шотан илемыште 165 еҥ – пенсийыш шушо ийготан. Тушеч 50 еҥже – инвалид. Шуко икшыван еш-влакат улыт. 1 ешыште 6 икшыве кушкеш, 3 ешыште– 5 икшыве, 8 ешыште – кум йоча.
■ Кугу Отечественный сар годым фронтыш Шорсола ял гыч 54 еҥ каен, 29 еҥ пӧртылын огыл.
Алёна ЯКОВЛЕВА.
И.Речкинын фотожо-влак.