Шокталта – кумылет нöлтеш

 

Марий муро тÿняште Михаил Веселовын лÿмжö шукылан палыме. Параньга район Кугу Пумарий ялын уста гармоньчын мурымыжым республикыштына веле огыл, тора кундемлаште илыше марий-влакат чон шулен, йöратен колыштыт.

ЙОЧА ЖАП ГОДСЕК МУРА, КУШТА

Веселовмыт ешыште ныл эрге кушкын, эн изиже – Михаил. Авашт верысе колхозышто сöсна фермыште ятыр ий ыштен, ачашт тале тракторист лийын. Михаилын аваж велым мурен-куштен моштышо-влак улыт, Галина Тимофеевнат сайын мура.

«Авам велым Кугу Пумарийыште Элыксандр кугезе кочам шÿвырым ыштен. Тыгак ялысе карт кугыза лийын. Семÿзгарлан шÿман улмем, очыни, туддеч куснен. Тыгак авамын шольыжо чыла семÿзгар дене шоктен моштен. Ик изам Палантай лÿмеш тÿвыра да сымыктыш колледжыште тунемын. Молыштат мурат, куштат. Но чаманаш логалеш, ик изам ош тÿня дене чеверласыш.

Изиэм годым мемнан еш ансамбль лийын. Тушто мый кум ияшак мураш-кушташ тӱҥалынам. Тыге ме кундемнан тÿрлö верлаштыже, тыгак Йошкар-Олаште выступатленна», – ойла гармоньчо.

ЧОҤЫШО ЛИЯШ ШОНЕН

Школышто 9-ше классым тунемын пытарымеке, рвезе Шернур посёлкысо строительный техникумышко тунемаш пурен. Но усталык шÿлышан рвезылан ты профессий келшен огыл. Тушто икмыняр ий тунеммеке, армийышке каен, контракт почеш кодын. Тудо Тора Эрвелышке теҥыз флотышко логалын. Армийыштат чон йодмо пашажым монден огыл. Гитар почеш «Шокто, шокто, гармонем» мурым возен.

Шочмо вершöрыш пöртылмеке, ялысе тÿвыра пöртыш пашаш пурен, аккомпаниатор лийын. Тыште куд ий ыштымеке, вес вере каен. Но кок ий гыч уэш пöртылын. Кок ий «Акашево» чыве фабрикыште тыршен. Пытартыш ийлаште сÿанлаште, лÿмгече пайремлаште, тÿрлö мероприятийлаште шоктен, мурен, тыгак гастроль дене кудалыштын, шийвундым ышта.

ГАРМОНЬ СЕМ ЧОНЖЫМ ЛЫПЛАНДАРЕН

М.Веселов 12 ияш улмыж годым ача деч посна кодын. Ты ойгым чытен лекташ, чоным лыпландараш манын, тунам икымше гана кидышкыже гармоньым кучен. Утларакше мончаште семым луктеден. Варажым гармонь ик эн йöратыме семÿзгарыш савырнен.

«Кугу Пумарий школысо книгагудышто гармонь ден баян ыльыч. Тушеч ме, рвезе-влак, ты семӱзгарым налын каена да урок перерыв годым черет дене шоктена ыле. Тыге икте-весе деч тунемынна. Но бас дене шокташ пошкудо Хасан почиҥга ял гыч татар рвезе Фидаль Хисматулин туныктен. Варажым, шоктен-шоктен, ушышко сем-влак толаш тÿҥальыч. Тыге шомак-влак возалтыныт. Но музыкальный шинчымашем уке», – ойла уста гармоньчо.

МУРЫЛАН ШОМАК ОМЕШ КОНЧА

М.Веселов икымше мурым 1996 ийыште возен. Тудо патриотический шÿлышан лийын. А 1998 ийыште «Галина бланка: шке илышем нерген», «Ош пеледыш гае» мурыжо-влак шочыныт. Тыге ятыр ий калык коклашке лукде, сылне муро-влакым возен.

Михаилын лÿмжö утларакшым 2017 ийыште кумдан йоҥгалте. Творчествыжлан вияҥаш республикысе «Ший памаш» фестиваль чот полшен. Тыште тудо кок номинацийыште палемдалтын. Гастроль дене чÿчкыдын коштмыжлан кӧра тудым öрдыж велысе марий-влакат сайын палат, йöратат.

Гармоньчо Екатеринбург, Нефтекамск, Нижневартовск, Сургут, Моско, Ханты-Мансийск олалаште, Пошкырт, Пермь, Удмуртий кундемлаште да моло вере гастроль дене кудалыштын. 2017 ийыште 35 ияш лÿмгечыж вашеш икымше муро сборникше лектын. Тушко 15 мурым пуртымо.

«2014 ийыште икымше гана мурызо-влак Татьяна Денисова ден Игорь Шубин дене пырля гастроль дене тора кундемыш миенам. Варажым Татьяна Соловьёва, «Каче-влак» группо дене пырля концерт дене кошташ тÿҥальым. Пытартыш жапыште Лилия Петухова дене пырля выступатлем. Семым малаш вочмо деч ончыч шонем, а шомак омешем конча. Трукышто кынелам да вуйышто мо кодмым возем. Но чылаж годым ушеш огеш код. Сандене икмыняржым гына возен шуктем. Кодшыжым шке шонен ешарем. Но южо мурылан шомакым тичмашнек серен шуктенам. Кызыт кокымшо муро сборникым ямдылем. Тушко 15 муро пурышаш», – ойла мурызо.

КУМ ШОЧШАН ЕШ

Михаил Веселов пошкудо Вочарма ял гыч Надя лӱман ÿдырым марлан налын. Тудо «Акашево» чыве фабрикыште тырша. Вате-марийын кум шочшышт уло. 14 ияш Богдан эргышт Йошкар-Оласе Национальный президентский йоча сымыктыш школышто тунемеш, 11 ияш Глеб – Кугу Пумарий школышто. Тудо спортлан шÿман. Куд ияш Милана ÿдырышт йочасадышке коштеш. Веселовмыт Кугу Пумарий ялыште пачерыште илат.

Михаил Веселовлан еш – пеҥгыде эҥертыш. Йоча-влаклан шуко жапым ойыра, тыгак шке усталыкшым эре нöлтен шога. Муро тудлан илыш корнышто рыҥ ошкылаш, чаракым эрташ вийым пуа, куатым ешара. Тек мурызын усталык корныжо умбакыжымат волгыдо, еш илышыже пеҥгыде лийыт.