Медведево районысо Нужъял школ Яныкайсола ялыште верланен. 1885 ийыште тудо земский тÿҥалтыш школ лийын. Ончыч тудым шымияшыш, вара кандашияшыш савырыме. 1930 ийыште у оралте чоҥалтын. 1996 ийыште кок пачашан у школым нöлтеныт.
Кызыт тыште 72 йоча тунемеш. Тыгак школ пеленысе йочасадыш 41 икшыве коштеш. Йоча-влак тÿҥ шотышто Яныкайсола, Нужмучаш, Нужъял ял ден Нужъял посёлко гыч улыт.
– Эртыше идалыкыште «Образований» нацпроект почеш школышто чапле ремонтым ыштенна. Спортзалым уэмдыме. Ынде тунемшына-влак каратэ кружокыш коштын кертыт. Тыгак школышто окна-влакым вашталтыме да леведышым ачалыме. Икманаш, у тунемме ийлан школнам уэмдыме, – каласкалыш школ директор Елена Степановна Гордеева (фотошто).
Нужъял школышто тунемше ден туныктышо-влак тÿрлö ешартыш сомылым шуктен шогат. Ик эн кугу паша – «Школьный оазис» проект. Тудым ынде 10 ий наре тÿҥалтыш класслаште туныктышо Н.И.Самарина вуйлата. Шукерте огыл тыгаяк пашам йочасадыште воспитательлан тыршыше Л.В.Лисина шукташ тÿҥалын. Проектым «Цветущий садик» манын лÿмденыт. Ты проект-влак шотышто Елена Степановна тыгерак каласкалыш:
– Школна мучко мотор деч мотор пеледыш-влак кушкыт. Туныктышо-влак дене пырля нуным йоча-влак шкеак ончен куштат. Вара сылне пеледышан кöршöк-влакым нуно шошым эртаралтше республикысе ярмиҥгаште ужалат. Тыге могай-гынат оксам ыштен налыт. Школлан ты пашалан ий еда «10 эн сай сату» грамотым пуат. Йоча-влаклан пеледышым ончен кушташ моткоч келша.
Вес кугу проектна краеведнеий тоштер дене кылдалтын. Вуйлатыше – Т.М.Матрёнина. Мемнан тоштерна – районысо Россий паспортан ныл тоштер кокла гыч иктыже. Тыште «Память» клуб пашам ышта. 5-9-ше класслаште тунемше-влак Кугу Отечественный сарыште лийше коча-ковашт да туныктышо-ветеран-влак нерген шымлымаш пашам эртарат. Нине паша-влак тÿрлö конференцийлаште ончыкталтыт, кÿкшын аклалтыт. Йоча-влак сарыште лийше родыштын портретыштым ямдылат. А сеҥымаш кечын ме Яныкайсола мучко «Курымашлык полк» дене лектына…
Татьяна Михайловна йоча-влак дене пырля тыгак ожно Ошла эҥер серыште верланыше вакш нерген ятыр шымлыме пашам шуктен.
Кодшо ийын Сеҥымаш кечын Нужъял школын кудывечыштыже у обелискым почмо: «Воинам-землякам, защитникам Отечества». Тудым туныктышо ден тунемше, ача-ава-влак шке вий денак шогалтеныт, манаш лиеш: вондерым руэныт, фундаментым ямдыленыт, плиткым оптеныт. Елена Степановнан ойлымыж почеш, тысе тунемше-влак да нунын ача-авашт моткоч пашаче улыт, садлан кеч-могай сомылым тÿҥалаш лÿдыкшö огыл.
Школын тÿҥ направленийже – патриотизм шÿлышеш воспитатлымаш. Ты паша кеч тунеммаште, кеч урок деч öрдыжсö сомылым шуктымо годым шукталтеш. Йоча-влак чÿчкыдын патриот муро, почеламут конкурслаште шке мастарлыкыштым ончыктат.
– Ме ик еш семын илена. Мыйын шонымаште, кеч-могай школат келшымаш шÿлыш дене пашам ыштышаш. Йоча-влак тунемме верыш уло кумылын, куанен коштшаш улыт. Меат, туныктышо-влак, чыла нелылыкнам школыш пуртышо омса шеҥгелан кодышаш улына, – мане Е.Гордеева.
Школышто йоча-влакын марий йылмым кузе тунеммышт шотышто туныктышо Надежда Владимировна Соколова (фотошто – йоча-влак коклаште) дене мутланышна. Тудо 2-шо классым вуйлата, тÿҥалтыш класслаште йоча-влаклан марий йылмым туныкта. Тыгак 9-ше класс марте марий йылме ден литературым вÿда. Тудын ойлымыж почеш, Нужъял школышто марий йылмым кугыжаныш йылме семын чыланат тунемыт. Ты шотышто нимогай нелылык уке. Икшыве-влаклан марла ойлаш веле огыл, тыгак марий мурым мураш да почеламутым лудаш келша.
Нужъял школыш унала мийымына годым икмыняр классыш пурен лекна. Кажне вере илыш шолеш. Туныктышо ден тунемше-влак поро кумылан улыт. Шижалтеш: тыште келшымаш вий озалана.
Фаннур Зиннурович Рамазановын эртарыме урокшо поснак ушеш кодо. Ты туныктышо Нужъял школышто кудымшо ий пашам ышта, географийым, биологийым, химийым туныкта. Татарстанысе Балтаси районысо ик ялыште шочын-кушкын. Озаҥ оласе педагогический университетыште тунемын, вара Йошкар-Олаш илаш куснен. Тунемше-влак шке туныктышышт нерген ятыр поро мутым ойлышт, тудым профессионал семын кÿкшын аклышт.