Тыге манеш 24 ияш Роман Крючков. СВО тӱҥалме жаплан тудо срочный службым эртен. Тунам, 2022 ий февральыште, шуко шоныде, рвезе контрактым подписатлен да Шочмо элым аралыше-влак радамыш шогалын. Кызытат тудо специальный военный операций кайыме верыште, беспилотный чоҥештылше аппаратын операторжо. Сентябрь мучаште Рома шочмо кундемышкыже отпускыш толын каен.
Йочапӧрт, вес еш
Р.Крючков Морко район Красный Стекловар посёлкышто шочын. Но ныл ияшыж годым рвезе йочапӧртыш логалын. Ачаже колен, аваж нерген Рома кызытат нимом ок пале. Романмытын ешыште ныл икшыве лийын. Витя изаже Морко посёлкышто ила, Вика акажат туштак лакемын. Нунын дене рвезе кылым пешыже ом кучо, южгунам «Кузерак иледа?» манын возен колтем манын палемда. А Йошкар-Олаште илыше да МарГУ-што тунемше Саша шольыжо – эн лишыл йолташыже.
– Йочапӧрт гыч шольым ден когыньнам (куд ияш лийынам) Кужэҥер район Тошто Йӱледӱр ял гыч еш ончаш налын. Ача-ава лийшына поро улыт, кызытат кылым кучена. Отпускыш толмем годым нунын дек уналыкеш пурыде ом кай, – манеш рвезе.
Шӱдымарий школышто ныл классым пытарымек, Рома Йошкар-Оласе президентский школ-интернатыш художественный отделенийыш тунемаш пурен. Варажым И.С.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжын студентшат лийын. Но ик ий деч вара, «мыйын огыл» манын, тунеммым кудалтен. Советский район Вечын селасе техникумым плиткым оптышылан тунем лектын да 2021 ийыште армийыш каен.
«Кайык» дене пашам ышта
– Кандаш тылзе срочный службышто служитленамат, СВО тӱҥалмеке, контрактым подписатлен, 2022 ий августышто тушко каенам. Мо ышталтмым шке шинчам дене ужмем шуын, – умылтара Рома.
Ик тылзе эртымеке, Харьковский направленийыште бойышто сусырген – миномёт осколко-влак кидышкыже логалыныт. Пел ий эмлалтын, реабилитацийым эртен, да адак – сӧй пасушко. СВО-што лиймыж годымак Ромалан Озаҥ оласе танковый училищыш тунемаш пураш каҥашым пуэныт. Салтак тыгак ыштен, но училищыште пел ий тунеммеке, рвезе мӧҥгеш СВО-ш пӧртылын.
– Ончыч разведкыште лийынам. БПЛА дене кумдыкым шымленам, огневой точко-влак, противникын салтакше-шамыч кушто верланеныт, пален налынам да координат-влакым шкенан артиллерист-шамычлан пуэденам.
А кызыт квалификацием вашталтенам – ФПВ-дрон-влак дене пашам ыштем. Тыгай «кайык» дене пашам ышташ нелырак, садлан эре тунемам. Кызыт Краснолиманский направленийыште улына, – манеш Роман.
«Илынет гын, верыштетак шинче»
Лӱдыкшӧ эре уло манын палемда салтак, вет вуй ӱмбалне мо-гынат эре чоҥештылеш.
– Блиндажыште илена. Лагерьыште гын чыла условий уло. Передовойыш колтат гын, изиш чыташат логалеш. Эрдене 5 шагатлан кынелына, пел шагат гыч связьыш лектына веле. Кӱлеш оборудованийым ямдылена да 7 шагатлан пашам тӱҥалына. Мыланна цельын координатыжым колтат, ме тудым карте дене ончена. Кушеч пураш лиеш, рашемдена да цельым пытарена.
Пычкемышалтмеке але йӱдым нигуш лекман огыл – илынет гын, верыштетак шинче. Уке гын, тушманын дронжо снарядым конденат шуа. А тыгай аппарат, тыйым ужмеке, пытарыде ок код. Икана мемнан декат тыгай дрон чоҥештен толын – пырля служитлыме йолташ деч посна кодынам. Тыгай годым тыйым умылтарен мошташ лийдыме шижмаш авалта. Ты шижмашым ынде сеҥаш тунемынам гай чучеш, – ойла Р.Крючков.
«Ешым чумыраш, шочшан лияш»
Отпуск жапшым Рома лишыл еҥже-влак дене эртарен. «Сердце матери» волонтёр толкынын офисышкыжат таушташ пурен лектын. Волонтёр-шамыч землякна-влак дене кылым эре кучат, мо кӱлешым умылкалат да налын колтат веле.
– Тений кеҥежым лабораторийна йӱлен. Тушманын ФПВ-дронжо кушто верланымынам пален налын да снарядым шуэн ала мо. Мый шкеже тунам воктенысе олаш дронлан лопастьым налаш каенам ыле. Тольым, шинчамлан шым ӱшане – чыла ломыжыш савырнен. Йӧра, иктат колен огыл. Кызыт чылажымат уэш погена, лабораторийым чумырена. Садлан запчасть шукак кӱлеш.
Лабораторий – тиде блиндажыште келыштарыме лӱмын пӧлем. Сапёр (снарядым ямдыла), техник («кайыкым» боевой задачылан пога) да оператор улына, – умылтара Р.Крючков.
Йошкар-Олаште Романым йӧратыме таҥже вуча. Оля дене ик компанийыште пырля канымышт годым ик ий ончыч палыме лийыныт.
Пуламыр пытымеке, ӱдыр-каче ешым чумыраш, шочшан лияш шонат. Кызыт салтаклан ятыр неле-йӧсым чыташыже логалеш гынат, контрактым тунам подписатлымыжлан ик ганат ӧкынен огыл.
Р.Крючковын альбомжо гыч налме фото-влак.