Южгунам ик-кок йочамат ончаш неле, манына, а южо вате-марий шке шочшыштымат йол ӱмбак шогалтат да тыгодым еҥ икшывым ончаш налыт. Марий Элыште тыгай еш шагал огыл, южышт кокытым, кумытым але нылытым ончен куштат. А теве Килемар район Нежныр селаште илыше Наталья Семёновна ден Николай Иванович Кропиновмыт 21 икшывылан ача-авам алмаштеныт.
Тыгай еҥ-влак южгунамже ӧрыктарат веле огыл, тыгодым кугу пагалымашым сулат. Ты ешын суапле пашажым шотыш налын, Марий Элым Вуйлатыше Юрий Зайцев тений июльышто нунылан «За достойное воспитание» почётан знакым кучыктен.
Казахстан гыч – Марий Элыш
Марий кундемлан Наталья Семёновна шукертсек тунем шуын, 1980 ий годсек Килемар районышто ила. Тудо Узбекистаныште шочын-кушкын, но тушто мландычытырналтмаш лиймылан кӧра ешге Казахстаныш кусненыт. Ты вершӧрышто тудын йоча да тунемме пагытше эртеныт. Семӱзгарлан кумылан ӱдыр верысе йочасадыште пашам ыштен: баяным шоктен.
Икмыняр жап гыч еш Марий Элышке, Килемар районышко, илаш куснен. Самырык ӱдыр Нежныр селашке миен лектын да варажым эрелан тыштак лакемалтын. Николай пелашыжымат тыште вашлийын, ныл шочшым ончен куштеныт. Но, чаманаш логалеш, кок эргыже самырык илыш дене чеверласен.
Нежныр селаште Наталья Кропинова кок ий верысе клубым вуйлатен, варажым йочасадыште музыкальный вуйлатыше лийын. Пелашыже Николай Иванович ондак чодыра мастерлан тыршен, варажым оксам ышташ Москошко кудалыштын. Кызыт Наталья Семёновна – сулен налме канышыште. Вате-марий шкеныштым пӱтынек йочам ончымо сомыллан пӧлекленыт.
Йочам налаш кумылаҥын
2006 ийыште Кропиновмыт икшывым икымше гана ешыш налыныт. Тунам Алёнам, Гришам, Владиславым да Аннам ешыш конденыт. Икмыняр ий гыч Настя, Саша, Полина, Даниил толыныт, варажым – Коля, Саша, Вероника, Женя, Саша, Антон да молат. Кок ий ончыч нуно ик ӱдырамашын кум шочшыжым: Борисым, Богданым, Ленам – ешыш налыныт.
Кызыт ешыште 10 йоча кушкеш. Нуно ача-ава йыр пӧрдыт, чон шокшым налыт.
– Горький кундем гыч ик тукым родем ныл йочам ешыш налын ыле. Тидлан мыят кумылаҥым. Но тунам еҥ икшывым ончаш изиш лӱдынам. Таче нуно уда еш гыч улыт манын, шоналтенат ом керт. Чылаштым иктӧр ужам.
Ончыч нуно ик тӱрлӧ лийыныт, кызыт сай могырыш вашталтыныт. Ондакше кузе ончен кертынам, шонем. Вет мӧҥгеш намиен пуымо неле койыш-шоктышан икшыве-влакат улыт. Мутат уке, таче нуно вашталтыныт. Толмекышт, пешыже нимом ыштен огыт мошто ыле. Ме чылалан туныктенна. Нуно кӱмыж-совлам мушкыт, почешышт эрыктат, эрге-влак мотоблок дене пашам ышташ, трактор дене кудалышташ, чоҥаш тунемыныт, ӱдыр-влак кочкаш шолтен моштат, когыльым кӱэштыт, салатым ямдылат.
Ончаш куштылго огыл, шуко ӱнар кӱлеш. Кажне йочаже – тӱрлӧ койыш-шоктышан, садлан кажныж дене кутырен да икойыш шуын моштыман. Южышт уш дене изиш почешрак кодыт.
Пашам нигунам виеш ом ыштыкте. Шонат – ыштат, уке гын – уке. Но йоча-влак чыланат полшаш ямде улыт.
Икмынярынже кушкын шуыныт. Кызыт Коля Звенигово район Шолэҥер посёлкышто трактористлан, Женя ден Нина Киров кундемысе Шанчараште плиточниклан тунемыт, Саша 9-ше, Антон 8-ше, Александра 3-шо класслаш вонченыт. Куд ияш Борис йочасадыш коштеш, шым ияш Богдан – инвалид икшыве, а ик талукат шым тылзаш Ленам мӧҥгыштӧ ончена. Тиде кум икшывым ме араленак кодышна. Аваже аракам пеш йӱэш ыле, пӧртыштӧ йӱлен колен. Мемнан пелен эше йоча-влакын ковашт ила, – мане Н.Кропинова.
Спортым йӧратат
Йоча-влак чыланат спортым йӧратат. Нунылан велосипед дене кудалышташ, ияш, мечым чумаш, шашке дене модаш келша.
Ӱмаште 22 ноябрьыште Наталья Кропинова Марий Элым Вуйлатыше Юрий Зайцев деч изирак спортплощадкым йодын. Юрий Зайцев йодмым шуктен. Тений 30 январьыште Килемар район администрацийым вуйлатыше Татьяна Обухова «угловой» манме модмо спорт комплексым ты ешлан пуэн. Кызыт тушто икшыве-влак жапым веселан эртарат, модыт, юарлат.
Тений ты приёмный еш эше «Успешная семья Приволжья» конкурсын республикысе йыжыҥыштыже 2-шо верым налын, пӧлек шотеш 10 тӱжем теҥгеаш сертификатым кучыктеныт.
Икшывым ончаш Кропиновмытын чыла условий уло. Оласе гай илат, пӧртышт кугу. Тыгодым вольыкым ашнат, пакчамат кучат. Ешыште шуко йоча, сандене шагал огыл кочкышым кевытыште налыт. Озавате икшыве-влакым кампетке дене чӱчкыдын куандара. «Йӧршеш от пу гын, нуно вара шолышташ тӱҥалыт», – мане мыланем. Сандене йоча-влак чылт шке мӧҥгыштышт гай илат.
Кугу награде
Марий Элым Вуйлатышын наградыже Кропиновмытын суапле пашаштлан – кӱкшӧ ак. Тынар йочам ончаш да кажныжым илыш корныш лукташ чыла еҥын чытышыже, ӱнарже огыт сите. А нине вате-марий неле-йӧсӧ деч огыт лӱд.
– Ме наградылан моткоч йывыртенна. Тынар икшывым ончен куштымынам шекланен шуктеныт. Таум ойлена, – пелештыш Н.Кропинова.
Ты еш ойыртемалтше, шинчаш койшо да, тӱҥжӧ, икшывым ончен моштышо. Йоча-влак ака-шӱжар, иза-шольо гай лийын шуктеныт, ача-авам йӧратат. Ончыкыжмат тыгаяк кодыт, лишыл еҥыштлан ӱшанле эҥертыш лийыт манын ӱшанена.