8-14 апрель – Калорийым шотлымо арня
Айдеме кочкышышто мыняр калорий улмым да тудым кечыште мыняр кочкаш лиймым пала гын, нелытшым да тазалыкшым эскерен кертеш. Поснак сакыр диабетан да уто нелытан еҥ-влаклан шекланыман. Тидын нерген Район-влак кокласе эндокринологий рӱдерын кугурак медшӱжарже Наталья Швалева каласкала.
Сакыр диабетан еҥ, тудын поснак уто нелытше уло гын, кум тӱшка кочкышым кучылтын, шканже кечаш рационым ыштен моштышаш.
Икымше тӱшка – шагал калориян кочкыш-влак: поҥго (ӱйвоҥго, кашкавоҥго), пакчасаска, ужар кушкыл, чай ден кофе сакырложаш да лай деч посна.
Пакчасаска ден ужар кушкыл тӱҥ шотышто вӱд да клетчатке гыч шогат, садлан калорийым огыт ешаре. Нелытым пытараш кӱлеш гын, тиде тӱшкаш пурышо кочкышым кеч-мыняр кочкаш лиеш, но пареҥгым, кукурузым, отызан кушкылым (пурса, фасоль) огыл, нуно крахмаллан поян улыт, садлан тушто калорият шукырак.
Кокымшо тӱшкаш кугу калориян огыл кочкыш-влак пурат. Тиде белоклан але крахмаллан поян кочкыш: коян огыл шыл, кол, макарон (пеҥгыде сорт ложаш гыч сайрак), кинде, 30 % деч шагалрак нугыдылыкан сыр, тыгак фрукт ден нугыдо огыл шӧр-торык. Нуно нелытым иземдыме годым пайдале улыт, но утыждене шуко кочман огыл, пелыгыч пайлыман.
Кумшо тӱшкаш эн кугу калориян кочкыш-влак (коя, алкоголь, сакыр) пурат, тудым шагалрак кочман. Тиде майонез, коян шыл, коптитлыме кочкыш, колбаса, коян кол, торык (9% наре), сыр (30% деч утла), консерве, варене, кампетке, печене да моло кондитер сату, шере йӱыш, пӱкш, кечшудо, арака.
Организм белок, коя да углевод гыч вийым налеш. 1 г белок 4 ккал энергийым пуа, 1 г коя – 9 ккал, 1 г углевод 4 ккал, а 1 г этанол – 7 ккал энергийым.
Кечыште мыняр калорий кӱлмым шотлаш тыглай формулылан эҥерташ лиеш:
Ӱдырамаш-влаклан:
18-30 ияшлан: (0,0621 х кап нелыт (кг) + 2,0357) х 240 (ккал/с)
31-60 ияшлан: (0,0342 х кап нелыт (кг) + 3,5377) х 240 (ккал/с)
60 ияш деч кугураклан: (0,0377 х кап нелыт (кг) + 2,7545) х 240 (ккал/с)
Пӧръеҥ-влаклан:
18-30 ияшлан: (0,0630 х кап нелыт (кг) + 2,8957) х 240 (ккал/с)
31-60 ияшлан: (0,0484 х кап нелыт (кг) + 3,6534) х 240 (ккал/с)
60 ияш деч кугураклан: (0,0491 х кап нелыт (кг) + 2,4587) х 240 (ккал/с)
Ӱдырамашлан калорийым 1200 кКал, пӧръеҥлан 1500 кКал деч шагалемдыман огыл. Уке гын организмыште вещества-влакын алмашталтмышт эркышна да энергийым шагалрак пытараш тӱҥалеш.
Йошкар-Оласе 2-шо №-ан поликлинике
Район-влак кокласе эндокринологий рӱдер
«Сакыр диабет школ» (403-шо кабинет)
Занятий-влак эртаралтыт:
шочмо-кушкыжмо еда 11 гыч 12 шагат марте, 16 гыч 17 шагат марте.
Шуматкечын – тылзеш кок гана 9 гыч 12 шагат марте.
Телефон: (88362) 45-75-23.
Марий Эл Республикысе Медицине профилактике рӱдерын материалже почеш ямдылыме.