Кодшо кугарнян «Икымше канал» дене «Поле чудес» передачыште Курыкмарий район Пайскырык кундем гыч озанлык вуйлатыше Сергей Ильин модо.
Пеленже Йоласал гыч «Шыжарвлӓ» кӱслезе ансамбльын изирак составше мастарлыкшым ончыктыш, курыкмарий куштымо семым шокталтен муралтышт. Россий телевиденийыште марий-влакым ужмеке, чон куана. Нунын кузе тушко логалмышт да шкешт кӧ улмо нерген пален налме шуэш. Меат нунын дене кутыралтышна.
ФЕРМЕР ДА КУД ЙОЧАН АЧА
Сергей ИЛЬИН – Курыкмарий районышто да кундемыштына палыме да пагалыме еҥ, Марий Эл Республикысе Кугыжаныш Погынын депутатше. Шкежат фермер, тыгак ты районысо фермер-влакым пырля чумырен, «Агропродукт» кооперативым почын. Тушко 137 еҥ ушнен. Пырля пашам ышташ, ончен куштымо пакчасаскам ужалаш куштылгырак.
Сергей Ильин изинек мланде пашам ончен кушкын. Ача ден аважат колхозышто ыштеныт. А вара шке еш озанлыкым чумыреныт. Сергей Марий кугыжаныш университетым промышленный предприятийлаште энергоснабжений специальностьлан тунем лектын да шке озанлыкыште тыршаш тӱҥалын.
Паша шолын. Ондак мландыштат изи лийын. Вара шаланыше колхоз-влакын яра кийыше мландыштым налаш да арендоватлаш тӱҥалыныт. Эн ончычшо ончен куштымо саскам пазар ден ярмиҥгалаште гына ужалкаленыт гын, вара перекупщик-влак дене пашам ышташ тӱҥалыныт.
Кызыт ятырлан ончыко кайыме, тидлан кооперативым чумырымо сайын полша. Вет пырля пашам ышташат куштылгырак, ужалаш йӧнымат муаш сайрак. Ынде кугу организаций-влак деке вик лектыт, кугу кевыт-влак денат пашам ыштат. Ковышта, кешыр, пареҥге, йошкарушмен – борщлан наборышт нунын эн чапле.
Техникымат эре вашталтен шогат, утларакшым Российыште ыштен лукмым налыт. Кызыт пакчасаскам перерабатыватлыме, коштымо да кылмыктыме изирак завод чоҥалтеш. Тыге ассортиментышт эшеат кугемеш. Икманаш, илыш дене тӧр ошкылыт да паша деч огыт лӱд.
Сергей Ильин каласкала:
– Фаина Викторовнан тушко каяш темлымекыже, мый вик келшышым. Молан манаш гын шочмо калыкемым пеш чот йӧратем, тудын йӱлаж ден культуржым пагалем. Рӱдӧ канал гоч шке пашаче калыкем дене уло Российлан палдараш – тиде пеш сай йӧн, шоналтышым. Адакшым Курыкмарий районыштына пеш творческий калык ила, нунылан Рӱдӧ каналыш лекташ йӧн эре ок пуалт. А Фаина Эшмякова гай кӱслезе-влак да тыгай ансамбль тӱняштыжат шагал. Кузе нуно шке пашаштым йӧратат, кузе икшыве-влакым тидлан кумылаҥдат – тидлан куанаш да нуным мокталташ веле кодеш!
Мый ты передачыш сеҥаш тӧчен огыл, а шке кундем, Марий Эл, пашаче калык нерген каласкалаш шонен каенам. Тиде шукталтын, садлан мылам тушко миен толмо пеш кугу опыт ыле да ончыко – ик ошкыл.
«ШЫЖАРВЛӒ» КӰСЛЕЗЕ АНСАМБЛЬ
Фаина ЭШМЯКОВА – Россий Федерацийысе да Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже, «Душа народа» да «Душа России» премий-влакын лауреатше, «За заслуги перед Марий Эл» орденын медальже дене палемдалтше чолга ӱдырамаш. «Шыжарвлӓ» кӱслезе ансамб льым шкеак Йоласал школ пелен 1980 ийыште чумырен да вуйлата. Кызыт ты коллектив – Олык Ипай лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше. «Поле чудес» передачыш миен коштмышт нерген Ф.Эшмякова (фошто пурлаште) тыгерак каласкалыш:
– Ме тушко пеш оҥайын логалынна. Эше мартыштак Козьмодемьянск ола гыч врач Эмма Ильинична Петухова ты передачыш каен ыле. Тунам ме тудын дене выступатлышаш ыльна. Мемнан деке организатор йыҥгыртен да музыкальный номер-влакым йодын. Иктым колтена, пеш шӱлыкан манеш, весе адак ок келше. Веселарак кӱлеш, маныт.
Вара «Курыкмарий куштымо семым» ончалашышт колтышым. Пеш келшыш. А ме ты номер дене 2023 ийыште «Танцуй и пой, моя Россия» конкурсышто Моско Кремльыште выступатленна ыле. Тыге мемнам ӱжаш сӧрышт. А кастенже Эмма Ильинична звонитла да вашталтыш лийын, художественный номер огеш кӱл, манын каласышт. Ик жап гыч мый декем уэш «Поле чудес» передаче гыч пӱтырат да ойлат: мыланна номерда пеш келшен, тудым телевизор дене ончыкташ кӱлеш, кычалза «Поле чудес» передачыш оҥай геройым, ялыште илышым, пашам ыштышым. Вара пырля толыда. Йӧра маньым да кӧм темлаш гын манын, шонаш пижым.
Икмыняр еҥ дене кутырен, ой-каҥашым налын, фермер Сергей Григорьевич деке йыҥгыртышым: курыкмарий, уста фермер, куд эрган ача. Тудо келшыш да ме «Икымше каналышке» увертарышна.
С.Г.Ильин тушко Надежда пелашыжым пеленже налын да ансамбль гыч шым еҥым намиен. Нунылан чапле «Фольксваген» автобусым корнылан ойырен, унагудыш илаш пуртен.
Съёмко 26 апрельыште лийын. Передачым дубль деч посна войзеныт, садлан кӱслезе-влаклан ӧрдыжкӧик жапланат кораҥаш лийын огыл, эре выступатлаш лекмым вучен шогеныт: вет нуным кеч-могай жапыште ӱжын кертыныт. Кӱслезе-влаклан шогал шокташ логалын, садлан изиш нелырак лийын. Но садак чоныштышт сай шарнымаш кодын.
Нуно марий тӱвырам уло Российлан ончыктеныт: тидын денат кугешнат!
Ирина СТЕПАНОВА.
С.Ильинын да Ф.Эшмякован еш альбомышт гыч фото-влак.
«Шыжарвлӓ» ансамбльыш таче изижге-кугужге 14 еҥ коштеш. Передачыш 7 еҥ миен.