Салтак-влакым огыт мондо

 

1985 ий 9 майыште Кугу Отечественный Сарыште сеҥымылан 40 ий темме вашеш Сысоевышто ты кундемысе (ончыч Изи Пумарий ден Кугу Руял сельсоветлан шотлалтше ялла гыч)  салтак-влаклан памятникым шогалтеныт. Тудым ыштымаште верысе «Октябрьский» совхозын вуйлатышыже Ф.Г.Сабирьянов, ветеран-влакын советыштын председательже В.Г.Суворов, Малинкино сельсоветым вуйлатыше С.И.Заболотских чот тыршеныт. 1954 ийыште Изи Пумарий ден Кугу Руялысе сельсовет-влакым Малинкино сельсоветыш ушеныт. Ты суапле пашам нуно сӧй пасушто вуйым пыштыше салтак-влакын подвигыштым ялысе калык  шарныже да жаплыже манме шонымаш дене ышташ кумылаҥыныт.  Сарыш 700 еҥ каен, тушечын 13 – ӱдырамаш, 364 еҥын ӱмыржӧ тушто кӱрылтын. Палемдыман ты кундем гыч 1300 утла еҥ тылыште тыршен. 15-16 ияш самырык ӱдыр-рвезе-влак Морко, Килемар районлашке чодыра пашашке коштыныт. Сарын участникше-влакат илыш дене шукертсак чеверласеныт. Сысоево кундемлан улыжат кок вдова кодын.

Памятникым шогалтыме сомыл шагал огыл вийым, жапым, шийвундым да специалист-влакым йодын. Садлан вуйлатыше-влак ты йодышым решатлымаште кыртменак тыршеныт. Памятникым шогалтымылан 38 ий эртен. Ынде тудын тӱжвал тӱсшат вашталтын. Садлан верысе калыкым ты йодыш тургыжландара. Памятникым уэмдыман, шотыш кондыман.

Ял рӱдыштӧ верланыше объектым верысе калык моткоч жапла. Тудын йырым-йырже иман да лышташан пушеҥге-влак кушкыт. Тыгак тӱрлӧ акаций ден вондерла сӧрастарат. Тыште изижге, кугужге ты кумдыкым тӱзатымаште тырша. Сысоево школын туныктышо ден тунемшыже-влак, клуб пашаеҥ-шамычын надырышт моткоч кугу. Кеҥежым тӱрлӧ кушкылым, пеледышым шындат. Пенсионер-влак пеледыш озымым шкеак ямдылат. Тушто шӱкым кӱрыт, мландым пушкыдемдат, вӱдым шават. Шошым йырым-йырысе шӱкым эрыктат, шыжым лышташым удырат. Телым чыла гаяк кумылан-влак лумым эрыктат. Памятник деке толаш, салтак-влакым ушташ тыште эре чапле корно уло. Ты кундемыште илыше Валентина Александровна Скулкина тыгерак ойлыш:

Ты паша моткоч суапле. Ме 364 еҥ вес тӱняште ласкан илышт манын, нуным жаплаш да ушташ тыршена. Мемнам ты сомыллан иктат огеш «кычке», чылажат шке кумылын ышталтеш. Вет салтак-влак мемнан тыныс илышна, вуй ӱмбалнына яндар кава лийже манын, илышыштым пуэныт. Ме, очыни, тыге воспитатлатынна. Авана мемнам изинекак калыклан суапле пашам ышташ кӱлмӧ шотышто туныктен. Шкежат тӱшка мероприятийлашке, илыме кумдыкым эрыктыме да тӱзатыме пашалашке кумылын ушнен. Мыйын шольымат поро пашам калыклан ышташ эре ямде.