Кодшо кечылаште У Торъял районысо «Икымше Май» озанлыкыште лийме годым самырык специалист-влакын кумылын пашам ыштымыштым ужна.
Полшат
Тугеже тыште кумылым нӧлтышӧ пашадарат уло, тӱрлӧ моло полышат ышталтеш. Тидымак пеҥгыдемдышт озанлыкыште тыршыше самырык пашаеҥ-влак.
А нуно таче тыште шагалынак огытыл. Тыште 35 ияш марте 99 еҥ пашам ышта: 72 пӧръеҥ да 27 ӱдырамаш.
Ялозанлык пашаш шукерте огыл толшо-влаклан (трудовой книжкаштышт ялозанлык сферыште тыршымышт нерген отметке уке годым), ийготыштым ончыде, «Ялозанлыкым вияҥдымаш нерген» да «Ялозанлыклан кугыжаныш полыш нерген» Федеральный закон-влак да ты шотышто республикысе пунчал-влак дене келшышын единовременный пособий тӱлалтеш.
Тыгай оксам налаш шонышо еҥ ялозанлыкыште вич ий ыштышаш (уке гын тудым пӧртылташ логалеш), кыдалаш профессиональный але кӱшыл шинчымашан лийшаш.
«Икымше Май» озанлыкыште тыгай пособийым чылаже 22 еҥ налын (2022 ийыште – 9 еҥ, 2023 ийыште – 8, 2024 ийыште – 5 еҥ). Кызыт эше кок еҥлан документым ыштен колтеныт.
Единовременный пособийын кугытшо – 450 тӱжем теҥге. Тудым кум ийыште 150 тӱжем теҥге дене пуат.
Агроном
Озанлыкыште кок агроном уло. А.Н.Курбатов тӱҥ агрономлан 2010 ий годсек тырша, ончычшо тӱҥ лийын огыл. А кушкылым аралыме шотышто агрономлан Ольга Небогатикова тырша. Тудым самырык специалист радамыш пуртена.
Ольга У Торъял посёлкышто кушкын. Ты профессийлан Ежово техникумышто тунемын. Но кандаш ий тӱрлӧ пашам шуктен, ужалкалышылан тыршен. Кок шочшан ава лиймеке, Ольга озанлыкыш пӧртылын да учётчицылан шогалын. 2020 ийыште тудын йыгыр йочаже-влак шочыныт. А кок ий ончыч декрет гыч агроном должностьышко лектын.
Шуктымо паша нерген О.Небогатикова тыгерак каласкалыш:
– Кажне гана паша у семын чучеш. Пӱртӱсат ӱдымӧ жаплан тӱрлӧ пӧлекым ышта: я йӱштым, я шокшым конда. Ме тӱрлӧ шурным, икияш да шукияш шудо-влакым куштена. Кызыт пытартыш пасушто газонлык шудым, райграсым, тӱредына. Тудым ме тений 323 гектарыште ӱденна. Йодшо-влак шукын улыт. Олымжым прессоватлена. Лумарийыште корма заводыштына шукияш шудо гыч гранулым ыштена.
Кодшо ийын ик гектар гыч 25 центнер шурным налынна. Озанлыкын 17500 гектар мландыже уло, тышеч 7840 гектарыштыже шурно кушкеш. Шыдаҥым гына озанлык ужала, молыжым вольыклан пукша. Тылеч посна 1132 гектарыште рапсым ӱдымӧ. Тудым перерабатыватлат, вольыкым пукшаш жмыхым ыштена, рапс ӱйжым ужалена.
«Первый Май» озанлык 23 апрельыште пасуш ӱдаш лектын да 24 майыште шошо агам мучашлен. А лишыл жапыште 12 комбайн (кандаш Акрос-285, NOVA, Medion, Полесье) шурным шияш лекшаш.
Тӱҥ агроном А.Н.Курбатовын мутшо почеш, кызыт шым комбайн райграсым пасу гыч кораҥда. Иктаж арня гыч шыдаҥ шуэш.
Ветеринар врач
Марк Иванов Советский район Кундыштӱр ялыште зоотехник-влакын ешыштышт шочын. Санденак ты профессийым ойырен налмаште Серафима Викторовна ден Роберт Вениаминовичын надырышт кугу. Аваже тӱкан шолдыра вольык комплексым вуйлатен.
Рвезе Роҥго школ деч вара Кировыш каен, Вятский ялозанлык академийыш (кызыт – Вятский агротехнологический кугыжаныш университет) пурен. Тушто 2016-2021 ийлаште тунемын.
– Ялысе уламат, йодмашым агрономлан, зоотехниклан да ветеринарлан возенам ыле. Мӧҥгыштына ушкал эре лийын. Вольыкым йӧратенам. Авам дене пырля фермыш коштынам. Ушкалымат лӱштен моштем, южгунам тидым ышташ логалын. Ешыштына кумытын кушкынна. Акамже туризм сферым ойырен налын, ешыж дене Йӱдвелыште ила. Шольымат нунын деке каен, кызыт нефтяниклан тунемеш, – каласкалыш Марк.
Пытартыш курсышто рвезе «Икымше Май» озанлыкыш практикыш толын да тышанак кодын, кокымшо ий ветеринар врачлан ышта. Тылеч ончыч армийыш миен толын, Москошто Росгвардийыште служитлен.
Кызыт озанлыкыште лу ветеринар врач тырша. Вольык 5000 вуйыш погына, тышеч 2500-жӧ – ушкал.
– Тӱҥ шотышто презым ыштыше ушкал-влакым чот эскерыман. Озанлыкыштына вич отделений пашам ышта. Мый чыла вереат полышкалаш коштам, тӱшка сомылым шуктымашке ӱжыт. Мутлан, вакцинацийым ыштена, вӱрым налына да тулеч молат. Тыгак Чӱксолаште ик презе вӱталан вуйын шогем. А кеҥеж пагытыште тӱрлӧ вере тыршыше ветврач-влакым алмаштем, – ойла рвезе.
Самырык ветеринарлан озанлык У Торъял посёлкышто служебный пачерым ойырен. Договор почеш, вич ий ыштымеке, пачеран лияш йӧн уло. Тыгак озанлык шке пашаеҥжылан машинам налын пуэн.
М.Иванов опытым погымо шот дене вес верышкат уло кумылын лектын коштеш. Саратов областьыште квалификацийжым нӧлтен, Краснодар крайысе учхозышто да Озаҥысе семинарыште лийын. «Пашадар да коллектив сай, чылан гаяк марий улына, нигуш каяш ом шоно» манмыжлан куанаш веле кодеш. А яра жапыште Марк шочмо ялышкыже кудалыштеш, ача-аважлан полша.
Тӱрыснек «Кугарня» газетыште лудса.