Москошто эртаралтше «Россий» тӱнямбал выставке-форумышто 29 ноябрьыште Марий Эл Республикын кечыже эртаралтын.
Шым кече гыч уэмдат
Эрден эрак ВДНХ-се 75-ше номеран павильоныш пурымаште М.Шкетан лӱмеш Марий драмтеатрын артистше-влак уна-шамычым марий муро да куштымаш дене вашлийыч. Нуно Марий Эл Республикын стендшым ончал савырнашак кумылаҥденыт.
Палемдыман, ты ончерын программыжым кажне шым кече гыч уэмдат. Экспозицийым тӱрлӧ тематикылан келыштарен ямдылат. Мутлан, ик арнян туризм нерген каласкалат гын, вес арнян IT-технологий дене палдарат. Тыште уна-шамыч кундемнан тӱрлӧ шӧрыныштӧ вияҥ толмо историйже дене лишкырак палыме лийын кертыт. Мутат уке, национальный вургемлан, арверлан да моло ӱзгарлан кугу тӱткышым ойырымо. Тыгак верысе пӱртӱсын моторлыкшо стендлан шкешотан ямым пурта. Ты кечын тыште кӱсле семым колышташ йӧн лийын.
Кундемна нерген палдарен
11 шагатлан регион-влакын тӱвыра проектышт дене палдарыше площадкыште Марий Элым Вуйлатыше Юрий Зайцев кундемна нерген видеопрезентацийым эртарен. Тудо регионысо ялозанлыкын, туризмын, электроникын, IT-сферын, театр-влакын пашаштым радамлен. Нунын надырыштым элнан экономикыжым вияҥдаш полшымаште поснак палемден. Тыгак лӱмлӧ спортсмен, тӱвыра аланыште ойыртемалтше еҥ-влак, Совет Ушем да Россий Герой-влак нерген каласкален.
Марий Эл Республикын кечыжым почмаште Россий Правительстве Председательын алмаштышыже Д.Чернышенко да Россий Президентын Юл кундем федеральный округысо полномочный представительже И.Комаров лийыныт. Нуно уна-шамычым саламленыт да республикнан тӱрлӧ шӧрыныштӧ вияҥмыж нерген ойленыт. Туризм сферым поснак палемденыт.
Тылеч вара вуйлатыше да уна-влак дене пырля Марий Эл Республикын стендше воктене погыненыт. Тыште кажне еҥ шканже мом-гынат ум пален налын, а моло кундем гыч ушнышо пошкудо-влак Марий кундем дене лишкырак палыме лийын кертыныт.
Вашлиймаш, лекций, ярмиҥга…
Палемдыман тыгак тӱрлӧ образовательный да тӱвыра мероприятий-влакым. Композитор А.Эшпайым шарналтен, «Ӱмыреш шӱмыштем тый улат…» вашлиймаш лийын. Тушто Андрей Яковлевичын усталыкше нерген мутланеныт. «Марий мланде – Российын мотор верже» лекций эртен. Тыгаяк лӱман пайрем концертым, Морко сӱаным ончыктеныт. Тылеч посна Марий Элысе биомедицине дене палдареныт, IT-технологийым кундемыштына вияҥдыше тӱнямбал кӱкшытан iSpring компанийын опытшо дене палыме лийыныт.
ВДНХ-се 48-ше номеран павильонышто кочкыш сату дене палдарыше ярмиҥга эртен. Тушто Марий Эл гыч кондымо мӱйым, вареньым, вуйдеҥге чайым (иван-чайым), тӱрлӧ сырым, леденец ден мармеладым налаш йӧн лийын. А Российысе кухньын пӧртыштыжӧ «Марийская кухня» гастропредставлений эртен.
«Россий» тӱнямбал выставке-форумышто Марий Элын кечыжым «Марий Эл» куштышо да мурышо кугыжаныш ансамбль мучашлен. Ты ансамбльын концертышкыже Москошто илыше ятыр марий еҥ толын.
– Мыйын шонымаште, Марий Эл Республикын стендше моло регионысо стенд-влак дене таҥастарымаште чон почын ончыктымо да ару пространствыж дене ойыртемалтеш. Тыште пӱртӱслан кугу тӱткышым ойырымо. Вет Марий Эл ару регион-влак радамыш пура. Сандене Марий кундемын ласкалыкше, пӱртӱс поянлыкше поснак шижалтыт.
Ончерыш толшо еҥ-влакын Марий Элысе стенд воктене чарнен шогалмыштым тӱткын эскеренам. Мутат уке, марий калыкын тӱвыраже тыште сайынак ончыкталтеш. Мотор вургем, ӱзгар, арвер да молат шкешотан ямым пуртат да ончаш толшо еҥын кумылжым нӧлтат.
Тӱнямбал кӱкшытан мероприятийыште Марий Элын кечыжым палемдымым кугу событийлан шотлем. Вет тыгодым регион нерген утларак палдараш йӧн пуалтеш. Тидыже кундемым вияҥдымаште сайынак полшен кертеш. Икте-весе дене кылым пеҥгыдемдаш йӧн лектеш. Тек тыгай кече-влак шукырак лийыт. Кундемна дене палдарыше стенд 2024 ий шошо марте шуйна. Сандене тушто чылаштым пагален вучат!
Ойпидышым ыштыме
Ты кечын Марий Элым Вуйлатыше Ю.Зайцев Россий Правительстве пеленысе Аналитический рӱдерым вуйлатыше К.Калинин дене Марий Элыште регионысо координационный рӱдерым ыштыме да пашам пырля ворандарыме шотышто ойпидышым подписатленыт.
Тыгак Ульяновск областьын губернаторжо А.Русских дене «Средняя Волга – Каспийское море – Персидский залив» торговльо да логистике канал проектым илышыш пуртымо шотышто ойпидышым ыштеныт. Ты проект почеш Юл кундемысе да Российысе икмыняр регион-влакын Юл эҥерысе портышт гоч тӱрлӧ грузым Каспийский теҥыз деке, тушеч Персидский заливын портышт да Индий марте колташ йӧнышт лиеш.
Москошто илыше Т.Павлова (снимкыште) Марий Элын кечыже чонышто куан тулым чӱктен манын палемдышт. Тидын нерген нуно тыгерак ойлышт:
– Ме, Москошто илыше марий-влак, шке калыкнан йӱлажым, тӱвыражым, йылмыжым арален кодымо да тудым моло калык коклаште шаркалыме сомылым виктарена. Садлан тӱнямбал ончер-форумышто марий калыкын историйже, илыш-кучемже, пашаже, поян тӱвыраже, вургемже, кочкышыжо нерген каласкалат, ончыктат да чонышто каласен моштыдымо шижмаш озалана. Тышке кугу элнан тӱрлӧ кундемже гыч марий-влак толыныт. Ятырынже марий вургемым чиеныт. Тидыже эшеат кумылым нӧлта. Тыште Шкетан лӱмеш театрын йӧратыме артистше-влак улыт. Нуно 28 ноябрьыште спектакльым ончыктышт, а 29 ноябрьыште Марий Эл Республикын кечыштыже мастарлыкыштым ончыктышт. Мыланна, шке шочмо кундемна деч илыше марий-влаклан ты пайрем моткоч кугу событий!
И.Речкинын фотожо-влак.