«Шернур сырзавод» – республикыштына ик эн ончылно кайыше предприятий. Каза да шорык шӧр дене ыштыме 150 тӱрлӧ сатум Марий Элыште гына огыл, Российын тӱрлӧ регионлаштыже йӧратат. «Голландский», «Пошехонский», «Российский» «Марсенталь», «Сернурский Халумис», «Рикотто» да шуко-шуко моло тӱрлӧ сыр пайрем ӱстембалым сӧрастарат да тамле улмышт дене куандарат.
Сырзаводыш шӧр казам да шорыкым ончымо «Лукоз» предприятийын фермылаж гыч толеш. Озанлыкыште лу тӱжем наре зааненский казам да 700 утла шорыкым ончат.
«Шернур сырзавод» дене лишкырак палыме лияш манын, ме ты организацийын производство шотышто директоржо Сергей Иванович Черных дене мутланышна.
Теҥгечысе студент
– Тышке 18 ий ончыч пашаш толынам. Шкемым мыняр шарнем, заводымат тунарак. Мый Шернурышто шочын-кушкынам, йоча годым тышке чӱчкыдын куржталынам. Ачам тиде предприятийыште ятыр жап пашам ыштен.
Школ деч вара Марий кугыжаныш университетыште «Технология молока и молочных продуктов» специальность дене тунемынам. Дипломный пашамат тиде предприятий нергенак возенам.
2001 ийыште икымше паша кечын ончыкем 10 литр каза шӧрым конден шындышт да мыланем, теҥгечысе студентлан, сырым ышташ кӱштышт. Кызыт ме ик кечыште 10 тонн марте шӧрым перерабатыватлена, а тунам каза шӧр дене пашам умбакыже виктарен кертына манын, иктат ӱшанен огыл. Икымше гана сырым ышташ моткоч оҥайын чучын, кызытат шарнем тудо татым. Жап эртымек, левыктыме у сыр участке почылтын, мыйым тушко сменный мастерлан шогалтышт.
Коллектив
Шернур сырзавод 1972 ийыште почылтын. Тулеч вара шуко вашталтыш лийын. Ме ик верыште огына шого, эре ончыко каена. Пытартыш кум ий жапыште заводнам эре уэмден толына.
Коллективыштат вашталтыш-влак улыт. Кызыт утларакшым самырык еҥ-влак пашам ыштат. Кокла ийгот – 38 ий. А тунам кокла ийгот 50 ийым эрталтыше лийын, адакшым ӱдырамаш-влак гына пашам ыштеныт. Пашаштына пӧръеҥ вий кӱлын. Вет 8-10 килограмман сырым нӧлтыман, савырен пыштыман. Сандене коклаштына ынде шуко самырык пӧръеҥ уло. Нуно сыроварын, формовщикын, операторын сомылыштым шуктат. Мыйын шонымаште, ӱдырамашат, пӧръеҥат улыт гын, коллектив пеҥгыдырак да икоян лиеш. Пашаеҥна-влак мыланна – чыла. Нуно тунемдыме але волышо кумылан толыт гын, тугеже продукцийын качествыжат начаррак лиеш.
Продукций
Сыр деч посна ме шӧрым, йогуртым, ряженкым, ӱмбалым, торыкым ыштен луктына. Йогурт-влак десертный, питьевой, пробиотикан улыт.
Шӧрын кугурак ужашыжым сырым ыштымашке колтена. Шукерте огыл шорык шӧр дене мороженыйым ышташ тӱҥалме. Шӧран шорыкым ончымо паша вияҥеш, сандене еҥ-влак шорык шӧр дене ыштыме сырым, торыкым, йогуртым тамлен кертыт.
У продукцийым ышташ идейым мыланна вуйлатышына пуа, а ме пашам виктарен колтена, сай качестван сатум лукташ тыршена.
Пытартыш жапыште шкенан кевытнам, сыр лавкынам шуко вере почынна. Но утларакшым сатуна Москош кая. Ме ынде ятыр жап «ВкусВилл» сеть дене пашам ыштена. Тушко логалаш моткоч неле, вет тушко натуральный продукцийым гына налыт. Нуно эн ондак шке лабораторийыштышт шымлат, качествым тергат. Ик тӱҥ правилышт – этикетке «ару» лийшаш, вес семынже тӱрлӧ консервант лийшаш огыл. Тылеч посна сатум Озаҥыш, Самарыш, Кировыш, Сыктывкарыш, Чебоксарыш колтена.
Шукерте огыл Йошкар-Олаште шыл цех пашам ышташ тӱҥалын, тушто тушёнкым, хинкалим, мантым ямдылена. Тыгак пий ден пырыслан кормам луктына. Йошкар-Олаштак кондитерский производствына уло.
Сеҥымаш-влак
Выставкылашке ме чӱчкыдын коштына, сеҥыше радамышкат логалына. Теве шукерте огыл Истра олаште сырым ыштыше-влакын выставкышт лийын. Тушто «Качотта» сырна шӧртньӧ медальым сеҥен. Кок ий ончыч Францийыш миенна. Тушто ме участвоватленна гына огыл, тыгак дегустационный комиссийын членже лийынна. «Камамбер» категорийыште сырна кумшо верыш лектын. Каласыман, икымше ден кокымшо верым нигӧат налын огыл. Тений адакат тушко каяш шонена.
«Шернур сырзавод» – Марий Элнан кугешнымашыже. Вет тиде предприятий – республикыштына гына огыл, уло Россий мучко ик эн ончыл радамыште. Тудо чапле качестван сатуж дене куандара гына огыл, тыгак 400 еҥлан паша верым пуа, ялозанлыкым вияҥдаш лиеш манмым угыч да угыч ончыкта.
Надежда Чемеева, цехым вуйлатыше:
-Мый Шернур посёлкышто шочын-кушкынам, тыштак илем. Паша мыланем моткоч келша, веет ме эре ала-мом уым шонен луктына, верыште огына шинче. Еҥ-влак дене пашам ышташ, мутат уке, неле, но тыгодымак оҥай. Кунам чыланат команде дене сай результатыш шуына, тиде моткоч куандара, умбакыже пашам сайын ышташ вийым пуа.
Еҥ-влак дене гына огыл, шӧр денат пашам ышташ неле. Вет тудо «илыше», кажне этапыште тудым тӱткын эскерыман, кӱлеш температурым кучыман.
«Сернурская легенда» сырым ыштымаш
Шӧрым лӱмын технологий дене малтыме, лугымо деч вара сыр пырче-влакым формылаш оптат да сайын темдалыт. Вара савыралыт да эше ик гана темдалыт. Тыге тудо йыргешке формым налеш. Налше-влакын ӱстембакышт миен шумешке, тудо икмыняр тылзе жапыште «шушаш». Сандене сырым ямде лиймешкыже йӱштӧ камерыште аралат.