манеш Йошкар-Олаште риэлторлан пашам ыштыше марий ӱдыр Вероника Иванова.
Недвижимость шотышто сделкым ыштыме годым шукын риэлторын полышыжлан эҥертат. Тыгодым мемнан коклаште «Риэлторжо молан кӱлеш» манын шонышыжат шагалын огытыл. А риэлтор-влакын ойлымышт почеш, кызытсе жапыште специалист деч посна илыме верым налаш але ужалаш куштылго огыл, южгунамже эсогыл лӱдыкшат лийын кертеш.
Риэлторын пашаж нерген утларак пален налаш шонен, 8 февраль вашеш Вероника Иванова дене вашлийын кутырышна.
– Вероника, тиде профессийыш кузе толынат?
– Риэлтор лияш тылеч ончыч шоненат омыл. МарГУ-ш аспирантурыш тунемаш пурымекем, тунемме деч яра жапыште пашам ышташ келшен толшо графикан пашаверым кычалынам. Тыге риэлторлан тыршаш тӱҥалынам. Ынде кок ий наре ик агенствыште пашам ыштем.
– Кок ий пашам ыштымеке, тиде профессий нерген мом ойлен кертат: могай тудо?
– Чылажымат жапыштыже ыштен шуктыман. Еҥ-влак дене кутырен моштыман: телефон денат, шинчаваш онченат. Клиент ончылно поро кумылан лийман.
Риелтор пачерын могай улмыж нерген гына палдарышаш: мо дене тудо сай, могай ситыдымашыже уло. Илыме верым налаш але уке, айдеме шке пала. Ме шке шонымашым ойлышаш огынал, пачерлан акым пуышаш огынал, уке гын шке ӱмбак ответственностьым налына.
Посна паша графина уке, кеч-могай жапыште йыҥгыртен кертыт. Тыгай годым пашам ышташ але уке, шке решатлена. Каныш кечын йыҥгыртат гын, мутлан, ужалышаш объект уло гын, вашештем, уке гын, канем. Южо еҥ каныш кечын гына пачерым ончен кертеш, тыгай годым пашаш лектам. Клиент-шамыч тӱрлӧ улыт, тидын шотышто мо-кузе лиеш, нигунам от пале. Южгунам тыгаят лиеш: клиентын йодмыжлан келшен толшо пачерым ончыктем, но тудлан ок келше. Вара йӧршеш вес тӱрлӧ пачерыш миена – келша, да тудым налеш.
– Икымше сделкет шарнет?
– Шарнем. Пашаш пурымекем, иктаж кок тылзе гыч икымше пачерым ужаленам. Тиде 2020 ийыште шошым лийын. Иктаж кок арня пашам ыштен шуктенам – карантин тӱҥалын. Карантин деч вара тиде лач икымше сделкем лийын, моткоч куаненам. Мый дечем чот клиентем куанен ыле, тудлан келшыше пачерым пеш сай ак дене муынна.
– Пашаштет сай лектышым ончыктышо риэлтор могай лийшаш?
– Клиентлан мо кӱлешым шижын да умылен моштыман. Пачерым ончен коштмо гутлаште клиентын шонымашыже, йодмашыже вашталт кертыт. Тудым чын корныш виктарен колташ полшыман.
– Йошкар-Олаште риэлторын полышыжым чӱчкыдын йодын мият?
– Чӱчкыдын. Ончыч пачерым шке гыч ончен коштыт, но келшышым огыт му, тунам мемнан дек агенствыш толыт. Але, мутлан, банкыште ипотеке кредитым иктаж-могай амаллан кӧра огыт пу, тунамат полышым йодын толыт. Тыгай годым ме нунын документышт-влакым тӱрлӧ банкыш колтена. Кредитысе процент ставкылан агенствыштына тыгак скидке-влак улыт. Недвижимость рынкыште тиде але вес пачерын кокла акшым риэлтор пала, садлан клиентшылан пачер шерге але уке, каласен кертеш. Але пачерым ужалыше оза дене акым волтымо шотышто кутырен келшен кертына. Мутлан, риэлторын ставкыже – 60 тӱжем теҥге, тудо собственник дене 120 тӱжем теҥгелан акым волташ кутырен келша. Тыгай годым клиент нимом ок йомдаре, мӧҥгешла, икмыняр тӱжем теҥгем арален кода.
Шукерте огыл сделке ыле: собственник пачерым ужалаш ямде, налшат лектын. Но ала-могай амаллан кӧра пачер оза ок ужале, а налаш шонышо еҥ «налам» манын ок ойло. Тыгай годым риэлтор, когыньыштынат йодмашыштым шотыш налын, икойыш конда.
– Анентстве гоч пачерым налме годым пайдаже могай?
– Пӧрт-влакым чоҥымо районлаште мо да кузе чоҥалтеш, агент раш пала. Агентствыштына тыгак чоҥышо компанийла деч пӧрт-влак комиссий деч посна ужалалтыт. Тидын нерген пачерым налаш шонышо-влак кокла гыч шагалынже палат. Нине да моло шӧрыным шотыш налын, агентствылан тӱлымӧ окса клиентлан пӧртылталтеш. Кызыт шукыж годым пачерым налме годым ипотеке дене пайдаланат. А ипотекым налме годым шке илышым, тазалыкым да илыме верым страховатлыман. Банклаште тидлан изи огыл оксам йодыт. Мемнан агентствыште, мутлан, страхованийым 15 тӱжем теҥгелан ышташ лиеш, а южо банкыште 30 наре тӱжем теҥгем кодыман.
– Пачерым идалык тӱҥалтыште але мучаште налаш йӧнанрак?
Умбакыже — 4 февральысе газетыште. Кевыт