Таче рушарня. Уныка пытартыш кече кочаж-коваж дене шога: касвелеш ачаж-аваж дене пырля олаш кудалеш. «Эх, эше ик арням тыште илаш ыле», – Сашок эрдене помыжалтынат, шокшо тӧшакыште шке семынже шонкален кия. Кенета омса молгунамсе гай огыл, а вес семын кычыри-и-ик шоктен почылто. Сашок вигак умылыш: ала-кӧ ӧрдыжъеҥ пӧртыш пурыш.
– Зина-а-а кова-а-а, – вичкыж яндар-яндар йӱк омса деч йоҥгалте. – Тиде мый улам, Марина-а-а, – изи ӱдыр йӱк пӧртым темыш.
«Барби-Марина!» – Сашок пошкудо кокан оласе Марина уныкажым йӱкшӧ гыч палыш. Писын тӧршталтен кынеле, кыдеж гыч лекте.
– Ковам, векат, тӱгӧ лектын, чечас пура, – кугыеҥла Сашок вашештыш. Шкеже ӱдырым тӱслен ончале: «Уна, могай лийын. Йӱкшат моткоч яндар. Эшежым пеш раш ойла».
Лач тиде жапыште Зина кова пӧртыш пурен шогале.
– Э-э-э, Марина уныкам толын улмаш. Уй-й-й, могай кугу ӱдыр лийынат, – кова ӱдырым вӱчкалтыш.
– Зина кова, мый шукылан огыл. Авам костенечым пуэн колтыш. Налза.
– Костенеч дене толынат гын, тугеже ме тыйым чайым йӱктыде огына колто. Сашок, ӱдырлан кудашаш полшо.
Марина, вургемжым кудашмеке, чылтак книгасе Барби лӱман ӱдыр гай лийын шогале. Таклан огыл ӱмаште кеҥежым икымше гана ужмаштак Сашок «Барби курчак гай коеш» манын шоналтен ыле. Чынжымак, изи ӱдыр – чылт курчак: канде-канде шинчажым кужу шем шинчапун сӧрастара, а нарынче тӱсан ӱпшым, уржавуй гайым ыштен, моторын пунен шындыме. Капшат саде книгасе ӱдырын гай: кужу-вичкыж.
– Зина кова, авам эше тыланда «тау» мутым каласаш шӱдыш, – «Барби» лым ок лий. – Ме теҥгече пычкемыште веле толын шуынна, садлан мый вигак тендан дек пурен шым керт.
– Ах, шудышырчы-ы-ык, ну чылт шудышырчык лийынат. Йӱкетше пешак яндар, чылт тӱсетлан келшыше, – Зина кова ӱстембак погкала. – Ну, уныкам-шамыч, шичса ӱстел коклаш.
– Ковай, а Марина сайын ойлаш тунемын, – пелештыш Сашок.
– Пешак сайын да раш кутыра. Марина-а, уныка-ам, шарнет, ӱмаште кеҥежым гына йӧршынак кутырен от мошто ыле. Марий еҥ манмыла, йылмет уке ыле.
– Шарнем, кузе вӱд воктеке мыйым наҥгайышда, – воштыл колтыш ӱдыр…
* * *
А пашаже тыге лийын.
Ӱмаште кеҥежым Сашок ден коваже, коктын эҥер воктене комбиге-влакым кычал коштшыштла, ошма лапаш дене модшо пошкудо кокан Андрюш уныкажым вашлийыч. Мӱндырнат огыл палыдыме изи ӱдыр, шке семынже умылаш лийдыме йӱкым луктын, лывым поктылеш. Сашок, кузе саде ӱдырым ончале, туге вик шоналтыш: «Чылт Барби курчак гай коеш!»
– Андрюш, могай изи ӱдырым муынат? – Зина кова пошкудо эрге деч йодо.
– Ола гыч толшо Нина акайын Марина ӱдыржӧ. Тольык тудо ок кутыро. Ныл ияш, а йылмыже уке. Ковам йомдарен манеш, садлан кутырен огеш керт.
Зина кова ӱдыр велке савырныш, икмагал вуйжым рӱзен, шып ончен шогыш:
– Э-э-э, кызытат «м-м-м» манын гына мурет гы-ы-ын, кунам кутыраш тӱҥалат? – чаманен пелештыш. – Марина уныкам, тол-ян тышке. Чечасак ме тый денет коктын йылмым йодаш каена.Мӱндыркӧ огына кай, вӱд деке гына лишкырак лийына. Марина, уныкам, пеленем шогал. Шарнем, ожно ковам тыге ойла ыле: «Изи йоча кутырен огеш мошто гын, тугеже тудо йылмыжым йомдарен. Садлан, пӱртӱсыш лектын, йылмым йодман». Меат тыгак ыштена.
– Уныкам, эҥер вӱд воктене улына. Вӱд Ава деч тылат йылмым йодына. Эн ондак кидым-шӱргым шӱалтена, – коктынат вӱд ӱмбаке лап лийыч.
– Теве изи Маринан шӱргыжым яндар вӱд дене шӱалтен колтена. Кидшымат шӱалтена. Вӱд Ава яндар шӱргывылышан айдемылан гына полша, садлан меат шӱргынам, киднам яндарым ыштена, – шканже шке ойлымо гай кутырен, изи ӱдырын кидшым-шӱргыжым шӱалта, вара шкенжыным. Шӱалтыме пашам пытарымеке, коктынат рыҥ шогалыт.
– Марина уныкам, мом мый ойлем, кузе кертат туге почешем шке семынет пелештен шого йӧра.
Умбакыже – 10 июньысо газетыште. Кевыт
Елена Юнусова.
Провой вел.