Медведево район Куптӱр ялыште шочын-кушшо Александр Смирнов республикысе МВД-н эксперт-криминалистике рӱдерыштыже эксперт сомылым шукта. Тудо полиций капитан. Погонан формо рвезым йоча пагытыштак сымыстарен улмаш. Кушмо семын элым аралыме пашам шукташ кумыл эшеат вияҥын веле.
– Изам правоохранительный системын пашаеҥже лийын. Тудын чатка формыжым ужын, пашаш коштмыжым ончен куаненам, кугешненам. Тунам раш паленам: иктаж-кунам мыят погонан лиям. Эксперт семын тыршаш тӱҥалам манын шонен омыл, военнослужащий лийшашла чучын. Тӱҥжӧ – погон-влак. Тудо жапыште эше «Кадеты» сериалым ончыктат ыле. Сериалысе рвезе-влакын илышышт чонемлан моткоч келшен, тидыже формым чияш шонымо кумылым эшеат чот вияҥден, – каласкала Александр.
Рвезе школышто тунеммыж годымак спорт дене кылым кучаш тӱҥалын. Кас еда куржталын, тӱрлӧ упражненийым ыштылын, капкылжым шуарен.
– Цибикнур школышто физкультурым туныктышо Эрик Анатольевич Ласточкин паша деч вара спортым йӧратыше рвезе-влакым мӧҥгыштыжӧ пога ыле. Мый тудын деке эрвел единоборство дене заниматлаш уло кумылын коштынам, каратэм тунемынам. Йошкар-Оласе аграрный колледжыште тунеммем годымат каратэ кружокыш коштынам, – шарналтыш А.Смирнов.
Погонан вургемым чияш шонымаш куштылгын шукталтын огыл. Рвезе школ деч вара Угарманысе военный академийыш тунемаш пураш тыршен, но пурен кертше шуко лӱман спискыште Александр шке лӱмжым муын огыл. Жап арам ынже эрте манын, тудо Йошкар-Оласе аграрный колледжыш техник-автомеханиклан тунемаш пурен, вет такшым изинек техникылан шӱман лийын. Адакшым школ жапыштак рвезылан шукын «ты пашалан кидет моткоч толеш» манын ойленыт.
– Академийыш школ деч вара вик тунемаш пурен шым керт, вес ийын тӧчен ончышым. Но тунамат нимо шотлан ыш тол. Конкурс моткоч кугу лийын. Ик жап кумылем йӧршеш волымо гай чучын, но паленам: вуйым сакыман огыл. Мыйын койыш-шоктышемжак тыгай: иктаж нелылык лиеш гын, уэш-пачаш шонкален-вискалем, шкемым пеҥгыдын кучем да шонымемым садак ыштем. Кумшо гана мый Волгоградысе военный академийыш мийышым. Спорт дене кылым кучымем моткоч полшыш, тергымаш годым сай результатым ончыктенам. Тыге, тудо жаплан аграрный колледжым тунем лекше, мый академийын курсантше лийым, эксперт-криминалистлан тунемаш тӱҥальым, – ойла рвезе.
Вич ий гыч лейтенант Александр шочмо кундемышкыже пӧртылын. Распределений почеш тудым У Торъял районысо полицийын 10-шо отделышкыже экспертлан пашаш колтеныт. Икмыняр жап гыч рвезе Йошкар-Оласе МВД пеленысе эксперт-криминалистике рӱдерыште пашам ышташ тӱҥалын. Пашам шот дене шуктымыжлан кызыт марте тудо капитан званий марте шуын. Ынде кум ий наре рӱдола кундемыште туткар лийме верлаште шымлымаш пашам шукта, уголовный дела-влаклан расследованийлам эртара. Ты шотышто Александр Смирнов тыге каласыш:
– Техник шинчымашем мылам моткоч кӱлеш лийын. Ме, эксперт-влак, преступлений лийме верыште тӱрлӧ арвер-шамычым шымлена, кышам я иктаж пале-влакым (биологический материал деч молыжым) кычалына, погена. Вара кажне пале почеш посна шымлымашым эртарена, иктешлымашым ыштена.
Погонан вургемым чийыше кажне еҥын шке посна сомылжо уло. Тыге гынат полицейскийын эн тӱҥ пашаже – калыкым туткар деч аралаш, закон пудыртымаш ынже лий манын эскераш. Чатка формым нумалше еҥ кеч-кушто да кеч-могай жапыште шке тӱҥ сомылжым шукташ ямде лийшаш.
– Тиде корным мый шке ойырен налынам, шкемым пиаланлан шотлем. Паша куштылго огыл, но чонышто пеҥгыде рӱдӧ, чоткыдо умылымаш уло гын, нигунам кокытеланымаш ок лий, нигунам от йом. Мыйын тӱҥ шонымашем тыгай: кертме семын шукырак поро сомылым шуктыман, еҥым ондалыман огыл, осал деч кораҥман. Молан манаш гын илышыште чылажат пӧртылеш, – каласыш Александр.