Российысе «Туристический сувенир» конкурсын финалже Тверь областьыште эртен. Тушко элнан 68 регионжо да Белоруссий гыч участник-влак 785 сувенирым аклаш конденыт.
Марий Элыште ыштыме туристический сувенир-влакым ныл номинацийыште палемденыт. Тыге икымше верым «Гастрономический сувенир» номинацийыште амалкалче С.М.Васенинан «Тот самый Йошкин» мармелад сувенирже да «Сувенир туристического маршрута» номинацийыште Т.Евсеев лӱмеш тоштерын «Герои марийского эпоса. Современное прочтение» сувенир сатужо налыныт. «Этнографический сувенир» номинацийыште Козьмодемьянск ола гыч Л.Жирован марий матрёшкыжлан кокымшо верым пуэныт. Попечительский советын Гран-прижым туристический сувенир сатуан эн сай ола семын Йошкар-Ола налын. Тыгак Шернур сыр заводым туризм сферыште сыр сатум шаркалымыжлан посна приз дене палемденыт.
Марий эпосын геройжо-влак сувенир сату кузе шочмо нерген Т.Евсеев лӱмеш тоштерысе пресс-службын пашаеҥже Марий Белоусова дене мутланышна.
– Марий эпосын геройжо-влак проект кузе шочын?
– 2022 ийыште республикысе внутренний да въездной туризм дене эртаралтше конкурсышто тоштер «Сувенирный продукций линейкым ыштымаш» номинацийыште Марий Элым Вуйлатышын грантшым сеҥен ыле. Ты окса кӱшеш ме ойыртемалтше туристический маршрутым ямдыленна, тудын пелен сувенир сатум келыштаренна. Туштыжо марий легендысе герой-влакын образыштым у семын ончыкташ тыршенна. Тидыжым сувенир сатун тӱҥ ойыртемжылан шотлена. Тудын негызшылан Марий Элын сулло сӱретчыже Георгий Тайгильдинын «Герои марийских легенд» циклже гыч куд интерпретацийжым ойыренна. Ты цикл гыч кажне герой тоштерын могай-гынат площадкыжлан келшен толеш. Нунын образыштым сайын почын пуаш манын, историй, фольклор, археологий материал-влакым шымленна. Вара ты материалым графикыште ончыкташ да мутланен моштышым ышташ кӱлын. Палемдыман, сувенир сатум ышташ тойым кучылтмо.
Тылеч посна проектын ик тӱҥ ужашыжлан интерактивный блок шотлалтеш. Тудын почеш квестым, тестым эрташ да мастер-классыш ушнаш лиеш.
– Сатушто могай герой-влакын образыштым ончыктенда?
–Онарын, Акпарсын, Чумбылатын, Акпатырын, Бай-Бородан да Ирган образышт дене кылдалтше символ-влакым кучылтынна. Тылеч посна кажне геройын образшым наборышто ончыктенна. Тушко кок могыран открыткым, умылтарымашан текстым, аудиолегендым да герой дене кылдалтше символын пин-значокшым вераҥденна. Кажне значок символын мом ончыктымыжым да могай герой дене кылдалтмыжым радамла. Текстым марий да руш йылмыла дене погымо.
Ямде сувенир сатум тоштерысе площадкылаште моторын сӧрастарыме перфобуклетницыште ончыктенна. Воктеныжак геройын фальш-манекенже гыч фотозоным келыштаренна. Кажне герой шке курымжылан, ийготшылан да тургымжылан келыштаралтын. Тидыжым тудын вургемже, сӧрастарыше арверже да саргуралже гыч пален налаш лиеш.
– Кузе нунын дене палыме лийман да кушто налман?
– Сувенир сатум грант кӱшеш илышыш шыҥдаренна. Садлан нуно ужалымаште уке улыт, но ме тудым уло кымылын «Герои марийского эпоса» туристический маршрутым эртыше еҥ-влаклан пӧлеклена.
Патыр-шамычын тӱҥ верыштлан тоштерысе площадке-влак шотлалтыт. Туристлан кажне патыр дене палыме лийын шукташ йӧнан лийже манын, «Герои марийского эпоса» туристический маршрут-абонементым луктынна. Тидланже турист, кеч-могай тоштерын кассыштыже абонементым налын (Пушкин карте дене тӱлаш лиеш), кум кечыште шканже келшыше жапыште тоштер комплексын площадкыже-влакым ончал савырнышаш. Площадкылаште турист Геройын экспозицийже дене палыме лийын, фотографийым ыштен, аудиолегендым колыштын кертеш. Колышташ администратор деч QR-код деч наклейкым йодман. Маршрут-абонемент почеш пытартыш площадкыште, администраторлан наклейкан путеводительым да QR-кодым ончыктен, келшыше сувенирым (значокым але открытке наборым) ойырен кертеш. Тыге тоштерыш толшо еҥлан сувенир пӧлек шотеш логалеш.
Т.Евсеев лӱмеш тоштерын сувенир сатужо чынжымак ойыртемалтше, мобильный, мотор. Тудым кундемна дене палдарыше тӱрлӧ мероприятийыште кучылташ йӧнан. Кызыт, мутлан, ты сату дене Москошто ВДНХ-ште эртыше «Россий» выставке-форумышто Марий Эл Республикын стендыштыже палыме лияш йӧн уло. Ты сату гоч Марий кундемын патырже-шамыч, нунын дене кылдалтше оҥай факт-влакым пален налаш лиеш. Тидыже уш-акылым пойдараш, кундемна дене утларак кугешнаш кумылым шочыкта. Тылеч посна значок-влакым аралтыш семын кучылташ келшен толеш.
Т.Евсеев лӱмеш тоштерысе архив гыч налме фото-влак.