Окса кӱлеш – пуат, але Мо тыгай социальный контракт

Социальный контракт кредитлан ок шотлалт, полыш семын ойырымо оксам кугыжанышлан пӧртылтыман огыл. Ты кугыжаныш полыш ешлан неле илыш ситуаций гыч лекташ полшаш да доходым ешараш ышталтын. Полышым налаш айдемын пашам ышташ кумылжо гына лийшаш.

Кӧлан пуат?

Марий Элыште социальный контракт почеш полышым 2020 ий гыч пуаш тӱҥалыныт. Но пандемийлан кӧра тунам шагал еҥ туддене пайдаланен.

Ӱмаште, мутлан, тиде социальный полышлан Россий паша министерстве республиклан 300 наре млн теҥгем ойырен, чылаже 3000 наре социальный контрактым ыштыме лийын. А тений 400 млн теҥгеаш полышым пуаш палемдыме.

Социальный контракт почеш полышым нужнан илыше еш-влаклан пуат. Ешыште кажне еҥлан але шкет илыше айдемын доходышт илен лекташ ситыше окса кугыт деч шагал логалеш гын, полышым налын кертыт.

 

1 июнь гыч Марий Эл Республикыште илен лекташ ситыше эн изи окса кугыт:

– ик еҥлан коклашот дене – 12250 теҥге;

– пашам ыштыше еҥлан – 13352 теҥге;

– сулен налме канышыш лекше-влаклан – 10535 теҥге;

– йоча-влаклан –12585 теҥге.

 

Тений 1 март гыч паша деч посна кодшо еҥ-влак социальный полышым налнешт гын, нунын доходыштым огыт ончо, иканаште социальный контрактым ыштат.     

Социальный контракт почеш полыш ныл направлений дене ойыралтеш:

Пашам кычалше-влак дене контракт 9 тылзылан ышталтеш. Кажне тылзын 13352 теҥгем ныл тылзе марте тӱлат.

Предприниматель пашам шуктышо-влак дене контракт ик ийлан ышталтеш. 250 тӱжем теҥге марте окса ик гана пуалтеш.

Тыгодым полышым налаш шонышо еҥ индивидуальный предприниматель але самозанятый семын регистрацийым эртышаш да шке пашам вӱдымӧ шотышто планым ыштышаш. Тиде сомылым куштылемдаш манын, Марий Элысе социальный вияҥмаш министерстве республикысе бизнес-инкубатор дене кутырен келшен: тушто бизнес-планым ышташ полшат, тидлан оксам тӱлыман огыл. Контрактым подписатлымеке, кучылтмо окса шотышто отчётым ыштыман.

Шке озанлыкым кучышо-влаклан контракт тыгак ик ийлан ышталтеш. Тиде направлений республикыштына тений гыч илышыш пурталтеш. Ялозанлык сатум налаш 100 тӱжем наре теҥге ойыралтеш. Шке озанлыкым кучышо еҥ тыгак ИП але самозанятый семын регистрацийым эртышаш.

Неле илыш ситуацийыш логалше-влаклан (изи доходан-шамычлан) социальный контракт пел ийлан ышталтеш. Тиде жапыште кажне тылзын 13352 теҥгем тӱлат. Оксам эн кӱлешан сатум налаш кучылташ лиеш. Тыгай сату спискым лӱмын ямдылыме. Кажне тылзын оксам кучылтмо да пашам шуктымо шотышто отчётым ыштыман.

Мыняр гана пуат?

Контракт пытымеке, социальный вияҥмаш министерствыште эскерат: ешын доходшо кушкын але уке. Социальный контрактым ик гана веле огыл ышташ лиеш. Ик контракт мучашлалтын гын, жап эртымеке, неле илыш ситуацийыш логалше еҥ уэш тыгай полышым налаш документым пуэн кертеш.

Социальный контрактым налаш тыгай документ-влак кӱлыт:

– йодмаш;

– паспортын копийже;

– ешыште кажне еҥын родо улмыштым пеҥгыдемдыше документ-влакын копийышт (шочмо нерген таныккагаз, мужыраҥме але ойырлымо нерген таныккагаз, лӱмым, ачалӱмым але фамилийым вашталтыме нерген свидетельстве-влак);

– счётын реквизитшым ончыктымо документын копийже;

– шке данный-влакым обрабатыватлаш кӧнымаш;

– министерствын пеҥгыдемдыме формыжлан келшыше анкете.

Документ-влакым Калыклан социальный полышым пуымо шке оласе але районысо рӱдерлаш наҥгайыман. Лекше йодышым 8 (8362) 42-16-48 телефон дене йыҥгыртен рашемдаш лиеш.

 

Паша вержым уэмден

Шернур посёлкышто илыше А.П.Пастухова тений социальный контракт почеш кугыжаныш полышым налын.

Анжелика Петровна – кӱчым ыштыше мастер. Тиде пашалан Шернурышто пӧлемым айла.

–Индивидуальный предприниматель огыл, самозанятый семын регистрацийым эртенам. Социальный контракт нерген палымем-влак деч пален налынам да тений февральыште, кӱлеш документ-влакым поген, Калыклан социальный полышым пуымо рӱдерыш каенам. Мартыште счётышкем оксам колтеныт. 250 тӱжем теҥге дене паша кабинетем уэмденам, мо кӱлешым чыла налынам: ынде у оборудований дене пашам ыштем, арвер-влакат у улыт. Тидлан пеш куаненам. Социальный контракт – шке пашам вияҥден колташ сай йӧн, – манеш тудо.

А.Пастухова изинек сайын сӱретла. Школышто тунеммыж годым кӧ гына лияш шонен огыл. Но 11-ше класс деч вара МарГУ-ш агрономлан тунемаш пурен. Туге гынат тиде специальность дене пашам ыштен огыл. Марлан лекмекыже, жапшым ешыжлан пӧлеклен.

– Кӱчым ышташ мастер дек коштмем годым, тудын пашажым ончен, шкемынат тидлан тунемаш кумылем лектын. Тиде шкешотан творческий паша, манын кертам: южгунам кӱчым чиялтет веле огыл, тушто изирак сӱретым сӱретлет. Тыге 2015 ийыште шкежат курсым тунем лектым. Ончыч палыме ӱдыр-влаклан мӧҥгыштӧ кучыштым «йытыраем» ыле. Икмыняр жап гыч ик саланышто мастерлан тыршышм, тушто мыланем процентым тӱленыт. А ик ий ончыч шкаланем шке пашам ышташ тӱҥальым, пӧлемым айлышым. Клиентем-влак иктак улыт, кӧлан могай сынан кӱлеш, ончылгоч палем. Мый дечем нуно, шыргыжын, «Тау» манын лектын каят, да чонем куана. Вет мый ӱдыр-влакым изиш гынат да пиаланым ыштем. Кажне кечын паша верышкем куанен коштам, тиде сомыл – чонемлан лишыл.

Анжелика Петровна кум икшывыжлан – тӱҥ эҥертыш. Пелашыже кум ий ончыч илыш дене чеверласен. Йоча-влакым йол ӱмбак шогалташ, кумда илыш корныш лукташ авалан ынде эшеат чот тыршыман. Нунак ӱдырамашлан кӧргӧ вий-куатым пуат, полшат.  Яра жапше лиешат А.Пастухова аваж дек, Йошкар Ушем ялыш кудалеш.