Шинчавÿдем деч шерже темын
Салам, «Кугарня» газетым лудшо йолташ-влак. Мый тыланда шке чонемым почнем. Палем, илышыште кажнын йöратымаш нерген историйже уло. Мыйын гайжат шуко еҥын лийын докан. Но возымем дене чонем лушка манын ÿшанем.
Вася (лÿмжым весым возем) дене палыме лиймемлан куд ият эртыш, а чонышто алят ала-можо уло гай чучеш. Поснак теле тÿҥалтыш жап тунамсым шарныкта.
Ме лач тыгай жапыште палыме лийынна. Йолташ-влак дене оласе дискотекыш миенна ыле. Тушто шукертак палыме ик рвезым вашлийым. Иктым-весым йодыштна, тÿрлö нерген мутланышна. Палымем дене пырля йолташыже лийын. Тудо мемнам эре колыштын шогыш. Кенета ÿмбакем шÿтенак ончымыжым ужым. Ончалтышна тура лие. Шем яндар шинчаж дене мыйым пуйто кепшылтен шындыш. Йылмемат пуйто тÿҥö, вуем савырныш…
Тиде икымше вашлиймаш лийын. Жап эртыме семын мотор шем шинча ушыштем тÿтыра семын шулаш тÿҥалын ыле, но…
Чонемым сымыстарыше ончалтышым кок арня гыч уэш ужаш пÿрен улмаш. Йолташ ÿдыремын сÿаныштыже. Вася качын родыжо лиеш улмаш. Кокымшо гана тудым ужмекем, илышыште тыге лийын кертмылан ялт öрым. Ала ме икте-весылан пÿралтынна? Вася ты ганат мыйын шинчашкем тыгак тура ончен. А мый чылт ушым йомдаренам.
Пайрем деч вара мотор шинчан каче мыйым машинаж дене мöҥгö наҥгаен кодыш. Вара вашла йыҥгыртен мутланаш, чÿчкыдын вашлияш тÿҥална. Вася мыйым Юмынÿдыр манын лÿмда ыле. Чыла йомакысе гай веле чучын. Йöратыме рвеземын шыргыжше ончалтышыжым шарналтем веле – уло капем чытырналт каен.
Мый кажне вашлиймашым орадыла вученам. Нимом весе нерген шонен кертын омыл. Но ик жап гыч таҥем шуэнрак йыҥгырташ тÿҥале. Пашаже шуко лийын. Жап эртыме семын кажне гана вашлийын чеверласыме годым шинчавÿдем шорге йоген. «Молан шортат?» манмыжлан «Ала…» манам да уэш шыргыжалам ыле. Но молан шортмемжым шкеже паленам: мый тудым йомдараш лÿдынам.
Мо деч лÿдат, тудак лиеш, маныт. Икмыняр жап гыч мотор шем шинча ÿмбакем вес семын ончаш тÿҥалын. Варажым Вася йöршеш йомо. «Айдеме вашталтеш, шонымаш-влакат вестÿрлемыт, нелеш ит нал…» – мане пытартышлан мутланымына годым.
Тиде тушто ойым ÿмырешлан ом мондо. Чынак, южгунам тыгеат лиеш улмаш.
Васям кызыт нимынярат ом титакле. Осалжым мылам ыштен огыл, лачак шке Юмынÿдыржым йöратымым чарнен улмаш. Ала йöратенжат огыл…
Южгунам чылажым шарналтемат, таҥемын ончылныжо кажне гана оҥешыже пызнен шортмемлан йöндымын чучын колта. Шинчавÿдем деч ноен, векат. Вася чыла вашталтеш мане: еҥ-влакат, шонымашат… А мый теве мом шонем: шем шинчан таҥемым кызыт уэш вашлиям ыле гын, тунамсе гаяк шÿйышкыжö кержалтын, орадыла шортам ыле, очыни… Моланжым – омат пале.
Марина Е., Йошкар-Ола.
Ӧкынем да чаманем
«Салам, айда палыме лийына» сынан серыш-влакым Интернетыште ятыр гана налынам. Виртуальный тÿняште палыме лиймым нигунам сайлан шотлен омыл. Мутланаш гын, паша дене. А шке илышем нерген палыдыме еҥлан каласкалыме нимынярат шуын огыл.
Но Миша чыла шонымашем вашталтыш. Тудын возымо серышыжлан молан вашештенам, шкеат ом пале. Поро кечым тыланыше еҥлан поро вашмутым колтымо шуын, очыни. Ик ой почеш весе, серыш почеш серыш, кече почеш кече… Тыге ме чÿчкыдынрак мутланаш тÿҥална. Паша нерген, илыш нерген. Палыдыме еҥ палымыш савырныш. Варажым йолташ семын тудлан илышем нерген ойлаш тÿҥалынам. Тудат мылам шуко каласкален. Миша – ешан, шочшан. Мыят пелашан улмемым шылтен омыл. Но тиде мыланна йолташ лияш чаракым ыштен огыл.
Жап эртыме семын поро кумылан, тыматле серыш-влаклан йöршеш тунемалты. Варажым ме, жапым муын, телефон дене йыҥгыртен мутланаш тÿҥална. Виртуальный йолташемын йÿкшым колын, мый чонемым эшеат почынам веле. Такшым Миша ÿдырамаш ден пöръеҥ коклаште лийше кыл але йöратымаш нерген нигунам мутым луктын огыл, но мый шижынам: мый декем тудо моткоч ныжылге кумылан. Мыйынат кажне мутланыме я возкалыме годым уло капем шергылтын, чонем шулен. Чыла ты шижмашемым, серышеш возен, Мишалан колтылынам…
Икана Миша икмыняр кечылан йомо. Ны ок возо, ны ок йыҥгырте. Мыйын серышемлан вашмут толын огыл. Шкеже йыҥгырташат öрынам: ала пелашыже воктене. Тылеч ончыч телефон дене кунам мутланыме шотышто серыш гоч вашла палдарена ыле… Чон чон олмышто огыл. Ала иктаж-мо лийын? Мишан могай олаште илымыжым мый паленам, но мöҥгыжö миен от шогал вет.
Икмыняр жап гыч вучымо еҥем серышым колтыш: «Мый тыйым моткоч ужнем. Айда вашлийына». Вашлиймаш нерген мый ончыч ик гана веле огыл шоненам, но тиде серыш деч ала-молан лÿдым. Шонымемым телефон дене ойлынем ыле. «Йыҥгырте мылам», – сералтышым. А вашмут тыгай лие: «Адресетым возо. Мый толам». Теве-теве кушто илымемым возен колтем ыле, но ушышто ик йодыш пöрдын: «Молан ок йыҥгырте?» Мый тыманемеш тудын номержым шкеак темдальым…
Но телефонысо йÿк вучыдымо лие. Мыланем Миша огыл, а ÿдырамаш вашештыш. Лÿдмем дене телефон кнопкым мöҥгеш темдальым. Варажым саде номер гыч мый декем йыҥгыр тольо. Но мый вашешташ шым тошт. Икмыняр жап гыч мылам серыш-влак толаш тÿҥальыч. Тушто мыняр аватмут, мыняр осал шомак-влак лийыныт! Мый, «авапий» да «шакше ÿдырамаш», еҥын ешыш «нерем шÿшкынам» улмаш… «Адресетым возет ыле гын, шкеак тыйым кычал муын шÿшкыл кодем ыле», – возен Мишан пелашыже.
Виртуальный йöратымашна тÿтырала шулыш. Да лиеш мо тыгай ораде шижмашым йöратымаш манаш, ала. Ончычшо шучко серыш-влак деч лÿдмем гай чучеш ыле. А ынде öкынымаш да чаманымаш деч молыжо чонышто нимо уке. Шканем öкынем: пелашем улмо ÿмбач молан вес пöръеҥлан чонем почынам? А Мишам чаманем: тыгай ушдымо ÿдырамаш дене тудо кузе ила?
Василиса Л., Йошкар-Ола.