
23-29 июнь – Наркотический средства-влак дене пайдаланыме шотышто профилактике арня (Наркотический средства дене пайдаланыме да нуным закондымын шаркалыме ваштареш кучедалме тӱнямбал кече вашеш)
Наркоманий – неле чер, тудо ты зависимость дене орланыше еҥын илышыжым веле огыл локтылеш, тыгак лишыл еҥ-влак дене кылым пужа, лӱдмашым, вожылмашым, икте-весе коклаште умылыдымашым шочыкта. Тидын нерген Республикысе наркологий диспансерын медицине психологшо Марина Потапова каласкала.
Эҥгек
— Еш зависимый еҥын койышыжо вашталтмым ужеш. Тудлан кузе полшаш, огыт пале, садлан шкеныштым вийдыме, титакан гай шижыт да ойгыраш тӱҥалыт.
— Наркотик дене пайдаланыме тумашке шукта, икте-весылан ӱшан йомеш, тыге лишыл еҥ-влак икте-весышт деч торлат.
— Зависимостьым эмлаш, тазалыкым уэш пеҥгыдемдаш шагал огыл окса кӱлеш.
— Ешыште тугай ситуаций лектын кертеш, кунам ик еҥ шке ӱмбакше утыждене шуко сомылым налеш, але, мӧҥгешла, моло деч пӱтынек зависимый лиеш.
— Наркотик дене пайдаланыме да тудым кучылтмо закон дене кылдалтше нелылыкым луктын кертеш.
Наркотик дене таҥлалтше лишыл еҥлан полшымаш – неле паша, тудо чытышым, умылымашым да профессионал полышым йодеш.
Лишыл еҥ-влаклан мом ыштыман?
— Лишыл еҥда верч тургыжланымыдам да тудым йӧратымыдам ончыкташ тыршыза. Тек пала: те тудым огыда шылтале, а уло чонда дене полшынеда.
— Наркоманий, тудын кышаже, эмлыме йӧн нерген шукырак пален налаш тыршыза. Тидыже тыланда ситуацийым сайынрак умылаш полша, лишыл еҥдаланат эмлалтмыж годым тыге утларак полшен кертыда.
— Лишыл еҥдалан эмлалтме да тазалыкым пеҥгыдемдыме кажне йыжыҥыште полшаш ямде улмыда нерген каласыза. Специалистым кычалаш полшен, приёмыш пырля миен толын да чот неле годым воктене лийын кертыда.
— Мом ышташ огыда пале гын, специалист-влакын полышыштлан эҥертыза. Нуно тыланда да лишыл еҥдалан нелылыкым сеҥаш йӧным темлен кертыт. Эмлалтме годымат нунын дене эре кылым кучыза.
— Эмлымаш да реабилитаций шуко жапым налын сеҥат. Садлан тидлан ямде лийза.
— Шкендан нергенат шоныза. Наркоманий дене орланыше еҥлан полшымаш чытышым йодеш, пеҥгыде нерве кӱлеш. Садлан родо-тукымлан (созависимый-шамычлан) полшышо тӱшкалаште ушнен кертыда. Тушто шке шижмашым умылаш да лыпланаш йӧным муаш полшат, тыгаяк нелылыкыш логалше-влак шке опытышт дене палдарат.
Эмлалтме корнышто икымше ошкыл – наркоманий тиде ик еҥын огыл, а уло ешын нелылыкше манын умылаш. Черле еҥлан мыняр чот полшеда, мыняр тудым умылаш тыршеда зависимостьым сеҥаш да ешыште ӱшан кылым пӧртылташ тунар шукырак шанс.
Республикысе наркологий диспансерыште (Йошкар-Ола, Комсомольский урем, 81, 2-шо каб.) шочмо, вӱргече да кугарня еда 18 шагат гыч родо-тукымлан полшышо тӱшкан занятийже-влак эртаралтыт. Телефон: 8902-739-92-51.
Марий Элысе Тазалык аралтыш министерствын материалже почеш Ирина Гурьева ямдылен.
Фото: freepik.com