Ӱмырешлан кававомыш сымыстарен

Владимир Александрович Баль Чебоксар олаште шочын-кушкын. Индешымше классыште тунеммыж годымак парашют дене икымше гана тӧрштен. Чылаже тудо 2650 гана парашют дене волен.

2011 годсек ДОСААФ пелен Йошкар-Оласе кычалше-утарыше да парашютно-десантный службын вуйлатышыжлан пашам ышта.

ИКЫМШЕ ГАНА…

«Изи годым шукын лётчик але космонавт лияш шонат. Мыйынат лётчик лияш шонымаш лийын. Чебоксар олаште аэродром уло. Тушто самолёт-влакын чоҥештымыштым шуко гана онченам. Кугурак лиймеке, справочникыште аэродромын адресшым да телефон номержым муынам. Но идалыклан вараш кодынам улмаш. Тунам курсант-лётчикым погеныт. Тошкалтыш дене волымем годым уверым ужынам: «Парашютист-влакым погена». Тылзе гыч тиде увертарымаш почеш уэш толынам. Зал тич калык. Тергымаш лийын, физподготовкым сдатленна: 12 гана турникыште капым нӧлталман ыле. Толшо еҥ-влак кокла гыч пелыже отборым эртен огыл. А мый ты группыш логалынам, кавам ÿмырешлан йӧратен шынденам», – шарналтыш В.Баль.

Занятий-влак кок тылзе арняште 2-3 гана лийыныт. Тушто парашют-влакым погаш тунемыныт, теорийым кÿжгӧ тетрадеш возеныт, парашютын кузе ышталтмыжым шымленыт. Икымше гана каваште нуно шке погымо парашютышт дене тӧрштеныт. Тыге 1986 ий 31 январьыште Владимир Александрович икымше гана парашют дене волен. Тылеч вара эше кок гана тӧрштен. Тунам нормо почеш кум гана волаш кÿлын.

«Икымше гана тӧрштымӧ годым нимом шижын, умылен от шукто. Кокымшо гана эсогыл изиш лÿдмашан. Тунам тый кузе да мо лийшашым палет», – каласыш парашютист.

Ик жап гыч парашютный спортыш еҥ-влакым погаш тÿҥалыныт. Туштат шкешотан шокте гоч эртыман улмаш. Подтягиваний деч посна 3 км кроссым куржман, парашют дене волымо годым цельыш логалман, 100 метр кужытым писын ийман да изи калибран винтовко дене лÿйкалыман. Чыла нине тергымашым эртен, В.Баль тиде тÿшкаш логалын.

Школым тунем пытарымеке, спортсмен Чебоксар оласе хлобчато-бумажный комбинатыште пашам ыштен. Яра жапыште тыгак авиаспорт дене заниматлен.

А вара армийыш налыныт. Ондак Литваште учебкыште лийын, умбакыже Прибалтикыште 37-ше штурмовой-десантный бригадыште служитлен. Кок ий жапыште вертолёт да самолёт гыч парашют дене ятыр гана волен. А служитлаш толмо жаплан Владимир Бальын 53 прыжокшо лийын.

Армий деч вара уэш комбинатыш пӧртылын. 1990 ийлаште тушеч утарыше службыш каяш шонен пыштен. «Ик палымем дене тудын йолташыж деке унала пуренна. Саде еҥ утарыше водолаз группым пога улмаш. Мыйымат ÿжын. Мыланем тиде оҥайын чучын, сандене келшенам. Но парашют спортым кудалтен омыл.

2000 ийыште йолташ дене Чебоксарыште драйв-клубым почна. Вара Йошкар-Олаштат еҥ-влакым туныктен, тыгай клубан лийна. Тений клублан 20 ий темын. Шукерте огыл Чебоксар оласе клубын еҥже-влак Баренцево теҥызыш каеныт, а мый пашалан кӧра каен шым керт», – ойла В.Баль.

2001 ийыште Владимир Александрович Йошкар-Олаште авиаклубыш инструкторлан пашаш толын. Туге гынат эше вич ий наре утарыше отрядыштат тыршен. А вара ик жаплан тушеч каен. 2009- 2011 ийлаште авиалесоохраныште пашам ыштен. Чукоткышто, Якутийыште, Красноярскыште лийын. Алмазым лукмо верымат ужын коштын. 2011 ий годсек уэш Марий кундемнан чапшым нӧлта, спортсмен-влакым ямдыла, парашют дене тӧрштылаш кумыланвлакым туныкта.

ЕШ

В.Бальын ешыже Чебоксар олаште ила. Наталья пелашыже 200 гана парашют дене волен. Кызыт ты сомыл деч кораҥын. Пытартыш гана 2003 ийыште тӧрштен. Кугурак ÿдырышт аптекыште фармацевтлан пашам ышта. Шке жапыштыже тысе аэроклубыштак фельдшерлан пашам ыштен. Тудат парашют дене кок гана тӧрштен. А изирак ÿдырышт педколледжыште тунемеш. Тудлан парашют оҥай огыл, сандене ик ганат волен огыл.

Кеч-могай пашам ыштен ончен гынат, Владимир Александрович парашютный спортым нигунам кудалтен огыл. Ойлат, икымше ончалтыш гыч айдемым йӧратен шындаш лиеш. А тудо икымше гана парашют дене волымо годымак кавам йӧратен шынден.