Кечыйол гай волгыдо, поро кумылан да моткоч мураш йӧратыше тиде ӱдырлан изинек шуко нелым чытен лекташ логалын. Туге гынат тудо илышлан куанен мошта, йыр улшо тӱням уло чонжо дене йӧрата. Тиде Звенигово район Кожласола гыч Изи Карина (Карина Ватютова).
Ты ӱдыр усталыкше дене шуко еҥын кумылжым налеш. Сеҥымашыжат ятыр. Тений 22-28 майыште Санкт-Петербургышто эртыше «Шаг навстречу» фестивальыште Карина кок номинацийыштат икымше верым сулен.
Кова – эн лишыл еҥ
Каринан кугу эҥертышыже, йӧратыме да ӱшанле еҥже – тудын коваже Лидия Пантелеевна Ватютова. Профессийже дене – зоотехник, «Кожласолинский» совхозышто ятыр ий ыштен.
Кова уныкажым моткоч йӧрата, чамана, уло чон шокшыжым пӧлекла. Карина семым воза гынат, эн ондак коважлан колыштыкта, вара коктын пырля мутым келыштарат. Вес авторынат почеламутшым мурылан кучылтыт. Поэт Мардан Раян «Пиал», «Авай» почеламутшо-влаклан Карина шкеак чапле семым пыштен.
Репертуарже кажне ийын у муро дене пойдаралтеш. Кызытеш 16 наре мурыжо уло. Кажныже могай-гынат шонымашым почын пуа, тыгодым чонеш логалеш.
Карина тӱрлӧ семӱзгар дене шокташ шкеак тунемын. Гармонь, аккордеон, синтезатор, фортепиано, кӱсле, шиялтыш дене шокта, тӱмырым перкала. Кызыт эше тальянке дене шокташ тунемеш. Коваже дудукым налын пуэн, туддене шинчылтеш. Тудо марий, руш, грек, китай, индий, украин, серб йылмыла дене мура.
– Карина кандаш тылзаш 910 грамм нелытан шочын. Кандаш тылзашым мый ончаш тӱҥалынам.
Калык коклаш лекташ тӧчена. Южгунамже огешат кӱл манын шонем, но «Ковай, тый мыйым чарен от керт. Садак илышем музыкальный корно дене кылдем» манеш. Южгунам малаш вочмо годым уныкам шинчавӱдымат йоктара. «Ковай, шонен ончо. Мыйын шинчам огеш уж. Изишлан шинчатым петырен ончо, кузе чучеш? Вует савырна вет, ковай. Мый тыгак ӱмыр мучко илем» манмыж дене чонеш логалта. «Мый мурынем, сценыш эре лекнем. Тый оксатым гына ит чамане, семӱзгарым наледе. Мый чылаж денат шокташ тунемам», – манеш тудо.
Карина кушкын шуын, тений 16 ийым тема, сандене чыла умыла. Кугыеҥ гай шонен мошта.
Тудо ныл ияшак изи модыш синтезатор дене шокташ тӱҥалын. Вара кугуракым кок гана налын пуымо. Тукымыштем семӱзгарым шоктен моштышо, мурым палыше иктат уке. Кариналан ты мастарлыкым Юмо пуэн, шонем.
Кандаш ияшыж годым концертлашке кошташ тӱҥалын. Эн ондак калык коклаш тудым Волжский районысо «Шайра» ансамбльым вуйлатыше Нина Николаева луктын. Варажым марий мурызо-влак Галина Якушева, Евгений Филиппов, Валерий Тихонов, Светлана Осипова, Зоя Берникова дене пырля кошташ тӱҥалын.
Чыла мурым савыркален, келыштарен кертеш. Эн ончыч семым шона. Южгунам йӱдвошт толашен кия, огеш мале, – мане Лидия Пантелеевна.
Кариналан посна пӧлемым ыштен пуымо. Тушто ӱдырын кугу музыкальный центрже, фортепианыже, синтезаторжо, гармоньжо да баянже улыт. Кажне кечын тушто тудо жапым эртара, семӱзгар дене чон канен шокта да у мурым воза.
Конкурслашке ушна
Ӱдырын мастарлыкшым шуко фестивальыште, конкурсышто кӱкшын акленыт. 2019 ийыште руш мурызо Диана Гурцкаян эртарыме «На крыльях творчества» конкурсышто 1-ше верым налын. Тачат ты палыме еҥ дене пеҥгыде кылым куча, телефон дене мутлана.
Йошкар-Оласе «Гусельки», Озаҥысе «Луч» конкурслаште 1-ше верлам налын, Иваново оласе «Уникальные люди» конкурсышто Гран-прим сулен. Тыгак Ростов-на-Дону олаште эртыше «Хрустальное сердце мира», «В гостях у Жар птицы» фестивальлаште ойыртемалтын. Тений Йошкар-Оласе Бауман лицейын эртарыме «Руки сердечное тепло» конкурсышто икымше лийын.
Санкт-Петербургышто ик фестивальыштат ойыртемалтын. Тушко ушнаш 1040 еҥ йодмашым пуэн. Тушеч начар тазалыкан 91 йоча гына отборочный турым эртен. Нунын коклаште Карина лийын. Фестивальыште «Ах, судьба» да «Расцветай, моя Россия» муро-влакым шергылтарен. Семӱзгар дене шоктымо да мурымо номинацийлаште икымше верым сулен.
– Тушто Кариналан пеш келшен. Санкт-Петербургыш ме самолёт дене чоҥештенна. Пеш чот чаплын онченыт, унагудышто иленна, рестораныште кочкынна. Тыгодым тӱрлӧ экскурсийыш коштынна. Кариналан пӧлекым пуэныт.
Сентябрьыште Орёл олаште ик фестивальыш ушнаш манын, отборочный турым эртен.
Уныкам дене кугешнем. Российысе огыл гынат, Марий Элысе палыме мурызо лияш шона. Тидлан ӱшан уло, – мане Каринан коваже.
Марий Эл лишылрак
Каринан аваже, Лидия Пантелеевнан ӱдыржӧ, Набережный Челна олаште ила. Тудо ӱдыржым шкеж деке наҥгайынеже, но Каринан коважым коден кайымыже огеш шу. Марий Элжымат вес кундем дене вашталташ кумылжо уке.
Кожласолаште Каринамытын пошкудыштат поро кумылан улыт. Ковалан иктаж-кушко миен толаш кӱлеш гын, ӱдырым ончалын каят.
Тений Карина коваж дене пырля «Кугарня» газетын эртарыме «Какшан сер ӱмбалне» фестивальыш толын ыле. Оҥгыр гай яндар йӱкшӧ дене муралтымыжым шукын йӧратен колыштыныт, совым рӱж кыреныт. Тудым «Приз зрительских симпатий» номинаций дене палемдыме.
Мурын вийже тынар кугу! Тудо Каринан илышыжым пӱтынек вашталтен, тӱзатен да тыгодым неле-йӧсым сеҥаш полшен. Чыла шонымашыже шукталтеш манын ӱшанена.