Моркышто — Пеледыш пайрем

Моркышто Пеледыш пайрем

Ожно кажне ялыште Пеледыш пайрем гӱжлен. Колхоз, совхоз-влак шошо агам пытарымек, канаш лектыныт. Тунам ончыл пашаеҥ-влакым саламленыт. Кызытат тиде йӱла аралалт кодын,  но утларакшым ынде райрӱдылаште да поянрак озанлыклаште Пеледыш пайрем лиеш. Теве 8 июньышто Морко посёлкыштат Пеледыш пайрем эртен. Эн ондак кинде-шинчал дене вуйлатыше-влакым вашлийыныт, вара гармонь сем почеш   муралтен, тӱшкан палемдыме вер деке чумыргеныт.

Пайрем годым Моркысо рӱдӧ тоштерым вуйлатыше М.Александрова деке лишемым. «Районысо ныл тоштер гыч тошто годсо тӱрлӧ арверым, ӱзгарым конденна. Йыдалым пидме, кидвакш дене ложашым йоҥыштымо, пилам шумымо шотышто мастер-калссым ончыктена. Тачысе илышыш шуаш акрет годсо пагыт  гоч эртыме. Пырдыжышке районысо икымше событийлам ончыктышо тошто фото-влакым пижыктенна. 1929 ийыште Азъял кундемыште «Патыр» колхозым почмо. С.Краснов вуйлатыше лийын. 1931 ийыште «Кобзон» икымше трактор толын. Тракторист-влак коклаште икымше  ӱдырамаш трактористке Йыр Майра фотошто шинча. Икманаш, районысо тӱрлӧ ийлаште ыштыме фото-влак мемнан фондыштына аралалтыт», — палдарыш М.Янтемир лӱмеш тоштер-музейым вуйлатыше Марина Семёновна.

Кенета «Татьяна, салам» манмым кольым, йӱк шоктымо велыш  савырнышым да Пошкырт кундем  Илиш районысо Марино ял гыч Ольга Дмитриевна ден Ульян Кугубаевич Миннигалинмытым ужым. Нунын дене 2016 ийыште «Шийгорно» проект дене Лапкашорышто вашлийынна ыле. Тунам Ульян Кугубаевич Морко районысо   Ядыксола гыч Медведево посёлкысо Ежово селасе ялозанлык техникумышто пырля тунемме йолташыже, Венимин Салтыковым газет гоч кычалаш полшаш йодо. Тиде уверым пуымеке, икмыняр жап гыч  вашла муыныт. Тений нуно Моркышто вашлийыныт. Тугеже пашанан лектышыже сай лийын, шоналтышым, да пырля войзалтна.

Пайрем годым чыла вере йӱк-йӱан шергылтеш. Ик площадкыште йоча,  весыште  спортсмен, кумшышто артист, ансамбль-влак усталыкыштым ончыктеныт. Тыгак каналташ толшо-влакым кумылаҥдыше конкурс, модмаш-влак эртаралтыныт.

Курыкйымал гыч Алексей Максимов меҥгышке ур гаяк кӱзен, кофеваркым модын налын. Тудо Моркышко кудалыштеш пашашке, ялыште ила, эше ӱдырым налын огыл. Алексей –  куштылго атлетике дене спорт мастерыш кандидат. Шукерте огыл Волжский районысо  Мӱшылъер воктене курыкан верлашке куржталыштме дене икымше верым налын. Шуко вере таҥасымашке лектеш. Меҥгышке ты кечын Алексей Максимов кок гана кӱзен да кок шергакан пӧлекым сеҥен налын. «Шуко пӧлек уло: соковыжималке, термочайник, чай сервис,  плед да тулеч молат», — мане спортсмен.

Тӱҥ призым – агытаным – тыгак Курыкйымал ялысе  29 ияш рвезе Владимир Васильев налын. «Мӧҥгыштӧ чыве шуко, ынде сай урлык  агытан лие. Кӧн могай пиал, тудым сеҥен налеш», — мане Володя.

Пеледыш пайрем кечын ончылно кайыше механизатор, вольык ончышо да фермер-влаклан чап кагазым кучыктышт. Ялозанлык илыш нерген районысо ялозанлык пӧлкам вуйлатыше Алексей Гурьянов дене мутланышна.

«Тений чумыр ӱдымӧ кумдык 13 765 гектарым авалтен,  ӱмашсе деч 1572 гектарлан шукырак.  Ончылно «Передовик», «Знамя», «Семисола» озанлык-влак, фермер  В.Ильинын «Мир»,   Шеҥше гыч С.Григорьевын, Овдасола гыч С.Рагимовын озанлыкышт-влак лийыныт.

Икымше июнь марте районысо ялозанлык предприятийыште чылаже 2 377 вуй тӱкан шолдыра вольык уло, тышеч –1042 вуй лӱштымӧ ушкал. Вич тылзыште 2 055 тонн шӧрым лӱштымӧ,  148 тонн шылым ыштен налме. Идалык тӱҥалтыш гыч таче кече марте  ялозанлык производитель-влак 73,5 миллион теҥгеаш продукцийым ыштен налыныт, 63.2 милллион теҥгеаш парышым налме. Пашам кыртмен ыштымылан кӧра сай лектышыш шуынна», —  палдарыш Алексей Юрьевич.

Калыкын вучымо пайремже Морко тӱвыра пашаеҥ-влакын моштен виктарымыштлан кӧра  эреак веселан эрта. Пайремын ямжым сӧрастараш ял шотан илемла гыч делегаций да «Марий кудо-влак» ышт сите.