11-17 март – Хронический вирусан С гепатит ваштареш кучедалме арня

Мокшым аралыме нерген Марий Эл Республикысе Тазалык аралтыш министерствын инфекциян чер-влак шотышто тӱҥ внештатный специалистше, республикысе СПИД-рӱдерын врач-инфекционистше Лариса Бочарова каласкала.

ЧЕРЫН ПАЛЫЖЕ

С гепатит неле черлан шотлалтеш. Тудо шкеж нерген палдарыде кертеш, садлан ты черым «шыма пуштшо» маныт: черле еҥ тазалык лунчыргымым огеш шиж, а вирус мокшым эркын пытара.

Лач южгунам айдеме хронический нойымым шижын кертеш. Тылеч посна айдемын кумылжо вашке вашталтеш, писын сыра, аппетитше иземеш але йомеш, коян кочкышым кочкын ок керт, умшаште кочо тамым шижеш, укшинчыкта, мел шелеш, кочо роҥгедыш толеш, вуй да йыжыҥ корштат, пурла оҥлу йымалне коржеш. Чаманен каласыман, чылан огыл жапыштыже врач деке каят да С вирусан гепатитлан анализым сдатлат. Тыге чер хрончический формыш кусна.

ХРОНИЧЕСКИЙ ДЕН ПӰСӦ ФОРМО КОКЛАШТЕ ОЙЫРТЕМ

Пӱсӧ формо годым айдемын коваштыже да тазыла чораже нарынчалге тӱсан лийыт. Кал тӱсдымӧ гай лиеш, а шондо шемемеш. Коваште лӱгыштен кертеш, вий пыта, укшинчыкта, аппетит йомеш. Но тыгай пале-влак эре огыт лий.

ВИРУС КУЗЕ КУСНА?

Инъекциян наркотик дене пайдаланыше, тыгак тату ден пирсинг-салонлашке коштшо-влаклан тиде вирус вашке логал кертеш. С гепатитын вирусшо инфицироватлалтше еҥын вӱрыштыжӧ да моло биологический вишкыдыште шуко погына. Шукыж годым тудо коваштысе але тазыла чорасе сусыр гоч логалеш. Инфицироватлалтше еҥ деч вара тӱрлӧ инструмент: мутлан, обработкым ыштыдыме шприц, татуировкылан, пирсинглан, маникюрлан да моло медицине арвер – гоч кусна.

Вирус половой йӧн дене да инфекциян ава деч йоча деке мӱшкыран улмо але азам ыштыме годым кусна.

Сурт коклаште инфекциян еҥ дене ик бритве, маникюр але педикюр ӱзгар дене пайдаланыме годым логал кертеш.

Инфекций ӧндалалтме, ик кӱмыж-совлам кучылтмо, вӱр йӱшӧ насекомый пурлмо годым куснен огеш керт. Азамат чызе шӧр дене пукшаш лиеш, вет вирусан частице шӧрыштӧ моткоч шагал. Тыгак каласаш лиеш шӱвылвӱд, пӱжвӱд да пӧръеҥ тувӱд шотышто.

Юж денат вирус огеш кусно.

ЧЕРЛЕ ЕҤЫМ МО ВУЧА?

Иммунитет пеҥгыде гын, айдеме тӧрланенат кертеш, но тыге пеш шуэн лиеш. С гепатит шукыж годым хронический формыш кусна. Тыгодым цирроз да гепатоцеллюлярный карционома вияҥын кертыт.

С хронический гепатит ынде ятыр ий эмлен кертме черлан шотлалтеш. Противовирусный препарат-влак курсым эртымаш организм гыч чыла вирусым луктеш. Но шарныман: препаратым врач гына темла.

Южышт гепатопротектор-влакым шке семын йӱыт. Тыге ышташ ок лий. Тыгай препарат кокла гыч иктыжат, тыгак калык медицинат С гепатитым сеҥен огыт керт. Садлан врачын темлыме терапийлан веле эҥертыман.

КУЗЕ ТЕРГАЛТМАН?

Идалыклан ик гана С вирусный гепатитын антителажлан, АЛТ, АСТ биохимический показатель-влаклан вӱр анализым ыштыман. Тыгак шке ВИЧ-статусым терген шогыман, вет С гепатитым айдеме иммунодефицитын вирусшо годым муыт.

С вирусан хронический гепатитлан тергалташ да тудым эмлаш манын, шке поликлиникыш але республикысе СПИД-рӱдерыш инфекционист деке мияш лиеш.

Марий Элысе Тазалык аралтыш министерствын материалже почеш ямдылыме.