«Марлан кайынем» мыскараже чыныш савырна гын?..

Мыскараче-влакым такшым  кажне кундемыште муаш лиеш, но калык коклаште палымыже шагал.  «Кугарня» газет редакцийын полшымыж дене икмынярышт ынде чылт артист улыт!  Черетан «Воштылаш, товатат, сулык, огыл!» мыскара-конкурсна весела шӱлыш дене эртен каен гынат, шыргыжалаш таратыште тат-влак  ушыштак пӧрдыт. Волжский районысо Усола Корамас ялыште Алефтина Михайловна Иванова ила. Тудо «Чоткар тукым» фольклор ансамбльын ик эн чолга да мыскараче еҥже. «Молан лӱмдам  Алефтина, а Алевтина возымо огыл?», –  йодмемлан, тудо шыргыжалын тыге вашештыш: «Тый гына огыл ты йодышым пуэт. Ялсоветыште, 1961 ийыште шочмекем, вуйлатыше грамоддымын возен. Ик  «ф» буквалан верч уло документым вашталташ верештын. Кызыт сулен налме канышыште улам, шочмо ялыштем йывыртен илем».

Алефтина Иванова школышто кандаш классым тунем лекмыж деч вара Свердловск олашке каен. «Ондак текстильный училищыште кум ий тунемынам. Вара прядильщицылан пашаш пуренам. Урал марийлан марлан лектым. Пелашем Анатолий Иванов  Арти район Пагышал ял гыч лийын. Тушто мылам пӱртӱс, пошкудо-влак пеш келшеныт. Кок йочана  шочо, но 13 ий тушто илымек, марием деч ойырлен, авам деке шочмо Волжский кундемышкем тольым. Мыйым Пагышалыште палат, тусо ансамбльпеш келша.  Газет гоч тушко кугу саламым колтем. Пелашем ош тӱня дене чеверласен», –   палдарыш Алефтина.

Усола Корамас ялыште ӱдыр кандаш шочшан ешыште кушкын,  кудымшо икшыве лийын. Школышто тунеммыж годым пеш оҥайым ойлен моштышо, эре мыскарам ыштылше улмыжла чучын огыл. А йолташыже-влак «Пеш весела ӱдыр» лийын маныт. Мыскара шӱлыш тудын чонжым лыпландарен. Ачажат ондак колен, вара шкенжынат 23 ияш эргыже ӱмыр лугыч лийын. Ойгым мондаш манын, «Чоткар тукым» коллективыш толын.

Ялышке пӧртылмекем, авам дене пырля илаш тӱҥална. «Москва» озанлыкыш осеминаторлан   пашаш пурышым. Колхоз вуйлатыше Медведево районысо Руэмыш тунемаш колтыш. «Ферме пашам мыскарачыш лукто», –  манеш мыскараче.

Тений 1 апрельыште «Чоткар тукым» ансамбль мыскара-конкурсышто «Марлан кайынем» сценке дене икымше верым нале. Аля тушто тӱҥ рольым модо. А тыгай ойыртемалтше рольжо ятыр уло. Теве ялысе артист-влак  шке клубыштышт Мыскара кече вашеш эре концертым ончыктат. «Номер коден манме гай выступатленам, ик вургемемат кукшо огыл ыле. Пырля сценкым шонена. Кажне кечын репетицийыш погынена, а каныш годым концерт дене иктаж вере миен толына», –  ойла Алефтина Иванова.

Пашаче, мыскараче да поро ӱдырамаш таче кок уныкажлан куанен ила. Тыгак пошкудыжо, йолташыже-влаклан мланде марте вуйым савен таушта. «Урал кундем гыч толмекем, ятыр ий тошто пӧртыштӧ иленам. А ынде кок ий лиеш  –   у пӧртыштӧ. Чумыр ял дене ик кеҥеж жапыште суртым чоҥышнат, мылам тыгай кугу пӧлекым ыштеныт. Иктат ик ыр оксам налын огыл. Вот могай ӱшанле улыт йолташем-влак!» –   манеш тудо.

Сурт-оралте чапле, пакчаште чыла кушкеш, пеледыш дене «урналтеш» манаш лиеш. «Свадьба в Малиновке» фильмым  ончымем деч вара пакча печем  киносылак келыштарымем шукто. Коремыш, вӱд воктек лектын, уа воштырым нумальым, кудывечем сӧрастарышым», –  ойла тудо.

Чынак,  Алефтина ик-кок мутым веле ойла, вигак шыргыжалме шуэш. Сценышке лектеш веле, ончаш толшо-влак рӱж воштыл колтат, тудын кажне ойжо, койышыжо гыч куаным вучат. Шкет ӱдырамаш «Ӱдырем годым Петрова фамилиян лийынам,  Ивановлан марлан лектынам, ынде Сидоровым пеш кычалам» манын, мыскара йӧре ала чыным ойлен, сценышке куржо.

«Воштылаш, товатат, сулык огыл!» мыскара конкурснан эн тале мыскарачыже-влак  17 майыште 18 шагатат 30 минутлан Морко тӱвыра пӧртыштӧ  «гӱжлаш»  тӱҥалыт. «Чоткар тукым» ансамбль тушто шке ойыртемалтше мыскараже-влак дене мия. Алефтина Иванован усталыкшым ончаш толза!