Кӧ тугай марий патыр? Тудо могай лийшаш? Тидым ме 27 апрельыште эртаралтше «Марий патыр» конкурсышто раш ужна. Тыгай мероприятий Марий Талешке кечылан пӧлеклалтын. Тушко кундемнан тӱрлӧ районжо да ӧрдыж верже гыч толшо 8 рвезе ушнен да шке мастарлыкшым, шочмо йӱлам палымыжым ончыктен.
Рвезе-влакым иктеш ушышо тыгай ойыртемалтше конкурс але марте лийын огыл. Тений Марий тӱвыра рӱдер тудым икымше гана эртарен. Участник-влак 15-35 ияш лийыныт. Нунылан кум йыжыҥым эрташ логалын. Эн ончыч, тӱрлӧ йӧным кучылтын, шкешт нерген каласкаленыт. Икте презентацийым ыштен, весе муралтен, кумшо изирак сценкым модын.
Варажым ешын да марий калыкын илыш-йӱлаштым почын пуэныт. Тыште ме армийышке салтакым ужатыме, Кугече пайрем, пӧртым чоҥымо, ӱдырым йӱктымӧ йӱла-влакым ужна. Марий патыр-влакын шинчымашыштымат тергеныт. Йодыш-влак тӱҥ шотышто марий калыкын историйже, этнографийже дене кылдалтыныт.
Участник-влакын тыршымыштым шотыш налын, жюри рвезе-влакым тӱрлӧ номинацийыште аклен.
Интернет йӱклымаште эн шуко йӱкым Шернур кундемын эргыже Дмитрий Веденькин поген.
«Вӱмам кучымо» номинацийыште Морко район Унчо села гыч Данил Иванов, «Йӱла дене илыше» номинацийыште Волжский район Пӧтъял гыч Александр Гаврилов, «Мунло да онарле» номинацийыште Курыкмарий район Шӹндырйäл гыч Руслан Капитонов, «Чумбылатын вий-арже» номинацийыште Йошкар-Ола гыч Максим Рябинин ойыртемалтыныт. Икымше верым Озаҥ ола гыч Валентин Гайниев налын, кокымшо верышке Шернур кундем гыч Дмитрий Веденькин, кумшо верышке Волжский район Карай ял гыч Сергей Савинов лектыныт. Гран-прим Звенигово район Юлъял гыч Анатолий Мартынов налын.
Татарстан кундем, Озаҥ гыч толшо Валентин Гайниев поснак ойыртемалте. Тудын марий шӱлышан улмыжо сайын шижалте, шочмо калыкшын йӱлажым аклен ила. Шкеже Пошкырт кундем Дӧртыльӧ район Турбек ялеш шочын-кушкын. Нефтекамск оласе шуко профилян колледжым «Архитектура и градостроение» специальность дене тунем пытарымеке, 2018 ийыште Озаҥ олашке пашам ышташ каен. 2019 ийыште Озаҥ оласе Марий автономийышке ушнен. Тений тудым правленийышкыже пуртеныт. 21 ияш рвезын Озаҥ олаште шке кевытше уло.
«Мыйым изиэм годсек ачам ден авам марий шӱлышеш куштеныт. Ялысе «Изэҥер» куштымо ансамбльышке коштынам. Шочмо йылме туныктышем Наталья Гавриловна Камалиевалан марий йылмылан шӱмаҥдымыжлан эре тауштем. Кызыт шочмо вершӧр деч тораште улмемлан кӧра марий йылмын акшым эшеат чот палаш тӱҥалынам.
Конкурсышто мый армийышке ужатыме йӱлам ончыктенам, рекрут мурым муренам. Озаҥ гыч толшо йолташем-влак полшеныт.
Тиде пеш кӱлешан конкурс. Тыгай мероприятий-влакым эртарыме дене марий калыкын чон куатшым, патырлыкшым, мастарлыкшым пален налаш лиеш. Мыйын шонымаште, марий калыкын ончыкылыкшо – мемнан кидыште», – ойла Валентин Гайниев.
Гран-прим сеҥен налше Анатолий Мартынов дене мутланышым Провой кундем, Юлъял тӱвыра пӧртым, тусо «Юл сем» фольклор ансамбльым вуйлата.
«Марий ӱдыр-влаклан «Ӱдырсий» конкурсым шыжым эре эртарат, а мыланна, рвезе-влаклан, тыгай сынан конкурс але марте лийын огыл. Марий Элыште, ӧрдыж кундемыште илыше марий рвезе-влакын могайрак улмыштым ончалаш оҥай. Вет кажныжын шке тале, пагалыме еҥже уло. Самырык улыт гынат, нуным изиш ончыко садак шӱкыман. Марий патыр чын айдеме, пагалыме, шке йылмым, тӱвырам аклыше, пашаче еҥ лийшаш. Тӱҥжӧ – кеч-могай ситуацийыште айдеме тӱсым йомдарышаш огыл.
Провой кундемна моло район деч чот ойыртемалтеш. Мемнан сӱан вургемна, мурына, йӱлана изиш вестӱрлырак. Сандене лач Провой кундем Юлъял велне салтакым ужатыме йӱлам ончыктенам», – ойла Анатолий Мартынов.
А Волжский район Карай ял гыч Сергей Савинов гармонь дене моткоч сайын шоктымыж дене куандарыш. Тудо Волжск оласе индустриально-технологический техникумын Пӧтъялыште верланыше филиалыштыже кокымшо ий тунемеш. Сергей ӱдырым йӱктымӧ йӱлам келгын почын пуэн. Сценкым Карай клубын «Шийгорно» ансамбльже модаш полшен.
«Марий патыр» конкурсын кӱлешлыкше уло. Ончыкыжымат тудым эртарат манын ӱшанена. Тунам кушкын толшо самырык тукымна кугезынан поян йӱлажым шарнен илаш да шуктен толаш тӱҥалеш ыле.