26-30 июльышто Омск олаште Российысе XIII ялысе спорт модмашын финалже лийын. Тушто Марий Эл Республикын чапшым Советский, Медведево, Кужэҥер, Килемар район-влакын спортсменышт да «Акашево» чыве фабрикын командыже араленыт манын палдаренна ыле.
Республикнан командыже ты таҥасымаште сай результатым ончыктен. Тӱжем утла спортсменым икмыняр тӱшкалан шеледеныт. Мемнан-влак шке тӱшкаштышт икымше лийыныт, но сеҥыше-влак радамыш логалаш баллышт изиш ситен огыл. Туге гынат ты таҥасымаш кундемнан историйышкыже кугу кышам кода. Механизатор-влак коклаште троеборье таҥасымаште Медведево районысо Нурма селан шочшыжо Матвей Смирнов личный первенствыште икымше верым налын, шӧртньӧ медаль дене палемдалтын. Физкультурник-влакын кечышт вашеш 8 августышто Медведево посёлкышто Омск олаште лийше да ты районын чапшым кӱшнӧ кучышо спортсмен-влакым торжественно саламленыт. Тушто Матвей Смирнов дене шинчаваш мутланышна.
Матвей ешыж дене Медведево посёлкышто ила. Кеҥежым гын Нурма селаште эртарат. Тудын Елена пелашыже Марий машиностроительный заводышто инженер-технологлан тырша. Кок шочшышт уло.
Самырык пӧръеҥ МарГУ-н экономический факультетшым тунем лектын. Изинекак спортлан шӱман кушкын. Тидлан тудым ачаже кумылаҥден. Школыштат, университетыштат тӱрлӧ спорт секцийыште шуаралтын. Полиатлон, куштылго атлетике дене профессионально заниматлен, ече дене куржталаш йӧратен. 2008-2010 ийлаште республикысе сборный командын еҥже лийын.
– Ме еш пашам вораҥдарена: вольыкым ончена, кугу кумдык мландыште шудым ӱдена, пареҥгым, ковыштам да моло пакчасаскамат куштена, – мутланымашым тӱҥале Матвей. – Ончыч ешнан тошто тракторжо уло ыле, тудын денак кудалышташ тунемынам, пасу пашалан кумылаҥынам. 2015 ийыште техникым вашталтышна, кызыт ятыр пашам у трактор дене шуктена, мланде кугытшымат кугемденна. Тӱҥ шотышто ачам, изам да мый тыршена. Тыгак авам, пелашем полшат. Елена пелашемат трактор дене кудалыштын мошта. Ӱмаште тидлан правам нале.
Смирновмыт еш шудым, пакчасаскам, шӧр-торыкым ужала, тыге илаш ситыше оксам ышта. Матвейын палдарымыж почеш, шӧр-торыкым налше-влак нунын деке шкеак лектыт. М.Смирнов деч ялысе спорт модмашыш кузе логалмыж нерген йодыштым. Тудо тыгерак каласкалыш:
– Икымше гана Российысе ялысе спорт модмаш дене таҥасымаште 2018 ийыште лийынам. Тунам тудо Курск олаште эртен. Тушто мый куштылго атлетике дене ӱчашымаште таҥасенам. Тылеч вара механизатор семын шкемым тергенам. Республикысе таҥасымаште команде дене кокымшо, личный первенствыште икымше лийынам. Сандене Российысе модмашыш логалын омыл.
Тений республикысе таҥасымаште пелашем дене ик командыште лийынна. Личный первенствыште коктынат сеҥышыш лектынна да Российысе таҥасымашыш каяш отборым эртенна.
Россий кӱкшытан таҥасымаште утларакше мо тендам тургыжландарен?
– Эн нелыжлан, очыни, таҥасымашын кумшо кечыжым шотлыман. Тунам ответственность шотышто тургыжланенам. Икымше кечын шке кап-кылнам нӧлтенна, мый капем 15 гана нӧлтен кертынам да 15-20-шо верыште лийынам. Кокымшо кечын тракторым вуден моштымынам ончыктенна. Тушто кишке семын кудал эртыман, гараж гыч кудал лекман, грузым пижыктыман, габаритный коридорышто мастарлыкым ончыктыман да молымат тергеныт. Икманаш, тракторымат «ювелирно» вӱден кертмым ончыктыман. Тыште мый икымше лийынам. Кумшо кечын куржталаш кӱлын. Мый кокымшо толынам, тыге личный первенствыште икымше верым суленам.
Спорт дене кылым кучымыжо, тракторым сайын вуден моштымыжо Матвейлан Россий кӱкшытан таҥасымаште шкенжым сайын ончыкташ полшеныт. Туге гынат спортышто тале лияш манын, вий, жап кӱлыт. «Спортсмен кызыт шкенжым кузе шуара?» йодмемлан вашмут тыгайрак лие:
– Шукыж годым йоча-влак дене пырля кастене але каныш кечын шуаралтына. Телым ече дене коштына, хоккейла модына, ий полатыш коштына. Кеҥежым посёлкысо «Олимп» стадионышто куржталына, футболла модына. Мемнан ешна спортым йӧрата.
Тракторист да экономист профессий-влак коклаште ойыртем моткоч кугу. «Тыште иктыже весыжлан мо дене полша?» – йодым.
– Экономист улмемлан огыл, а кӱшыл шинчымашым налмемлан утларакше йывыртем. Молан манаш гын тунемше еҥ кеч-куштат шкенжым шот дене ончыктен кертеш. Тыште еҥ дене мутланымым, документ пашам шуктымым да молымат шотыш налман. А экономический шинчымаш, мутат уке, еш пашам вораҥдарымаште моткоч полша.
Смирновмыт ешыште изижат-кугужат спорт дене кылым кучат, яра жапым тидлан ойырашак тыршат. Кеҥежым икмыняр шагат веле малат. Пасу паша тугай, мом ыштет?! Матвей икшывыже-влаклан сай примерым ончыкта: жапын акшым пала, таза илыш-йӱлам куча, спортлан шӱмаҥда. Ялысе спорт модмаште сеҥышыш лекташ шонымашыжат шукертсек лийын. Тидлан тудо икмыняр ий ямдылалтын. Кундемнан историйыштыжат тудо ынде кугу буква дене палемдалтеш.