Анатолий Мокеев
Ешаре вийым, шочмо вер
Кӧ ок йӧрате шочмо верым?!
Шӱм-кумыл кӧн ок пушкыдем,
Ужмеке волгыдо куэрым
Тыгаяк волгыдо эрден?
Шогат, шогат йырваш куэ-влак,
Парчаштышт кечыйол чӱчка.
Лӱшкат куэ-влак… Муро семлак,
Выжгалмышт кумылым вӱчка.
Шӱмбел куэр! Ончем мый тыйым
Куанле шинчавӱд лекмеш,
Но мом шижеш чонемже мыйын,
Могай шомак ойлен кертеш?!
Изи эҥер, кудашын ийым,
Ташла эр шошым серже гоч.
Кушеч муэш тынаре вийым –
Мый ынде шке палем моткоч.
Вет шӱмышкат тӱня моторлык
Тӱжемле йогынла пура,
Да, жап шумек, кугу вӱдшорлак,
Куатлын, сылнын чон мура.
О шочмо вер! Ешаре вийым:
Сылнылыкетым тӱрыс поч.
Нӧлталын жаплан вочшо ийым,
Шӱм муро ташлыже тӱргоч!
Светлана Эсаулова
Шочмо вел муро
Тый ойлышыч:
– Шочмо вел мурым
Торасе верлаште колат гын,
Чон олмыж гыч пуйто йоддеак
Тӧршта кенета.
Кеч вигак кудалте
Кужу жап чоҥалтше оралтым.
Марий йылмын лывырге вийже
Шинчам вӱдыжта.
А шошо еда кайык-шамыч
Эртат сурт ӱмбачын.
Тыге мӧҥгӧ велыш
Шупшеш ала-мо нунымат…
а тые,
«Лекшаш ыле корнышко»
манын,
Кудывече покшелне
Песте меҥге семын кодат…
…Я шоҥгылык ыш саламлалт,
Кенета толын лектын?
Я рвезе жап ыш чеверласе,
Торашке эртал?
Я угыч йоҥга ӱдыр муро
Тылат ял мучаште?
Я корно шке парымжым
Иже тылат пӧртылта?
Чыла лончылен радамлаш
Нимолан ала ынде.
Чон
олмыж гыч веле
Йоддеак тӧршта кенета.
Сурт-печыла олмышко тудым
Пуртен лач от шынде…
О, мӱндыр ял муро…
Кузе тудо чоныш вита!
Валентина Изилянова
Марий Эл
Вашлият кажным, порын ончалын,
Налын кидыш ош кинде-шинчалым,
Марий Эл, пӱрымаш тыйын тиде:
Той кылтат чевер муро ден пидме.
Огына му вес элым тыгайым,
Уремет кече могырыш тайыл.
Ош куэрын эн лывырге велже –
Марий Эл тыныс мландын покшелже!
Поро калыкын кумыл йолваже,
Да ломберын ош-кудыр сортаже –
Марий Эл – куатан шошо муро,
Марий Эл – марий чонын ал курым.
Альберт Васильев
Марий Элем
Марий айдемылан олаште шыгыр,
А ялыште нужналык индыра,
Садлан мо куржын, йот кундемыш шылын,
Шке элже дене кылым йомдара.
Тора кундемыште шке икшывыже дене
Марла ок ойло – тудо рушаҥеш.
Тул кече дене ÿжаран эрдене
Руш мут дене вара саламлалтеш.
Иктаж гана ача-аважын мландыш
Толеш гынат, руш лийын пöртылеш.
Чылан тыгела йылмынам мондат гын,
Кö кумалаш кÿсотышко лектеш?
Марий Элем, тый шке тÿп калыкетым,
Йомартле шке пайремышкет поген,
Кеч ик гана каласе шоныметым,
Мöҥгеш кертат мо нуным пöртылтен?
Чылан тыгела шаланен пытат гын,
Тора кундемыш корным такыртен,
Нигöлан пелешташ вес лÿмгечетым,
Яндар марий шомакым пелештен.
Альбертина Иванова
Шочмо йылме
Иледа-кутыреда?
Тыге марий еҥ саламла,
Пура гын порын суртышкет.
Ойлат, нужна марий ойна,
Ойлат, тӱҥ-рашым лач акла,
Вес шоныш йыгырже уке.
Иледа? –
Чонда таза?
Укшер-вожан мо тукымда?
Улан суртда шӧр-торыклан?
Шортеш шепкаштыда аза?
Кӱварда куштышаш – кумда?
Оза шке имньым сорлыкла?
Кутыреда? –
Ваш-ваш келшен,
Ила ик ой дене ешда:
Ачажым эрге пагала,
Кочажым уныка акла?
Пура-лектеш мо пошкудет?
Тыйжат пырля мурет-куштет?
Тыге гын – тек эре тыге.
Уке гын – лийже лач тыге.
Кок мут ситен кугезылан –
Философлан да поэтлан –
Пален налаш да тыланаш.
Тыгак тачат ме ойлена.
Садланак, очыни, тачат
Ме илена-кутырена.
Анатолий Тимиркаев
Шочмо шепка
Изи Корамас, Тошто Крешын
Я Кӱчыкэҥер, Мызэҥерым колат,
Тунамак писатель-влак ешын
Кундемыш шулен ошкылат.
Тунамак ужат чал Элнетым,
Сакар дене луйым поктет,
Колумбын легендым колнет гын,
Кечан Мызэҥерыш йолдет…
Ужнет умла джунглим таче –
Кудал Провой велыш, турист.
Елас сад-пакчаште, тулаче,
Олма камвозеш, чылт турий…
Пыжаш пӧрт лийшаш кажне еҥын,
Да кажнын шепка – ял лийшаш
Илаш йӱлен йолт але, эҥын,
Тулвуйла шикшешт почаҥаш…
Тыгай ялже мыйын – Шоръялыс
Ужар кечыйолым шавен,
Кушан йоча пагыт эртале,
Лӧзаҥе кушан нӧргӧ вем,
Кушан эрвел мландын пӱртӱсшӧ,
Пуртен мурывечын тӱняш,
Пӧлеклыш лышташым, сем-лӱсым
Шке йӱкын элемым мокташ…
Зоя Дудина
Марий Сандалык
Тӱня кумда, мучашдыме Сандалык,
Айдемылан пӱралтын ик касалык.
Эрта касалыкым ласкан да талын,
Кугезе мландын шочшо – марий калык.
Ме илена ятлен йомак куп-ерым,
Сандал касалыклан лоҥден укшерым.
У кече мыланна сӧра у верым,
Пампалче дечын вучена уверым.
Курал-ӱдаш, тӱред-шияш аҥаште,
Шочаш кӱлеш чон дене ший каваште.
Йӱаш-кочкаш, мураш-кушташ унаште,
Шичман ош оргамакын ош улашке.
Йомакыште илат осал ден поро,
Легенде-влак туштат куан ден ойгым.
Ме эртена Талешке-влакын корным,
Коден у тукымлан йомак-ойпогым.
Вячеслав Абукаев-Эмгак
Марий Эл
Ош марий тукымна – чал Онар шӱман;
Марий Эл кундемна – ик оян, лӱман, –
Олыкан, курыкан, чодыран, вӱдан
Тый улат мландына – кинде вий таман.
Курымлам волгалтен, тукым тул йӱла,
Илена ме ушнен – шӱм ден шӱм пырля.
Оҥ пелен шыматен, чал Россий онча,
Келшымаш кумылна Юлымат вонча.
Кӱдырчан я лыжга чаклана саман –
Кумылна, сомылна йоҥгата семан.
Вуй савен, кид кучен, пагытнам тӱслен,
Ошкылнам виктена, йоҥгалтен кӱслем.
Марий Эл – эрыкан мурына,
Марий Эл – пӱрымаш кечына,
Ӱж мемнам, виктарен, ончык вел, –
Марий Эл, Марий Эл, Марий Эл!
Василий Регеж-Горохов
Марий Элна – пÿрымашна
Кугу тӱняште шуко эл коклаште
Лач тый гына улат мотор, чечен
Да волгыдо кечан илем. Чодырат лоҥгаште
Ме порын илена, ваш-ваш келшен.
Пелед тый манын, ме она чамане
Вийнам, ушнам да кӱчык ӱмырнам,
Да, куткыла ыштен пашам, тыштак илалын,
Эрласе кечынам ме таптена.
Улат тый поро. Тый нигӧм от орло,
Чылам вÿчкет, шунен-шунен ончет.
Эре тыгаяк кумылан, яндар чонанак
Илен тый код эрлат, Марий Элна.
О шочмо-кушмо
Да кечын ужмо
Марий Элна – пӱрымашна,
Тыланетше
Чон гыч лекше
Пӧлекна лийже мурына.