Марий кугыжаныш университетысе юридический факультетыште тунемше студентке-влак Дарья Иванова (шолаште) ден Татьяна Юмашина (пурлаште) март кыдалне Гонконгышто эртаралтше Vis East Moot (тӱнямбалне коммерческий арбитраж дене эн кугу конкурс, пӱтынь мландышар гыч эн тале студент, лӱмлӧ учёный, юрист-влак погынат) конкурсышто Марий Элын чапшым аралаш тӱҥалыт.
Т.Юмашина Йошкар-Оласе 23-шо номеран школышто шинчымашым поген. Икымше класс гычак англичан йылмылан шӱман кушкын, йылмым келгын тунемаш манын, кружокыш коштын. Ӱдыр тӱҥалтыш класслаште тунеммыж годым «Ноу-лик» школышто, варажым Йошкар-Оласе самырык-влаклан полатысе кружокышто, кугурак класслаште частный репетитор дене шинчымашыжым нӧлтен. Тидыже англичан йылме дене тӱрлӧ олимпиадыште уш-акылжым тергаш, мероприятийлаште шкенжым сайын ончыкташ полшен. Татьяна англичан йылме дене оласе да регионысо олимпиадылаште эреак сай результатым ончыктен.
– 9-ше класс деч вара обществознаний предметым келгынрак тунемаш кумылаҥынам. Тидыже ончыкылык профессийым ойырен налме годым мыланем шкешотан полышым пуэн. Школ деч вара кушко тунемаш кайыме шотышто йодыш тыгак тургыжландарен. Ончычшо кугурак олашке тунемаш каяш шоненам ыле. Но мӧҥгӧ, ача-ава пелен сайрак лиеш манын шоналтенам да Марий кугыжаныш университетыш тунемаш пуренам. Юридический факультетыште кокымшо курсышто тунемам, – палдарыш Татьяна.
Ӱдыр университетын илышыштыже чолгалыкшым ончыкта. Тудо тӱрлӧ конференцийыш ушна, юриспруденций дене российысе, тӱнямбалсе конкурслаште шинчымашыжым терга. Тений, мутлан, Гонконгыш Дарья Иванова дене каяш ямдылалтыт. Тидын нерген тудо тыгерак каласкалыш:
– Вильям Вис (Willem C.Vis International Commercial Arbitration Moot) лӱмеш конкурсыш мемнан факультет икымше гана огыл ушна. Тушко англичан йылмым да юриспруденцийым сайын палыше студент-влакым ойырат. Адакшым мыйын тыгай кӱкшытан конкурсышто лийме опытем уло. Тылеч ончыч публичный право дене Джессоп лӱмеш тӱнямбал конкурсышто шкем онлайн форматыште тергенам. Гонконгыш каяш мыйым ойырымыштлан моткоч куаненам, шкемым у йыжыҥыште тергаш эреак кумылан улам. Ты конкурсышто дебат форматыште устный раунд-влак эрташ тӱҥалыт. Тушто мыланна арбитр-влак ончылно англичан йылме дене шке позицийнам аралыман. Чылаже ныл раундышто (кок гана истец семын, кок гана ответчик семын) выступатлыман. Тидланже процессуальный документ-влакым ямдылыман. Тылеч посна моло элласе команде-влак ончылно устно выступатлыман. Лӱмнернам ӱлыкӧ волташ огыл манын, сайын ямдылалтман. Садлан кызыт Дарья дене коктын конкурслан кыртмен ямдылалтына.
Татьяна англичан йылме дене литературлан шӱман. Ончыч утларак лудынам манын палдарыш. Кызыт ӱдырын жапше моткоч шагал. Тудыжымат тунеммылан ойыра. Сандене яра жапше лийме годым канаш тырша. Тудлан тоштерыш, творческий сынан мастер-классыш кошташ, йолташ-влак дене вашлияш келша.
Д.Иванова ончычшо Йошкар-Оласе 7-ше номеран школышто, варажым Политехнический лицей-интернатын социально-экономический классыштыже тунемын. Ӱдырын ойлымыж почеш, лицейыште тудо сай шинчымашым налын. Тидыжак умбакыже англичан йылмым да правом келгынрак тунемаш кумылаҥден. Тыге Дарья Марий кугыжаныш университетын юридический факультетышкыже тунемаш пурен. Ончыкылык профессийжым юриспруденций дене кылдаш да шке сферыштыже сай специалист лияш манын, эшеат сайынрак тунемаш тӱҥалын. Тидлан шке семынат шагал огыл шинчымашым нӧлтен.
– Кокымшо курсышто тунеммем годым тӱнямбал право дене Джессоп лӱмеш тӱнямбал конкурсышто шкемым терген ончаш кумылаҥынам ыле. Туштыжо правом да англичан йылмым сайын палыман. Тидлан мый кыртмен ямдылалтынам. Кумшо курсышто мыйым Вильям Вис лӱмеш конкурсышто участвоватлыше-влакын факультетысе командышкышт ӱжыныт. Кызыт мый нылымше курсышто тунемам. Ты командын ик участникше улам, – мане Дарья.
Дарья Татьяна семынак тӱрлӧ научный конференцийыште чӱчкыдын выступатла. Тыгак фестивальлаште, конкурслаште мастарлыкшым ончыкта. Тудо тӱнямбал конкурсыш ойыралтмыжлан куанымашыжым ыш шылте. Вет тыгодым студентлан вияҥашыже, тӱняумылымашыжым кумдаҥдымаште моткоч сай полыш пуалтеш. Университетын тидлан шӱкалтышым ыштымыжат студент-влак коклаште кӱкшын аклалтеш.
Татьянан кызыт яра жапше укеат, манаш лиеш. Вет тудо тений университетым тунем пытара. Кызыт шуко жапым дипломым возымылан, кугыжаныш экзаменым сдатлымылан ойыра. Конкурслан ямдылалтмаш тыгак шуко вийым налеш. Ӱдыр-влаклан сайын выступатлаш да сеҥымаш дене пӧртылаш тыланена!