Марий кундем кидмастар-влаклан поян. Таче могай студий ондакрак шке пашажым тӱҥалын манын рашемдашат нелырак. Молан манаш гын марий ӱдырамаш-влак ожнысек тӱрлен, тӱрлӧ сӧрастарышым ыштен моштеныт.
А варажым совет жапыште ты сомыл изиш шеҥгелан кодын. Туге гынат ты мастарлыкым арален коден кертынна. Кызыт кидмастар-шамыч тошто годсо орнамент-влакым уэмдат да тачысе жаплан келшышым ыштат.
Теве Морко район Арын кундемысе «Тӱрлемӱдыр» 1993 ий годсек калыклан марий вургемым чикта. Тиде районысо Унчо кундемыште эсогыл кок студий уло: «Акреттӱр» ден «Порсын кумыл». А Шеҥшыште «Мастар кид» студий пашам ышта. Чыла вережат марий узоран вургемым, сӧрастарыме наста-влакым мастарын ямдылат.
Звениговысо калык кидмастар пӧртым 1992 ийыштак почыныт. Тусо мастар-влак кодшо ийын Марий Элын картшым да гербшым тӱрленыт.
Юл воктенак илыше Евгения Кошкина марий узор-влакым кумда элна мучко чапландара. Модельер семын шке пашаже-влакым тӱрлӧ мероприятийыште ончыкта. Этнодизайным тӱрлӧ вургемыш шыҥдара, шукыж годым марий узор-влакым сӧрастарыме арверыштыже да пидме вургемыштыже ужаш лиеш.
Курыкмарий кидмастар-влакын пӧртышт икмыняр вере уло. Йоласалыште Курыкмарий кидпаша пӧрт, Йӱксӓр тӱвыра пӧрт пелен «Мастерица» кружок пашам ыштат.
Шернур район Тамшэҥерыште «Унавий» калык тӱр студийым чумырымо. Тыгак тӱрлызӧ Лидия Веткинат чапланен. Тудо марий тӱрым да вургемым арален кодаш уло илышыжым пӧлекла. 2021 ийыште кидмастар «Жить по солнышку: костюм сернурских мари» книгам савыктен луктын. Кодшо кечылаште Л.Веткина куэм гыч ӱштым ышташ туныктен.
Оршанке кундемыште илыше кидмастар Виталий Кудрявцеват тӱня мучко коштеш, шке мастарлыкше дене куандара. Тудо корзиҥгам пидеш, пушым ышта, а тӱҥжӧ – кажне гана марий калыклан келшыше ятыр арверым шонен луктеш.
Йошкар-Олаште этностильым илышыш шыҥдарымаште кидмастар Ираида Степанован «Энсай» марий сувенир салонжо да «Сайвер» ателье, Надежда Акиева да молат тыршат.
Эльвира Терентьева.