Марий самырык театр уэмдыме полатым 20 декабрьыште «Алые паруса» премьер дене пайремлын почеш. Тыште писатель А.Гринын тыгаяк лӱман повесть-феерийже почеш кок актан мюзиклым ямдыленыт. Режиссёр-постановщикше – С. Голодницкий.
Тӱҥ рольым, Ассольым (кугеммекыже) да изи Ассольын аважым, Мэрим, уста актрисе Любовь Сим модеш. Вашке актёр-влакын тургыжландарымашан йӧратымашым кузе ончыктымыштым ужына.
Муро корно дене
Йошкар-Олаште шочын-кушшо Л.Сим йочаж годымак П.И.Чайковский лӱмеш сымыктыш школыш куржталыштын, «Вокальный сымыктыш» пӧлкаште шинчымашым поген. Варажым И.С.Палантай лӱмеш тӱвыра да сымыктыш колледжыште РСФСР-ын сулло да Марий АССР-ын калык артисткыже Наталья Ковалёван классыштыже мураш тунемын.
Артист корно денак мастарлыкым кушташ шонен, Нижний Новгородыш каен. Тушто абитуриенткылан почылтшаш у направленийым, «Музыкальный театрын артистше», темленыт. Люба кок вережат экзаменым кучен да артист корным ойырен налын.
– Неле ыле. Шочмо кундемысе акцент дене мутланаш тӱҥалаш огыл манын, мӧҥгышкат каяш чареныт. Чот шуко заниматленна: кушташ, мураш тунемынна, кӱварвалне тӱрлӧ упражyенийым ыштылынна. Эсогыл вачыштем какар пале-влакат лийыныт. Авам тидым ужынат, йодын: «Тый чынак актёрлан тунемат?» «Мом ыштет, авай, чыла пыта, – воштылынна пырля.
А тунем лекмеке, Нижний Новгородыштак кодын. Тусо «Преображение» музыкально-пластический драмтеатрыште, «Драма» творческий актёрский мастерскойышто (антрепризе) тыршен. Тыгодымак М.Ростропович лӱмеш Угарманысе филармонийыште солист-вокалистлан пашам ыштен.
Эше Любовь МХАТ-ысе школ-студийыште В.Е.Долининын актёрский классшым тунем лекташат жапым муын.
Шочмо кундемыш…
Йошкар-Олашке Любовь эргыже шочмеке пӧртылын. Икмыняр жап гыч ешартыш паша кӱлмым шижын, Марий самырык театрын «ТеАРТ» театральный студийышкыже толын. Тидын нерген тыгерак шарналтыш:
– Студийыште туныктымо годым шонен коштам: «Тиде мыйын йоча годсо театрем». Тунам омсаште ший тӱсан лыве-влак путырак келшеныт. Театрыште пашам ышташ шонымаш толын пурен, но афишым ончалынамат, иктымат ом пале. Студийыште пашам ыштыше Миша Александров манеш: «А мо тый мемнан деке театрыш от тол – мыланна Катерина, пӱсӧ койыш-шоктышан героине-влак кӱлыт». Ик тургым пытымеке, тиде йодыш дене вуйлатыше деке мийышым.
Коллективыш эркын пурышым. Марий театрыш толмем вигак умыленат омыл, вет Йошкар-Олаште 15 ий илен омыл. А театр-шамыч рушла «Марийский» шомак дене тӱҥалыт. Эн ончыч режиссёр дене пашан, вашлиймаш ден пайрем-шамычын марла эртаралтмышт йӧндымылыкым шочыктенытла чучын. Тунемын шуым, шомак-влакым йодышташ тӱҥальым. Кызыт рушла мутланыше самырык артист-влак толынытат, нунылан кусарен кертам.
Тӱҥ роль-влак
Марий самырык театрыште Л.Сим эн ончычак режиссёр семын йочасадлан интермедийым ямдылен. Варажым икымше рольым модын – Сеппо Кантервон «Сторож» спектакльыштыже Ливым. Кугу паша. Чылажымат губко семын шкаланже погымо нерген шарналта.
Икымше паша гычак мастар улмыжым ончыктышо актрисылан тӱҥ роль-влакым ӱшанен пуаш тӱҥалыныт, тыгак ондак шындыме ятыр спектакльыш пуртеныт. Любам икымше гана «Пётр и Феврония» премьерыште Феврония рольышто ужым да талантше верч моло зритель дене пырля куанышым. А теве кодшо ийын Любовь марий спектакльыште (Г.Гордеевын «Ик ялыште кум сӱан») модын. Тушто ме марла кутыраш тунем шумыжымат ужына.
– Могай рольым эн оҥайлан шотледа? – йодым актрисе деч.
– Рольым пуымеке, тудым шкалан келыштарыман. Кажныже – посна паша да илыш. Феврония – моткоч сай образ. «Эти свободные бабочки» гыч Джил йӧршеш вестӱрлӧ ӱдыр. Чыла тидыже тӱрлӧ жапысе илышла чучеш. Тушто ала-можо мыйын гай, но мыйын огылат уло.
– «Как стать Снегурочкой?» постановкысо Лумӱдыр кузе пуалтын?
– Куштылгын манын кертам. Вет студент улмем годым аниматорлан пашам ыштенам да ятыр гана Лумӱдыр лийынам. Нижний Новгородысо Кремльыштат, филармонийыштат Снегурочка семын выступатленам.
– «Гроза» спектакльыште Катеринам модаш тӱҥалында.
– Эше ты спектакль деч ончыч театрыштак репетицийыш кайыме годым тошкалтышыште йолем йоҥлен-йычкешталтын каен. А ик арня гыч Катеринам модман. Роль кугу, текст кужу, сцене гыч йӧршеш гаяк от кораҥ. Йолем эмганымеке, шонем: «Модаш огыл манме пале мо тиде? Але шкемын вий-куатем иктыш чумыраш да сценыш лекташ?» Модын сеҥышым.
Роль неле, но южгунам йоча-шамыч тидым огыт умыло. Тидыже антракт деч посна эрта, кужун колышт шинчыман. Тыгай годым ушышко шонымаш толын пура: «Молан мый тыште шӱм-чоным туржын толашем?» Южгунамже шыпак колыштат, иктаж-кӧ залыште уло-уке манын шонет. Вашла пагалымаш лийшаш.
Мурыман паша
– Любовь, а могай муро-шамычым йӧратет?
– Тунемме годым чылажымат муралтын. Кажне экзаменыште тӱрлӧ стиль дене вич мурым педагоглан сдатленна. Йоча муро-шамычымат тунемынна.
– А кызыт чӱчкыдын мураш логалеш?
– Концертлаште Елена Ваенган эстраде мурыжым, Римский-Корсаковын произведенийлажым, тыгак романсымат йоҥгалтарем. Ятыр гана Виктор Апталиков дене дуэт дене муренна.
Спектакльлаштат тыгай паша-шамыч улыт. Теве «Звёздный блин» музыкальный йомакыште Лунан партийжым келыштаренам. Снегурочка рольым модмо годымат мурен лектам, да варажым Снеговик дене пырля мурена. Рушла шындыме «Легенда лесного края» спектакльыште Шымавий улам, кок мурым мурем.
А теве кызыт чумыр вийым «Алые паруса» постановкылан ойырена. Тушто кок роль деч посна мылам эше музыкальный вуйлатыше семын пашам ышташ ӱшаненыт. Моткоч шуко нотым савыктен лукташ кӱлын. Режиссёр дене пырля изи Ассольым да рвезе-влакым кастинглаште ойыренна, хормейстерым кычалынна, кузе мурымо нерген ятыр каҥашенна. Кажне кечын тӱрлӧ сомылым шуктенна. Чыла тидыжым икымше сай опыт манам.
– Актёр паша деч посна эше йоча-влакым мураш туныктет?
– Да, шкемын арт-студием почынам. Тушко йоча ден кугыеҥ-влак мураш тунемаш коштыт. Ме кажне пел ийыште отчётный выступленийым ончыктена. Теве 1 декабрьыште концертна лие.
Айдеме пашам ышта гын, сеҥымашыш шуэш. Концертыш лектын гын, изи шӱдыр гына огыл, герой, манаш лиеш. Ятыр профессиян еҥ-шамыч коштыт. Нуно мураш веле огыл, тӱрлӧ задачылан тунемаш тӱҥалаш шонымаш дене толыт.
Шонымаш
Изи Люба мом шонкален? Кузе ончыкылык пашалан тунемын? Тидын нерген шукерте огыл ушышкыжо толын пурен.
Ныл ийлан изирак шольыж дене пырля ик пӧлемыште лийыныт, ача-авашт – вес пӧлемыште. Шӱлыкан муро йоҥгымо годым Любовь воштончышан шкаф деке миен да муро почеш шортмо годым кузела коймыжым эскерен, мотор коям мо шонкален. Ача але ава кенета пӧлемыш толын пурен гын, шинчавӱдшым ӱштылын да пуйто шкафыште ала-мом кычалшыла койын.
Эше Люба марлан кайыше ӱдырла модаш йӧратен. Вуйышкыжо тюльым пижыктен, а кок метр кутышын мучашыжым шольыжо кучен ошкылын.
Тыгак Белоснежка семын колышо ӱдырымат ончыкташ тунемын. А шольыжо Принц рольым шуктен, толын шупшалын. Люба кузе помыжалтмым, качымарийым ончымыжым да ойлышаш шомак-влакым репетироватлен.
Кызытат актрисе сценыште чӱчкыдынак марлан лектеш. Теве Феврония Пётр дене венчаялтеш, «Жила-была Сыроежка» йомакыште поҥго-влакын сӱанышт лиеш, «Сторож» тыгаяк сынан, «Ик ялыште кум сӱаныште» финалыште марлан кайышаш ӱдырын тувыржо дене ончыкталтын, Ассоль тыгак йӧратыме Грейжылан марлан лектеш.
Илышыштыже Л.Сим ик гана марлан лектын, но ойырлен. Кызыт кужу фатам пижыктыме да тудым куд ияш эргыже кучен кайыме нерген шонкала.
Эльвира Терентьева.
Фото-влакым еш альбом гыч налме.