Леве теле деч вара юалге кеҥежым вучыман?

Теле эртен кайыш. Тудо могай лийын? Моло ийласе деч мо дене ойыртемалтеш? Тидым Йошкар-Олаште илыше да игечым ятыр ий эскерыше Геннадий Рыбаков радамла.

Марий Элысе игече справочникын данныйжылан эҥерташ гын, 1926-1959 ийлаште Йошкар-Олаште телым кокла шот дене 12,5 градус йӱштӧ шоген, а мыйын 1992-2025 ийлаште эскерыме почеш – 9,3 градус йӱштӧ. Пытартыш 70 ийыште теле 3,2 градуслан левештын. Каласыман, кеҥежымат шокшырак лийын: 1926-1959 ийлаште – 17,3 градус шокшо, 1992-2024 ийлаште – 18,2 градус шокшо, кеҥеж 0,9 градуслан шокшемын.

Тений телым Йошкар-Олаште кокла шот дене ончымаште 4 градуслан левырак лийын. Тиддеч левыракше 2020 ийыште веле шоген. Кажне тылзым посна шергалаш гын, декабрьыште 3,4 градуслан левырак лие, но пытартыш 34 ийыште тылеч левыракше шым гана шоген. Январь поснак леве семын палемдалт кодеш, молгунамсе деч 6 градуслан левырак шоген. Тиддеч левыракше 2007 да 2020 ийлаште веле лийын. Февральыште 2,3 градуслан шокшырак лийын. Но февральын кокымшо пелыштыже икымше пелыж деч 4 градуслан йӱштырак шоген. Тенийысе февраль деч левырак 13 гана лийын.

Тений эн йӱштӧ 21 градус лийын, тудыжат ик кечын гына – 22 январьыште, а 2020 ийыште термометрын столбикше 20 градус марте волен.

Каласыман, Йошкар-Олаште теле тӱрлӧ лийын: пытартыш 34 ийыште телымсе кокла температур -14,4 градус гыч -3,7 градус марте вашталтын. Но леве теле йӱштӧ теле деч утларак шоген: пытартыш 33 ийыште йӱштӧ теле – 13 гана, леве теле – 20 гана.

Леве теле деч вара юалге кеҥеж 10 гана, шокшо кеҥеж 9 гана шоген. Садлан теният леве теле деч вара юалгырак кеҥеж толын кертеш.

Тений шукын лум шагал манын ойлат. Но декабрьыште лум пытартыш 34 ийысе кокла шот деч утларак лумын, январьыште кокла кугыт деч – 80 процентше наре, февральыште – 62 процент. Тичмашын ончалаш гын, моло ийласе дене таҥастарымаште 90 процентше наре лумын. Лум жапын-жапын шулен, волен шинчын, садлан лум шагалла чучеш. Эн шуко лум тений декабрьыште лумын, лумын уло кугытшо гыч – 36 процентше, январьыште – 33 процент, февральыште – 19 процент.