Курымын артистше

Марий АССР-ын да РСФСР-ын сулло артистше Геннадий Романович Копцевын шочмыжлан – 80 ий.

«Мо тый, Копцев гай гына ыштылат…» 1970-1980-ше ийлаште тыгай шомакым марий яллаште чӱчкыдын колаш лиеш ыле. Чынак, Юлсер кундемын шочшыжо Марий театрын артистше-влак деч ятырлан ойыртемалтын. Тудын ойлен колтымыжо чылт литературный лийын огыл. Мутым кучылтмаштыже, ойым савырал колтымаштыже Юлсер кундем гыч улмыжо вигак шижалтын. Но тидыже артистлан шкешотан ямым гына ешарен. Да койыш-шоктыш денат моло артист деч вестӱрлӧ лийын – нигуштат шкенжым шыгыремден огыл, ласкан кучен, илышыште могай лийын, тугаяк калык ончык лектын.

Но сценыште кузе лийшашым да мом ыштышашым профессионал семын моткоч сайын пален. Сценышке Г.Копцев чот ямдылалт лектын. А калыкна тудым комик семын гына огыл, кӧргӧ куатан, драматический артист семын ужын да аклен. Тидыжым ик гана веле огыл ончыктен да эше 1980-ше ийла тӱҥалтыштак «Чодыраял Элыксандр» драмыште пеҥгыдемден. Эсогыл, трагически колымекыже, калык коклаште тыгай оят коштын: «Эх, тиде спектакльыште ок мод, ок муро гын, ӱмыржат ок кӱрылт ыле…» Очыни, тиде спектакльысе мурым йӧратен мурымыжлан.

Артист Геннадий Копцев комический ма, драматический ма рольышто – чыла вережат илышын келгытшым почын пуэн моштен. Тудын талантшым йӧратеныт, тудын модмо персонажшым вурсеныт, шылталеныт, эсогыл каргеныт. Артист Геннадий Копцев кажнын чонжым тарватен кертын, сандене тудым артист семын кугун пагаленыт, акленыт. Артист М.Шкетан лӱмеш театрын сценыштыже чылаже 71 чапле образым чоҥен.

Марий калык гыч кугурак тукымжо тачат йӧратен мура тудын семжылан возымо «Эрвел лыве», «Ит мужед, таҥем», «Продавщице» да «Ломбо» муро-влакым. Чыла тидым Геннадий Копцев «чон йодмо» почеш возен.

Но тудын ура чонжо тӱрлӧ велке шупшкедылын. Сандене 1970-1990-ше ийласе марий кокла гыч кӧ ок шарне тудын ямдылыме да лудмо «Поро кас» передачыже-влакым! Тудын мыскараче йӱк ойыртемже тачат шукыштын пылышыштышт йоҥга.

Тидын годымак Геннадий Романович марий прозаик-влакын ятыр произведенийыштлан радиоинсценировкым ямдылен да эфирыш луктын.

Но лачак вийвал пагытыште, витле ийым гына эрталтыше талантан артистын, калык пагалыме еҥын ӱмыржӧ пеш шучкын кӱрылтын. Йӱдым тудо театр гыч мӧҥгыжӧ каен. Но корнышто тыгай шучкылык лийын кертшаш нерген шоналтенат огыл – вет тудо айдемыже мыскараче гына огыл, лӱддымӧ да пеҥгыде койыш-шоктышан лийын.

Туге гынат 1994 ий 28 сентябрьыште трагедий лийын каен…

Тичмаш статьям 28 октябрьыште лекше «Кугарня» газетыште лудса.Кевыт

Лайд Шемйэр, краевед.

Фото-влакым М.Шкетан лӱмеш театрын архивше гыч налме.