Еҥ икшыве манын шоныде, нуно кажныжым шке шочшо гай йӧратен, чаманен, пашалан шӱмаҥден ончен куштат. Ты ешыште поро шӱлыш, чон ласкалык, икте-весым умылымаш, пагалымаш озаланат. Таче ме тендам Шернур посёлко гыч Власовмыт еш дене палымым ыштена. Вате-марий Снежана ден Владимир Николаевич кум шочшан ача-ава улыт, тыгак еҥын кум икшывыжым ончат, чон шокшым пӧлеклат.
Тӱрлӧ пашам ыштат
Снежана Николаевна – ты районысо Кукнур селан шочшыжо, тыматле марий ӱдырамаш. Университетым историклан тунем пытарен, варажым марлан лектын. Владимир пелашыже Йошкар-Олаште шочын-кушкын, тудо руш. 15 ияшак черке пашалан кумылаҥын, варажым ты корно денак илышыжым кылден.
2001 ийыште Власовмыт Шернур посёлкышко илаш кусненыт. Таче протоиерей Владимир – Шернурысо Михаил Архангел лӱмеш храмын настоятельже, тушто службым эртара. Снежана Николаевна Шернур посёлкысо Н.А.Заболоцкий лӱмеш 2-шо №-ан школышто историйым, ОПК-м (основы православной культуры) туныкта, тыгак тудо директорын воспитатлыме паша шотышто советникше, волонтёр-влак дене чолган пашам ышта.
Вате-марийын эн кугу Аня ӱдырышт Санкт-Петербургысо А.Герцен лӱмеш педагогический университетым историклан тунем пытарен, йоча клубышто пашам ышта. 17 ияш Марина 10-шо классыш, 14 ияш Киприан 8-ше классыш коштыт.
Власовмыт икте-весылан эҥертен илат, кеч-могай пашам кутырен ыштат. Еҥ икшывым ончаш налмым Владимир Николаевич сай, поро пашалан шотлен. Ты шонымаш денак Снежана пелашыжым тидлан кумылаҥден. Тыге ешыште Дима, варажым изаж ден шӱжарже Дима ден Юля илаш тӱҥалыныт.
– Ты шонымаш кокымшо гана мӱшкыран улмем годым лектын. Пелашемлан эрге кӱлын, а ме уэш ӱдырым вученна. Тунамак тудо еҥ икшывым ончаш налаш мутым лукто. Тидын шотышто Йошкар-Олашке аза пӧртышкат миен да умылкален коштын. Марина ӱдырем шочмеке, кок арня гыч ме ныл тылзаш Димам ешыш кондышна. Йыгыр йоча семынак нуным онченна. Шкетлан неле ыле, сандене мыланем храмыш коштшо ик кова ончаш полшен.
2009 ийыште Киприан эргым шочо. Икмыняр жап гыч пелашем уэш мане: «Ӱдыр нерген кутырет ыле, айда, налын ончена». Тыге мыят тудын дене келшышым да верысе опеке пӧлкаште ты йодышым рашемдышым. Икмыняр жап эртымеке, нуно шкенан район гычак ик еш гыч улшо кок икшывым ончалаш темлышт. Тунам нуно эмлымверыште лийыныт, ме тушко миен коштынна. Дима кум ияш, Юля кок ияш лийыныт. Шарнем, рвезе пеш кутырызо, кидышкат вигак тольо, а ӱдыр шып шинчен, мутланен огыл, лӱдшырак ыле.
Мӧҥгӧ толмеке, пелашем дене шуко каҥашенна. Йоча-влак проблемный еш гыч лийыныт. Авашт аракам подылаш йӧратен. Сандене, кунам-гынат нелылык лектеш манын, ме ончылгоч паленна. «Икшыве модыш огыл, тудым ончыман»,– пелашем пеҥгыдын ойлен. Изаж ден шӱжаржым ойыраш огыл манын, когыньыштымат ешыш кондышна.
Тӱрлыжат лийын, но ме Юмо дене пырля ончен куштена. Дима мом колеш, чыла шарнен кодеш. Математике, руш йылме дене изиш нелынрак каен. Юлялан почеламутым тунемаш йӧсӧ ыле. Тидлан кӧра йочасадыште шортын. Мӧҥгыштӧ шуко шинчылтын, ты нелылыкым ме тӧрленна. Варажым шарнен кодаш тунеме, сайын кутыраш тӱҥале. Кызыт моткоч лӱддымӧ, чолга ӱдыр лийын шогалын, – мане Снежана Николаевна.
Ешге пӱртӱсыш лектыт
Власовмыт кызыт Шернур посёлко гыч шым меҥге тораште верланыше Нольыкмарий ялыште илат. Тушто кугу пӧртым налыныт, сад-пакчам кучат. Тыште пӱртӱс мотор, йырымваш тымык да ласка. Калык коклаште пашам ыштымеке, вате-марийлан тыгай верыште каналташ да илаш пеш сай.
Жап писын эрта, шке шочшыштат, ончаш налме йоча-влакат кушкын шогалыныт. Кызыт Дима 10-шо классыште, Дима 6-шо классыште, Юля 5-ше классыште тунемыт. Кажне йоча икте-весыж деч ойыртемалтеш, молан-гынат мастар. Дима – моткоч пашаче, кожмак рвезе. Тудым ача-аван тӱҥ эҥертышыже семынат палемдаш лиеш, кеч-могай пашам кучен ышта. Спортым йӧрата, бокс дене талын заниматла. Юля – спортлан кумылан ӱдыр. Тудо кучедалаш коштын, кызыт волейболла модеш. Школысо «Грация» куштышо ансамбльышкат кок ий коштын. Дима конструкторым погаш йӧрата. Школ пеленысе «Робототехника» кружокыш кумшо ий коштеш. Сайын мура. Тений музыкальный школышто хор пӧлкам тунем пытара.
– Кугу ешыште илена, сандене кажныжын шуктен толмо пашаже уло. Эрге-влак кочкашат шолтен моштат. Пӧлемым эрыктат, мушкыт. Чыланат тыршат, мокталтыме веле шуэш.
Ача-ава икшывылан воштончыш гай лийшаш. Кугыеҥ-влак шкеныштым кузе кучат, могай примерым ончыктат, варажым йочат тыгак ышташ тӱҥалеш. Тидым эре шотыш налам. Ешыште чыла йоча шке шочшо гай лийшаш. Приёмный йоча-влаклан ача-аван йӧратымашышт, чон шокшышт икмыняр пачаш шуко кӱлеш. Нунылан тӱткышым эре ойырыман. Илышыште чын айдеме, поро чонан лийын кодаш туныктена.
Ача-ава йӧратымашым, икте-весе коклаште ваш пагалымашым, сай кылым ешыште эн тӱҥлан шотлем,– мане тудо.
Власовмыт жапым еш дене пайдалын эртарат. Нуно пӱртӱсыш походыш лектын кошташ йӧратат. Тыгак кажне ийын шокшо элышке миен толыт. Абхазийыште, Крымыште, Грузийыште лийыныт. Черке пайрем годым храмыш пырля каят, ача-авалан полышкалат.
Тиде ешыште кушшо йоча-влак чыланат пиалан, поро чонан кушкыт, ача-авам жаплен, пагален илат, туныктен ойлымыштым ушыш пыштат. Ончыкыжымат чын корно дене каят, кӱлешан еҥ, тыгак ача-аван тӱҥ эҥертышыже лийыт манын ӱшанена.